Fashion Filters: méér dan alleen een mooi mondkapje
Al jarenlang gangbaar in het straatbeeld in Aziatische landen, maar veel Nederlanders zien zich er waarschijnlijk nog niet alle dagen mee rondlopen: een mondkapje. Maar er zou zomaar eens een kentering op handen kunnen zijn, zeker nu het coronavirus de wereld op zijn kop heeft gezet, premier Rutte woensdag meldde dat mondkapjes in het openbaar vervoer verplicht worden én nu steeds meer modebewuste makers zich op het veelgevraagde item storten. Drie Eindhovense makers, gelinkt aan de TU/e, verenigden zich in The Fashion Filter. En willen méér dan alleen hip het hoofd bieden aan de pandemie.
‘Mooie mondkapjes waarmee je wél over straat wil’, kopte website Bright onlangs boven een top-tien van hippe mondbedekkers. Eén ervan komt volgens Bright uit Eindhoven - om precies te zijn uit de stal van Fashion Tech Farm in Strijp, dat sinds een klein jaar onderdak biedt aan bedrijven in de modetechnologie. Twee daarvan, by-wire.net en LABELEDBY., bundelden hun krachten binnen The Fashion Filter, dat zegt te streven naar ‘sociale acceptatie van het dragen van gezichtsmaskers in moeilijke tijden als deze’.
Marina Toeters van by-wire.net kent oprichters Fabienne van der Weiden en Jessica Joosse van LABELEDBY. al heel wat jaren; ze was hun coach tijdens hun opleiding Industrial Design aan de TU/e. Tegenwoordig is Toeters in de eerste plaats actief als industry liaison aan de faculteit. In die rol vormt ze de brug tussen ID-studenten en de buitenwereld, en helpt ze hen bijvoorbeeld bij het vinden van geschikte stageplekken in het bedrijfsleven.
Sinds half maart hebben de drie modemakers zich volledig op het ontwerp en de productie van één item gestort: het mondkapje. Een flinke portie kennis en ervaring had Toeters al in huis na een eerdere opdracht voor een klant in deze markt, een paar jaar geleden.
Geen profiteur
Toch was er aanvankelijk sprake van de nodige gedeelde twijfel en terughoudendheid, vertelt ze. “We hadden het er met z’n drieën al een paar keer over gehad: ‘moeten we hier niet iets mee, ik heb nog het een en ander liggen…’. Tegelijkertijd wilden we geen profiteur zijn van een nare gebeurtenis waar we met z’n allen in zitten.” Totdat Toeters naar eigen zeggen steeds meer initiatieven voorbij zag komen, “allerlei do it yourself-projectjes, handgemaakte mondkapjes van katoen, noem maar op. Toen dacht ik: ‘het is niet verantwoord dat dit allemaal op de markt komt en dat ik mijn kennis intussen in de bak laat zitten’”.
Lees verder onder de foto's.
De drie dames ontwikkelden een prototype, tuigden een webshop op en op 20 maart was The Fashion Filter ook publiekelijk een feit. Toeters: “Vijf minuten later kwamen de eerste bestellingen al binnen.” ‘Floral Popping Pink Blue’ (een print door kunstenares Loes van Reijmersdal), ‘Pied de Poule’ (ontworpen door TU/e-hoogleraar Loe Feijs) en ‘Gradient Dark Green’ zijn enkele van de fashion filters die op bestelling te verkrijgen zijn. Wie nu toch wat tijd over heeft en een beetje handig is, kan ook zelf aan de slag met behulp van de aangeboden do it yourself-kits en bijbehorende instructies.
Let wel: de toegankelijke trendy buitenkant verhult een volgens Toeters behoorlijk complex product en onderliggend productieproces, met de inzet van technieken als lasercutting en 3D-printing. Dit alleen al vanwege de twee lagen waaruit de mondkapjes zijn opgebouwd: onder de waterafstotende buitenlaag (advies: minstens eenmaal daags wassen op zestig graden) zit een disposable drielaags filter (refills eveneens verkrijgbaar, kant en klaar te koop of te DIY’en).
Disclaimer
In zijn online disclaimer benadrukt The Fashion Filter overigens dat de aangeboden mondmaskers niet medisch zijn gekeurd en dat de makers geen garantie geven aangaande de beschermende kwaliteit ervan. Toeters zegt niet al te diep te kunnen ingaan op hoe de maskers zijn getest, behalve dat TNO hierin een aandeel heeft. “Op de site delen we bovendien het nodige over bijvoorbeeld de gebruikte materialen. Kenners kunnen daar wel uit halen hoe goed ze zijn.”
