Bitcoin: “Op termijn een alternatief voor de bank”
De bitcoin-hype heeft de TU/e niet overgeslagen. Ook studenten hebben spaargeld ingezet in de hoop te kunnen profiteren van de populariteit van cryptogeld: “Ik heb even gedacht mijn bitcoins te verkopen toen de hoogste piek kwam in december 2017, maar ik twijfelde of het slim was. Misschien zou het nog veel verder stijgen. Dat bleek helaas (nog) niet het geval”, vertelt Adonai Rodrigues Da Cruz, PhD-student Semiconductor Physics.
Winst behalen is voor de TU/e-studenten zeker niet het enige doel. Ze zijn vooral geïnteresseerd in de achterliggende blockchaintechnologie die veel kansen biedt voor de toekomst. Margarita Kuzina heeft naast bitcoins ook geïnvesteerd in ander cryptogeld: ethereum en blackmoon. “Als student Industrial Design ben ik sowieso geïnteresseerd in nieuwe technologieën en blockchain is daar een mooi voorbeeld van. Cryptogeld zoals bitcoin heeft zeker potentie als alternatief voor de bank, maar het heeft tijd nodig, het zit nog in de ontwikkelingsfase.”
Vertrouwen en alternatief
B&R Beurs Eindhoven, de studentenbeleggingsvereniging van de TU/e, ziet een stijging in interesse op de campus voor hun vereniging. Bestuursvoorzitter Joep Peeters: “Mede door de hype rondom bitcoin zien we dat een breder publiek interesse heeft gekregen voor beleggen.”
Hoe het zo’n hype heeft kunnen worden? Penningmeester Lyndon Hofwijks denkt dat het te maken heeft met het vertrouwen in de banken dat afnam tijdens de financiële crisis en het mogelijke alternatief dat bitcoin biedt voor die instituten. Maar ook de succesverhalen spelen mee: “Mensen die voor een paar honderd euro bitcoins hebben gekocht en veel winst hebben gemaakt, dat spreekt natuurlijk tot de verbeelding. De nieuwsgierigheid wordt getriggerd. Dan kopen steeds meer mensen bitcoins, de vraag neemt toe, de munt wordt daardoor meer waard en de bubbel is geboren.”
De vraag neemt toe, de munt wordt meer waard en de bubbel is geboren
Vertrouwen in bitcoin
Is bitcoin een monetaire revolutie of slechts een bubbel? De toekomst zal het uitwijzen, maar de studenten zien grote potentie in het cryptogeld. Aref Moradi, masterstudent Data Science: “Ik heb geïnvesteerd in bitcoin, neo en ethereum. Ik ben er niet zeker van of de hype rond de bitcoin nu voorbij is, maar op de lange termijn gaan overheden bitcoins misschien wel valideren en gebruiken. Als dat gebeurt, zullen veel meer mensen er vertrouwen in krijgen en ze ook gaan gebruiken. Dan kan het echt mainstream worden.”
Is bitcoin een waardig alternatief voor de bank? Margarita Kuzina , bachelor student Industrial Design denkt van wel, maar nog niet in dit stadium: “Als het stabieler was zou ik het overwegen. Ik vind het idee van directe handel zonder tussenkomst van een bank aantrekkelijk, maar ik durf er nu nog niet al mijn spaargeld op in te zetten. Wellicht verandert dat als de koers stabieler wordt. Het heeft zeker potentie als alternatief voor de bank, maar het heeft tijd nodig, het zit nog in de ontwikkelingsfase.”
Zijn banken in de toekomst nog wel nodig of doen we alles met bitcoin? Digitale valuta die honderd procent anoniem is, is dat een goed idee? Waarom wordt ons geld eigenlijk beheerd door banken? Veel mensen willen een alternatief voor het traditionele systeem. Daarom is de populariteit van de bitcoin en ook andere vormen van cryptogeld zo toegenomen. Bitcoin is een peer-to-peer betalingssysteem. Het geld gaat direct van koper naar verkoper, zonder tussenkomst van een bank. Een gedecentraliseerde digitale munt dus.
Geld is eigenlijk niet meer dan een boekhoudsysteem om bij te houden wie wat schuldig is aan wie. Banken zitten daartussen om te zorgen dat het geld echt is en het netjes beheerd wordt. Overheden brengen het geld uit. Dit systeem werkt al eeuwen zo. Bitcoin is ook een boekhoudsysteem, maar doordat het opgezet is als een consensus-systeem, is de bank niet meer nodig. Dat scheelt kosten en inefficiënties, maar ook potentiële corruptie.
Het bitcoin-grootboek wordt gecontroleerd op duizenden computers in plaats van op één centraal punt. Manipulatie van één punt om het hele systeem te manipuleren (zoals bij het hacken van banken) is niet mogelijk. De identiteit van de bitcoin-wallet en daarmee de gebruiker, is versleuteld. Dus je weet niet wie het geld uitgeeft. Maar je weet wel dat elke bitcoin een geschiedenis heeft en je kunt precies zien waar die geweest is.
