Illustratie | Sandor Paulus
door

TUssen de oren | Blik op oneindig

05/09/2013

Zo’n twintig jaar geleden had ik een hond - een lieve, beetje rommelige, ruwharige vuilnisbak. Ik kan me nog goed herinneren hoe hij, tijdens een wandeling, plotsklaps kon stoppen en weg kon staren in de verte. Kop schuin omhoog en blik op oneindig - zo’n pose die politici of captains-of-industry ook nog wel eens willen aannemen wanneer ze ‘visie’ willen uitstralen op paginavullende foto’s.

Feitelijk had mijn hond zijn belangrijkste waarnemingsorgaan zo georiënteerd dat het optimaal de in de lucht ronddwarrelende evolutionair relevante moleculen kon determineren. Een rijk en gedetailleerd olfactorisch menu aan feromonen van teefjes uit de buurt, markeringen van mannelijke concurrenten, of mogelijke snacks. Hij had continu toegang tot een realiteit die voor mij onkenbaar was, maar bleef ook kwispelend mij betrekken, alsof we ons in hetzelfde universum bevonden.

Binnenkort lopen er ook studenten en medewerkers op de TU/e rond met zo’n blik. Midden in een gesprek dwalen hun ogen af en zien zij niet meer degene met wie ze in gesprek waren, maar hebben ze toegang tot een alternatieve realiteit van extra sensorische informatie. Ik heb het natuurlijk over Google Glass – de augmented reality-bril die een game-changer zal blijken te zijn in onze sociale interactie. De “ja maar, jij zei…” ruzies kunnen met instant replay worden beslecht, hilarische momenten uit college kan men direct op Youtube terugvinden, en zonder blikken of blozen kan de meest gedetailleerde trivia worden opgedist. Maar conversaties kunnen op ieder moment en volkomen onverwacht onderbroken worden doordat de brildrager een boodschap of telefoontje ontvangt dat zijn aandacht vraagt. Het zal te herkennen zijn aan die blik.      

Eerder dit jaarTUssen de oren | Blik op oneindig spraken de psychologen Daniel Simons en Christopher Chabris hun zorg uit over Google Glass in de New York Times. Simons en Chabris kennen we onder andere van hun werk rondom ‘inattentional blindness’ - het fenomeen dat we heel grote veranderingen in een beeld recht voor onze neus (bijvoorbeeld het in en uit beeld lopen van een man in gorillapak) niet waarnemen als onze aandacht is afgeleid. Onder de titel ‘Is Google Glass Dangerous?’ waarschuwen ze ons ervoor dat ‘hands free’ niet hetzelfde is als ‘brains free’. Voor deelnemers aan de publieke ruimte -voetgangers, fietsers, automobilisten- liggen er evidente veiligheidsrisico’s op de loer. Het is goed onze visionaire blik te aarden in het hier en nu, en af en toe even kwispelend om te kijken.

Wijnand IJsselsteijn is hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction

Deel dit artikel