Onder toeziend oog van studenten en bestuurders werd gisteren de website financieelstudieplan.nl officieel gelanceerd. De site is een initiatief van de stichting Weet wat je besteedt en ging een maand geleden online. Studenten kunnen er eenvoudig zien wat hun inkomsten, uitgaven en schulden zijn.

Een mooi initiatief, vinden de deelnemers aan het debat dat rond de lancering van de website werd georganiseerd. Helemaal nu het kabinet van plan is de basisbeurs af te schaffen en studenten meer geld zullen moeten lenen. “Zoals bekend is de HBO-raad geen voorstander van een leenstelsel”, zegt directeur Ad de Graaf, “maar als het dan toch nodig is, moeten studenten bewust met leningen omgaan.”

Een grote groep jongeren zou pertinent niet willen lenen, en daardoor mogelijk besluiten niet te gaan studeren. De HBO-raad is bang dat twintigduizend studenten zullen afzien van een opleiding als de basisbeurs wordt afgeschaft.

Als lenen noodzakelijk wordt voor een studie, hoeft dat op zichzelf geen probleem te zijn, zegt Nibud-directeur Gerjoke Wilmink. “Maar het moet wel een bewuste keuze zijn. Op dit moment zijn er te veel studenten die voor de lol lenen.”

Herkenbaar, geven de studentenorganisaties toe. “Zoals wij bij de vereniging zeggen: stufi op negenhonderd en op naar de wintersport”, aldus Jan van ’t Westende, preses van de Landelijke kamer van verenigingen.

Maar DUO maakt lenen wel heel erg makkelijk. “Studenten hoeven op de website alleen maar een getal te veranderen en de lening gaat honderden euro’s per maand omhoog”, zegt LSVb-voorzitter Kai Heijneman. “Dat is in drie minuten geregeld. Terwijl de risico’s helemaal niet duidelijk zijn. Neem bijvoorbeeld die zogenaamde sociale rente. Die is afhankelijk van wat de Nederlandse staat betaalt voor leningen. Ik heb het even nagezocht; in 1993 was de rente daardoor vijf jaar lang 9,3 procent. Als je op zo’n moment afstudeert, betaal je alleen maar rente”, aldus Heijneman.

Die informatie staat volgens hem wel ergens op de DUO-site, “maar als achttienjarige vind je dat niet. Dan ga je niet ergens in de krochten van de site zoeken naar de gevaren van lenen.”

Is het dan misschien verstandig om studieleningen bij het Bureau kredietregistratie (BKR) te registreren? Absoluut niet, vinden de aanwezige studenten. Ze zijn bang dat jongeren met een studielening door de bank in een hoger risicoprofiel worden geplaatst waardoor ze meer rente moeten betalen.

Dat gebeurt echt niet zomaar, sust Arthur Reitsma van de Nederlandse vereniging van banken. “Maar als banken niet weten hoe groot de studielening is, kunnen ze ook niet inschatten hoeveel extra schuld iemand nog kan dragen.”