De belangrijkste kenmerken van Bitcoin
● Blockchain voor het proof-of-work concept
● Peer-to-peer systeem
● Het oplossen van cryptografische puzzels om valuta te verdienen
● Tijdstempel voor nieuwe munten
● Geen derde partij nodig
● Consensus van de computers uit het netwerk nodig voordat je naar het volgende blok in de keten kunt gaan
De aantrekkingskracht van cryptogeld
In het begin waren vooral computerwetenschappers en codeerfanaten geïnteresseerd in bitcoin, juist door de interessante blockchaintechnologie erachter. Door de hype in 2017 (met de hoogste notering van €16.357,51 per bitcoin in december) zijn daar veel geïnteresseerden bij gekomen.
Kuzina heeft geïnvesteerd omdat ze nieuwsgierig was naar cryptogeld. “Ik wilde er een beetje mee experimenteren. Kijken hoe het zich zal gedragen op de langere termijn. Als student Industrial Design ben ik sowieso geïnteresseerd in nieuwe technologieën. Blockchain is daar een mooi voorbeeld van.”
De bitcoin - en ander cryptogeld - kan meer zijn dan alleen een interessante belegging. Het geeft meer mensen toegang tot een vorm van een rekening, laat meer mensen de handelsmarkt betreden en biedt support aan de informele economie die vooral in ontwikkelingslanden nog veel voorkomt.
Bitcoin biedt oplossingen om toch geld te kunnen wisselen in gesloten landen
Maar het biedt ook een kans om gemakkelijker geld te wisselen en te exporteren uit gesloten landen. Moradi en Da Cruz bevestigen dit. Moradi heeft geïnvesteerd in bitcoin, neo en ethereum. Moradi: “Ik hoop wat winst te maken, maar er zijn meer interessante voordelen aan de investering. In Iran, waar ik vandaan kom, is het best lastig om valuta om te wisselen of grote sommen geld naar het buitenland te sturen. Bitcoin biedt daar een oplossing voor. Ik weet dat er veel studenten zijn die bitcoin gebruiken om hun geld om te wisselen voor dollars.”
Ook Da Cruz noemt dit argument: “In Venezuela was het tijdens de crisis lang lastig om aan spullen te komen door tekorten. Met de bitcoin werd het opeens mogelijk om geld te wisselen en buiten Venezuela spullen te kopen. Maar helaas, toen kreeg de overheid er lucht van en nu is dat niet meer mogelijk.”
Cryptogeld is begonnen bij de cypherphunks. Zij waren bezorgd over de privacy (van uitgaven) in het traditionele systeem en wilden een anonieme munt. Het belangrijkste achter cryptogeld is niet de valuta, maar de blockchaintechnologie. Die biedt kansen die veel verder reiken dan alleen een alternatief voor de euro of de dollar. De blockchaintechnologie kan het hele systeem veranderen door het centrale punt weg te halen en te vervangen door ketencontrole, dat veel minder gemakkelijk te manipuleren is.
Winston Arts, verantwoordelijk voor de externe betrekkingen bij studentenbeleggingsvereniging B&R, heeft ook wat cryptogeld. “Ik vind het leuk om te kijken naar de mogelijkheden van de technologie en naar eventuele kapitaalmogelijkheden die het zou kunnen creëren voor jonge bedrijven.”
Blockchaintechnologie
Bitcoin is gebaseerd op de blockchaintechnologie. Het gaat daarbij om een netwerk van computers (nodes) die werken met ketens en controlepunten. Het unieke aan de blockchaintechnologie is dat er transacties mee mogelijk zijn zonder tussenkomst van een derde partij zoals een bank. Het vervalsen van gegevens kan hierbij niet plaatsvinden door middel van één centraal punt te hacken.
Bitcoin gebruikt het Hashcash Proof of Work (PoW)-systeem voor het genereren van nieuwe blokken in de blockchain. Bij een PoW-systeem gaat het om een item dat lastig te produceren is, maar wel gemakkelijk te controleren. Elk blok bevat de hash van het vorige blok. Als er dan gesjoemeld zou worden met een eerder goedgekeurd blok uit de keten, wordt dat opgemerkt omdat de hash daarna niet meer aansluit. Met andere woorden: als je een blok aan het begin wil wijzigen, moeten alle blokken daarna ook gewijzigd worden, of opnieuw gevonden worden, omdat de totale vertakking anders niet meer klopt.
Smart contract
Da Cruz heeft bitcoins, ethereum en IOTA. “Ik koos voor bitcoins omdat ze meer mainstream zijn en voor de andere twee omdat ik de onderliggende techniek interessant vind. Als het wat winst oplevert, is dat mooi, maar ik ben meer geïnteresseerd in de potentie van de platformen en de blockchaintechnologie. Ik vind ethereum het interessantst vanwege de smart contract-toepassing.”
Smart contracts is een toepassing van blockchain die de technologie een veel breder perspectief biedt. Met een smart contract haal je de noodzaak van een derde partij uit het proces. De regels en voorwaarden zitten namelijk in het contract zelf geprogrammeerd. Die coderingen zorgen ervoor dat zo’n slim contract zichzelf kan handhaven. Dit kan worden toegepast op allerlei contracten, zoals hypotheken, erfenissen, verzekeringen, muziekrechten, et cetera.
Kuzina wil de blockchaintechnologie graag terugzien in het onderwijs: “Als designer is het interessant om naar de toepassingsmogelijkheden van blockchain te kijken, met name smart contracts. Het is nog vrij abstract en onduidelijk waar ik in de toekomst als industrieel designer blockchaintechnologie allemaal op kan toepassen. Misschien in medische technologie of informatie-uitwisseling. Daarom wil ik graag op de hoogte blijven, maar ik denk dat het helaas nog te nieuw is om er les over te geven.”
Blockchain niet te hacken? Er is vast iemand die dat kan!
Er wordt soms beweerd dat blockchaintechnologie niet te hacken is. Dat moet genuanceerd worden, volgens Kuzina: “Niet te hacken? Ik denk dat mensen er soms zo enthousiast over zijn dat ze de lekken gewoon niet zien. Ik geloof niet dat er iets bestaat dat niet te hacken is. Ik kan het misschien niet hacken, maar er is vast wel iemand die dat wél kan. Oplettendheid blijft belangrijk.”
Godfather of bitcoin
De bedenker van Bitcoin is niet bekend. Er wordt aan hem gerefereerd met Satoshi Nakamoto. Maar niemand weet wie daarachter schuilgaat. Op 3 januari 2009 werd de eerste bitcoin gemined door Nakamoto. Alle cypherpunks zijn er intussen al eens van 'beschuldigd' Nakamoto te zijn, maar ze ontkennen het allemaal. Is Nakamoto een persoon, een groep? Het is in ieder geval iemand die heel goed is in cryptografie. Craig Wright heeft in 2016 gezegd de bedenker te zijn van bitcoins en de persoon achter Satoshi Nakamoto, zij het met hulp van anderen. Toch is niet iedereen daarvan overtuigd.
Beloning is bijzaak
Als je graag bitcoins of ander cryptogeld wilt hebben, kun je dat kopen of minen. Bij het minen is het beloond worden met een bitcoin bijzaak. De primaire taak is het verifiëren en valideren van transacties. Veel miners concurreren om als eerste het volgende blok van de keten te vinden. Diegene die daarmee het snelst is, wordt beloond met een bitcoin. Dat minen gebeurt door het oplossen van zeer complexe rekensommen.
Sinds de hype rond de bitcoin is minen veel moeilijker en kostbaarder geworden. Om nu nog te kunnen minen, heb je heel veel rekenkracht nodig. De benodigde videokaarten zijn flink in prijs gestegen en het draaiende houden van de computers is natuurlijk ook niet gratis. Daarom wordt dit veel geoutsourcet naar China en Iran, waar energie goedkoper is. Er zijn daar hele miningfabrieken. Moradi bevestigt dat: “Ik heb mijn bitcoins gekocht, maar het minen in Nederland wordt steeds minder aantrekkelijk. Er zijn zelfs miners die computers hebben staan in Iran of China die ze dan verhuren aan mensen daar om voor hen te minen. Ze nemen dan een deel van de winst.”
Da Cruz minede zelf ook toen hij nog in Brazilië woonde. “Ik heb een tijdje ethereum gemined, maar ben gestopt toen ik naar Nederland kwam voor mijn PhD. Energie werd steeds duurder in Brazilië. Ik ken mensen die in Brazilië mineden en om die reden hun business hebben verplaatst naar Paraguay. Maar de grootste miningfabrieken staan in China.”
De mensen met de meeste rekenkracht krijgen op lange termijn de meeste macht
Hofwijks zet ook een kritische noot bij het minen. “Het milieu wordt belast met het hoge energieverbruik van alle miningpakhuizen. Dan wordt het ook interessant om naar andere vormen te kijken, die een ander protocol gebruiken, dan rekensommen oplossen met behulp van computers. Het systeem van bitcoin nodigt uit om zoveel mogelijk videokaarten te hebben. Je hebt veel geld nodig om te beginnen met minen. Daardoor lijkt het mij dat er op langere termijn een centrale macht komt: de mensen met de meeste rekenkracht krijgen de meeste macht. Dat is onwenselijk gezien hoe bitcoin ooit bedoeld is.”
Starten met bitcoin
Iedereen met een apparaat met internettoegang kan bitcoin gebruiken. Je maakt een gratis online wallet aan en kunt dan bitcoins kopen die daarin worden opgeslagen. Als je wilt betalen in winkels die de bitcoin accepteren, kun je een QR-code scannen, waarna de bitcoins van je wallet worden afgeschreven. Er zijn verschillende soorten wallets voor kleine, middelgrote en grote investeringen.
Waarschuwing: beleggen brengt risico’s met zich mee. Daar moet je je goed bewust van zijn voor je start met het investeren in (bijvoorbeeld) bitcoins.
Discussie