Vorige week was ik op een middelbare school in Rotterdam om een presentatie te geven over studeren aan de TU/e. Wat me verbaasde was dat de leerlingen het er unaniem over eens waren dat je beter niet op kamers kan gaan, en dus een universiteit moet kiezen in de buurt. Ze richten zich dus op de dichtstbijzijnde universiteiten en aan één van die instellingen kiezen ze dan een opleiding. Waarom? Simpelweg omdat het anders te duur is.

Nu heeft de TU/e net  dit weekend haar open dagen en ik vraag me af: komen hier veel studenten van buiten Brabant? Of klopt het dat middelbare scholieren sinds de invoering van het leenstelsel niet ver van huis meer durven te kijken voor hun studiekeuze? Misschien is het jou ook opgevallen dat voor je broertje, zusje, neefje of nichtje geld een steeds grotere rol speelt bij de studiekeuze. Terwijl juist voorop zou moeten staan dat je kiest voor de studie die je leuk vindt en waar je passie ligt, niet de keuze die het goedkoopst uitpakt. Door de angst voor een hoge studieschuld worden studenten belemmerd in hun keuzeproces, dat niet afhankelijk zou moeten zijn van hoeveel geld je tot je beschikking hebt.

Vervolgens heb je een studie gekozen en wordt er daar van je gevraagd om jezelf ook buiten je studie te ontwikkelen. Er is vraag naar studenten die zichzelf kunnen onderscheiden van hun medestudent. Universiteiten zien ook steeds meer het belang van je professionele ontwikkeling die verder gaat dan enkel al je vakken halen. Maar hoe doe je dit? Door dingen te ondernemen buiten je studie. Maar hebben we het geld hiervoor? Nee.

We voelen daarnaast meer druk om nominaal af te studeren, om zo onze schulden te beperken. Je studietraject wordt steeds meer toegesneden op de gedachte ‘nominaal is normaal’. Waar voorheen veel studenten makkelijker iets naast hun studie ondernamen en bijvoorbeeld een tussenjaar of bestuursjaar deden, ligt de focus nu op het voorkomen van uitloop. Want een jaar uitloop kan zomaar tienduizend euro aan extra studieschuld betekenen. ‘Is dat het nog waard?’, vragen veel studenten zich af.

Zelf kunnen studenten weinig aan dit probleem veranderen. Het is aan de overheid om met een beter systeem te komen. Vijf maanden terug was een Kamermeerderheid nog voor de terugkeer van de basisbeurs. Ook daar realiseert men zich dat het leenstelsel niet zo mooi blijkt te zijn als het wellicht werd voorgespiegeld. Andere partijen, met premier Mark Rutte voorop, zeggen echter dat het wennen is en we het nog een paar jaar moeten aankijken.

De kans lijkt klein dat we terug gaan naar het oude systeem, maar er móet een betere oplossing komen dan het huidige leenstelsel. Het is van belang dat (toekomstige) studenten hun persoonlijke ontwikkeling voorrang kunnen geven bij hun studiekeuze. Ik hoop dat iedereen zich dit realiseert en dat geld al snel geen doorslaggevende rol meer hoeft te spelen bij het volgen van je ambities.