Het bijzondere van Xbox One zit in de mens-techniek interactie. De speler staat centraal en de techniek neemt een stap achter de coulissen. Er is geen afstandbediening. Wanneer je “Xbox On” zegt, start het systeem op, en herkent ook welke gebruiker dat heeft gezegd. Dankzij de Kinect-camera kun je vervolgens door de menu’s scrollen met hand- en armbewegingen.

De verbeterde Kinect-camera blijkt ook in staat om subtiele bewegingen (zoals gelaatsuitdrukkingen) en verkleuringen van de huid waar te nemen. Dit is zeer bruikbare informatie in het interpreteren van iemands emotie. Wat kunnen we zoal doen met die informatie? Het ligt voor de hand om te denken aan zogenaamde emotioneel adaptieve games - waarbij de emoties van de gamer worden meegenomen om zo de game-ervaring nog leuker, heftiger, of mooier te maken.

Echter, uit een recente patentaanvraag getiteld ‘Targeting Advertisements Based on Emotion’ blijkt dat Microsoft ook andere toepassingen voor ogen heeft. Het patent beoogt om emotietracking van gebruikers te combineren met hun surf- en zoekgedrag op internet, ‘with the highest monetization values to the users that are emotionally compatible’.

De astrofysicus Vincent Icke heeft ooit naar aanleiding van het Electronisch Patiënten Dossier een treffende vergelijking getrokken met Gulliver’s Reizen. Gulliver, na een schipbreuk aangespoeld op het eiland Liliput, werd daar, terwijl hij nog buiten westen was, door de Liliputters ingesponnen in een web van honderden draadjes. Elk draadje, aldus Icke, staat symbool voor een stukje persoonlijke informatie - of het nu het EPD betreft, of de Albert Heijn Bonuskaart. Elk draadje op zichzelf lijkt ongevaarlijk, maar het is de combinatie die ons muurvast zet. Wanneer er straks in iedere woonkamer een camera meekijkt die eenieder van ons herkent, onze emoties registreert, en deze informatie combineert met ons online-, tv-, en gamegedrag, is er weer zo’n draadje bij. En niet zo’n kleine dit keer.

Wijnand IJsselsteijn is hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction