Ja, Alephs uitnodiging had intern al wel voor wat reuring gezorgd, zeggen toenmalig verenigingssecretaris Sem Quaedvlieg, voormalig president Jaap Peterse en zijn opvolger Job van Geest. Op zich niet zo verrassend: “Die reuring is er elk jaar”, zegt Peterse. “Ze proberen altijd een actueel maatschappelijk thema aan te snijden, een beetje te provoceren en met hun uitnodiging de aandacht te trekken.”

Aandacht zouden ze krijgen - meer dan de studenten lief was. Toen op donderdag 18 januari (onder andere op Facebook) de uitnodiging naar buiten kwam, was de Senaat van het E.S.C volgens Peterse vrijwel direct alert: “Dit kon eigenlijk écht niet”. Hij benadrukt: “Als vereniging hebben we in principe niks met huisfeesten te maken en dragen we daar geen verantwoordelijkheid voor. Maar in dit geval dachten we wel: ‘Hier moeten we actie op ondernemen’.” Want, zo formuleert hij: “Bij Aleph intern zag men het kennelijk als een leuke grap, waarin de leden elkaar onderling wellicht ook een beetje hebben versterkt - maar de maatschappelijke sensor ontbrak”.

Voormalig E.S.C-secretaris Quaedvlieg vult aan: “De grap was natuurlijk smakeloos. Maar leden, waaronder ook sommige vrouwen, snapten wel dat het echt niet meer was dán een grap. Sommigen wilden verkleed als cactus naar het feest gaan, onder het mom van ‘can’t touch me’”. Peterse: “Studenten kunnen qua humor gewoon veel hebben en onderling vrij hard en lomp zijn.”

Lees verder onder de foto.

Verkeerde het E.S.C volgens Pelgrim aanvankelijk nog in een fase van ontkenning, en veronderstelde de Senaat hiervoor geen verantwoordelijkheid te hoeven dragen; bij hemzelf waren alle alarmbellen op dat moment al afgegaan. Hij spreekt van een onhandige combinatie van factoren, van “het hele maatschappelijke sentiment wat mensen hebben bij corpsballen, de #MeToo-storm die net waaide, allerlei shit die al een jaar lang gaande was bij andere corpora in Nederland. Ik wist: nu zijn wíj aan de beurt. Dan kun je bagatelliseren tot je een ons weegt, maar dan moet je gewoon met de billen bloot”.

Peterse: “Wij dachten als Senaat onze verantwoordelijkheid te hebben genomen met die mail aan Aleph, waarin we ook duidelijk afstand hebben genomen van het thema en alles eromheen. Maar na dat belletje sloeg de stress toe. Toen beseften we: dit gaan we niet goedpraten, dit moeten we slikken.” Pelgrim had het corpsbestuur namelijk direct ook heel goed duidelijk gemaakt: dit is geen Aleph-ding, de TU/e handelt met júllie. “Als het zevende elftal van een voetbalclub uit de bocht vliegt, is het ook de vereniging die erop aangesproken wordt.”

Lees verder onder de foto.

Maar eerst ging de Senaat noodgedwongen op crisisstand, vertelt Quaedvlieg. “Alles ging ‘aan’. Op dat moment gaat er zo’n enorme hoeveelheid adrenaline door je heen.” In overleg met TU/e-woordvoerder Pelgrim werd een aantal concrete procesafspraken gemaakt - van het opstellen van een statement voor de websites van zowel E.S.C als Aleph tot het informeren van direct betrokkenen. “We moesten het Cursor-artikel vóór zijn, met name richting onze leden, reünisten en stakeholders.” Omwonenden van zowel E.S.C-sociëteit Ilium als het Aleph-huis moesten eveneens worden ingelicht, “want straks zouden er mogelijk reporters voor de deur staan”, aldus Quaedvlieg.

Ook waren er vlugge telefoontjes naar de eigen ouders, vertelt hij. “Ik heb niet meteen uitgelegd wat er precies aan de hand was, wel dat we onze verantwoordelijkheid moesten nemen voor iets wat wij als vereniging niet gedaan hadden.” Peterse: “Mijn vader relativeerde vooral: ‘Het gaat om een carnavalsfeest, het is een grap’. En drukte me op het hart: bewaar je rust, laat je niet opjagen.” Huidig E.S.C-voorman Van Geest vult aan: “Ik heb het er later nog eens met mijn vader over gehad en die zei vooral: ‘Wat léér je nou van zoiets?’. En ook: ‘Als je geschoren wordt, moet je stilzitten’”.

Lees verder onder de foto.

Halverwege de dinsdagavond mailde Quaedvlieg een statement over de gebeurtenissen en sancties naar het E.S.C-ledenbestand, “helemaal sluitend, helemaal kloppend” - inclusief het besef: er is een kans dat deze mail gaat rondzingen. En hóe: “Letterlijk binnen acht minuten na het versturen kreeg iemand van het bestuur van SSRE (een andere Eindhovense studentengezelligheidsvereniging, red.) ‘m al via zijn vriendin vanuit een dispuut in Maastricht”, vertelt Peterse. Screenshots van de mail circuleerden in no time op Twitter, terwijl op Facebook beelden van de aankondigingsposter rondgingen.

Nog diezelfde nacht hingen het ANP, de NOS en Nu.nl al aan de lijn en nog voor het ontbijt de volgende ochtend waren het E.S.C en #nietoo inderdaad landelijk nieuws - van de LINDA tot GeenStijl. De talloze telefoontjes van journalisten gedurende de ochtend gingen aanvankelijk trouwens aan E.S.C-voorman Peterse voorbij; die zat op de campus gebogen over een tentamen, terwijl zijn collega’s op de Ten Hagestraat namen en telefoonnummers noteerden. Of ze later die dag wilden aanschuiven in een talkshow, luidde een verzoek. Het E.S.C weigerde: “We hebben onszelf vooral afgevraagd: hebben we daar iets mee te wínnen? Nee dus”, aldus Quaedvlieg.

Er waren verslaggevers die E.S.C-leden op hun mobiele nummers belden: “Hoi, ik ben die-en-die, wil je reageren?”, aldus Peterse. Eén reporter hield met camera de wacht bij het Aleph-huis aan de Guido Gezellestraat, tevergeefs overigens - gordijnen en deuren bleven gesloten. Sommigen van de negen bewoners waren die nacht uit voorzorg sowieso al elders gaan slapen, weet Van Geest; anderen hadden de begane grond tijdelijk verruild voor de bovenverdieping.

Lees verder onder de foto's.

Die woensdag was niettemin heftig, zo blikken Quaedvlieg en Peterse terug. Want niet alleen journalisten stortten zich op het E.S.C; verschillende lezers lieten vervolgens maar wat graag blijken wat ze van de hele kwestie vonden. “Gewone burgers, soms met anonieme mailadressen, die meldden: ‘We komen jullie in je kont neuken’.” Maar er was ook steun, stelt Quaedvlieg, middels reacties op nieuwsberichten waarin lezers schreven: ‘Je snapt toch wel dat dit een gráp is?’.

Al in het NOS-journaal van acht uur die avond was #nietoo nauwelijks nog meer dan een korte mededeling, “eigenlijk was de grootste hype na twee uur ’s middags al voorbij. Ons verhaal was gewoon heel sluitend, denk ik”, zegt Quaedvlieg. “De vereniging lag onder vuur, maar er was ook veel daadkracht en interne steun.” Peterse: “We hebben zo goed mogelijk geprobeerd om de storm te doorstaan en daarna weer te laten liggen. Op donderdagavond vergaderden we met de Senaat en toen hebben we ook gezegd: ‘Dit hebben we netjes gedaan - nu moeten we gaan kijken wat we de komende tijd gaan doen’.”

Bovenaan de to-do-lijst prijkte in elk geval een bezoek aan chief diversity officer Eva Demerouti van de TU/e - en, in voorbereiding daarop, een gesprek met zowel Aleph als reünisten van dit oudste Eindhovense dispuut. Want, zo was volgens Peterse de duidelijke slotsom: los van de discussie of #nietoo nou een grap was of niet, “dit is niet wat mensen zich hier thuis laat voelen en dit past niet bij de cultuur die we hier hebben”.

Quaedvlieg haakt aan: “Ook Aleph had duidelijk het gevoel dat ze iets moesten goedmaken”. Het dispuut ondernam na #nietoo volgens hem dan ook verschillende acties, deels voor goede doelen zoals KWF Kankerbestrijding. Ook werd het dispuut uitgenodigd voor een debatteerwedstrijd tussen middelbare scholieren in het Van Abbemuseum, die werd geopend met ‘de case #nietoo’. Scholieren debatteerden vervolgens, onder leiding van Aleph-praeses Koningen, onder andere over hoever je kunt gaan met humor en satire, en wanneer iets niet meer grappig is.

Lees verder onder de foto.

Volgens de oud-E.S.C-bestuurder heeft Eindhoven “een behoorlijk gezonde studentencultuur”, ook als het gaat om bijvoorbeeld ontgroeningsrituelen die onder andere in Leiden en Groningen meermaals stof hebben doen opwaaien. Het komt deels voort uit Brabantse nuchterheid, denkt hij. En: “Ons kent ons; de verenigingen hier zijn redelijk klein. Natuurlijk doen ook mensen hier, zeker met alcohol op, wel eens iets geks. Maar mensen kennen elkaar én controleren elkaar.”

Peterse zegt te snappen dat dat voor de buitenwacht, vanwege het gesloten karakter van de vereniging, misschien niet zo zichtbaar is. “Dat is een bewuste keuze: die dichte deuren stimuleren mensen hier ook om fouten te maken waarop ze niet meteen worden afgerekend. We willen een omgeving bieden waarin mensen veilig, en met vallen en opstaan, kunnen groeien”. Van Geest vult aan: “Zo kun je ook een keer iets doms doen zonder dat je direct aan de schandpaal wordt genageld. Het idee daarbij is ook wel: als je jezelf híer overeind kunt houden, dan kun je dat later overal”.

Lees verder onder de foto.

Dat onder andere de Wikipedia-pagina van het E.S.C sinds driekwart jaar een dun zwart #nietoo-randje heeft, nemen de heren voor lief. “Een vriend van Vindicat (het Groningse studentencorps, red.) grapte: ‘Nu horen jullie er eindelijk bij’”, zegt Peterse. Niet dat ze de kwestie met terugwerkende kracht willen weglachen, haasten de drie zich te zeggen - want een leuke periode was het niet. Wél leerzaam. Crisismanagement, pittige gesprekken met het College van Bestuur, het te woord staan van de pers: stuk voor stuk vormende ervaringen, stelt Quaedvlieg. “We hebben als Senaat een storm over ons heen gekregen die we niet zelf veroorzaakt hadden. En daar zal ik later met trots over vertellen.”

Job van Geest bevond zich niet in het oog van die storm; hij nam het presidentsstokje pas later dit jaar over van Peterse. Die ambitie was er al vóór #nietoo en is volgens hem ook geen moment weggeweest. “Ik dacht: 'Als je nu die verantwoordelijkheid niet meer zou willen nemen, dan ben je er sowieso niet geschikt voor'. Ik sta voor deze vereniging en wat wij doen, en dat wil ik uitdragen.”

Volgens de drie komt de kwestie, behalve met een incidentele grap aan de eigen toog, zelden nog ter sprake. Van Geest: “Je bent heel even wereldnieuws en na één of twee dagen gaat dat alweer liggen.” Sowieso is het hoofdstuk #nietoo voor Aleph en het E.S.C, deze nabeschouwing met Cursor daargelaten, eigenlijk wel afgesloten, zegt Peterse.

Lees verder onder de foto.