En dat is, zoals Toeters beschrijft, “nét niet zo goed als de maskers die in de medische sector worden gebruikt. Dat is, denk ik, zowel een zegen als een falen. Natuurlijk hadden we graag nog hoger ingezet qua beschermende waarde van onze maskers, maar dan hadden we onze kennis en materialen aan de medische wereld moeten afstaan. Nu maken we geen inbreuk op wat de medische sector aan materialen nodig heeft. Wij zijn echt gericht op de consumentenmarkt.”
Het dragen van een masker zorgt wel voor een extra bewustzijn
Ze benadrukt dat de inmiddels bekende adviezen (anderhalve meter afstand, zoveel mogelijk binnen blijven, enzovoorts) nog steeds leidend blijven, “ook voor mensen die ons masker dragen. Maar het dragen van een masker zorgt wel voor extra bewustzijn daarin.”
De mondkapjes worden overigens nog doorlopend aangepast en verder verbeterd, benadrukt Toeters - deels op basis van hun eigen ervaringen met het dragen ervan. Lachend: “Toen we er in het begin mee naar buiten gingen, werden we vaak aangekeken alsof we gek waren. Nu zie je steeds meer mondkapjes in het straatbeeld; inmiddels heeft elke vierde of vijfde voorbijganger hier een mondkapje op en vragen mensen steeds vaker waar we dat coole kapje vandaan hebben. Ook steeds meer Nederlanders gaan ze dragen en dat zien we terug in de verkoopcijfers.”
Honderddertig mondkapjes per dag
De online pop-up store is nu een kleine anderhalve maand in de lucht en de drie initiatiefneemsters produceren dagelijks, op bestelling, een honderdtal mondkapjes. “De productie van het binnenste gedeelte hebben we inmiddels uitbesteed, waardoor we hebben kunnen opschalen van tachtig naar maximaal honderddertig mondkapjes per dag. We verkopen nu ook wel ongeveer tegen het maximum van wat we kunnen produceren.”
Lees verder onder de foto.
The Fashion Filter wordt ondersteund door het Wearable Senses Lab van Industrial Design en de bedrijven EE Labels en Vlisco. Samen met Toeters’ bedrijf by-wire.net werken de partijen aan een haalbaarheidsstudie voor het project Fabric4Masks, gericht op het ontwikkelen van nieuwe soorten wasbare en daarmee herbruikbare gezichtsmaskers en haarnetjes. In Eindhoven zou, liefst op zo kort mogelijke termijn, een netwerk voor distributed production voor deze nieuwe anti-virusmaskers moeten worden opgetuigd, waarbinnen lokale partijen de krachten bundelen en flexibel en vlot kunnen opereren - vooral in tijden van crisis.
Universitair docent Kristina Andersen omschrijft het project als “een iteratief proces in een erg ‘levendige’ situatie”, wijzend op de maatschappelijke crisis waarin Nederland en de wereld verkeren, met alle veranderende omstandigheden, maatregelen en beperkingen van dien. “We werken ontzettend hard, in de hoop dat we zo snel mogelijk waardevolle beschermingsmiddelen kunnen leveren, zeker in de huidige schaarste.”
Hoelang de dames van The Fashion Filter hun nieuw omarmde fashion-focus nog zullen houden, is volgens Toeters lastig te zeggen. “Het is moeilijk om hier een strategie op te voeren. Toen we begonnen, waren we een van de eersten op dit gebied, maar inmiddels worden we aan alle kanten ingehaald door andere bedrijven en grote merken. Superinteressant, en dat juichen wij ook alleen maar toe - al is het maar omdat er daarmee ook steeds meer góede maskers op de markt komen, naast allerhande zooi.”
Omslag
Zelf wil het Eindhovense drietal “vooral ook laten zien welke rol fashion kan spelen in een omslag in de maatschappij en van welke waarde lokale productie hierbij kan zijn”. En willen ze wijzen op het belang van persoonlijke bescherming: “Dat we dat nu nog bijna niet doen, is in belangrijke mate een esthetische afweging, omdat mensen gezichtsmaskers gewoon heel lelijk en vreemd vinden. Als modemakers hopen we een bijdrage te leveren aan die veranderslag en te helpen mondkapjes cool te maken”. En dat is niet alleen van waarde in tijden van een pandemie, zo denkt Toeters: “Ook als je gewoon wat verkouden bent, is het goed om een masker te dragen, ter bescherming van anderen. En blijkbaar helpen onze maskers ook tegen hooikoorts, hoorden we van gebruikers”.
Maar, zo benadrukt de ontwerpster tot slot: “Boven alles hoop ik natuurlijk ook dat deze hele coronacrisis vooral heel snel voorbíj is”. En, zo hoopt ze ook hardop, dat mensen zich bewuster worden van hun gedragingen, zowel onderling, in sociale zin, als ten aanzien van de planeet. De traditionele drie zoenen ter begroeting of afscheid, met tienduizenden mensen bijeengepakt op een festivalterrein, het “de hele wereld over crossen - deze crisis is een knalharde rem en een moment om te herijken”.
Discussie