Ons geheugen is een raar beest. Het onthoudt de meest belachelijke en irrelevante verzameling gebeurtenissen, ervaringen en feitjes, maar lijkt nauwelijks gevoelig voor onze uitdrukkelijke wens iets voor de eeuwigheid - of op zijn minst tot na het aanstaande tentamen - vast te leggen. Geheugen-technisch uitgedaagden zoals ik ervaren dan ook vaak bitter weinig controle over dit proces. Stampen, stampen, stampen dus.

Dit eindeloos herhalen van feiten heeft tot doel dat de informatie vanuit het kortetermijngeheugen wordt overgebracht naar het langetermijngeheugen, een proces dat we consolidatie noemen. Maar laten we eerlijk zijn: de effectiviteit van studeren rondom je reguliere bedtijd is bedroevend. Je hoofd bonkt, je ogen prikken, je dwingt jezelf de tekst te lezen, maar voor je aan het eind van de regel bent, ben je het begin alweer vergeten. Je brein lijkt uitgeschakeld.

Toch kun je nu je brein aan het werk zetten zonder één centje pijn. Het recept is als volgt: je zoekt een plekje van maximaal comfort - zacht, warm, en met de lichten gedimd - en legt je oor op een kussen. Het boek hoeft er niet onder - dat ligt beter op je bureau. Ga lekker slapen!

Al meer dan een decennium geleden is aangetoond dat slaap leidt tot consolidatie van geheugen en zelfs het verbeteren ervan. En eigenlijk weten we het al eeuwen. Je leert in Morpheus’ armen meer dan wanneer je die nacht doorhaalt. Of je nu ’s morgens, ’s middags of ’s avonds hebt zitten blokken, na een nacht slaap weet je het beter dan na eenzelfde tijd wakend doorgebracht. Terwijl nog even alle feitjes doorlopen je geheugen soms zelfs kan destabiliseren. Dus mijn advies: kruip op tijd in bed en doe de oogjes dicht. Slaap jezelf slim!

Yvonne de Kort is hoogleraar Omgevingspsychologie bij Human-Technology Interaction