Mijn mobiel is de toegang tot mijn mail, mijn chatberichten en sms’jes, het internet. Ik check mijn afspraken, zodat ik weet wat me te wachten staat; ik blijf op de hoogte van de voortgang van mijn studenten en AiO’s; de tweets van mijn collega’s; … of de lichtjes werken op Stratumseind; hoe laat de kinderen vrij zijn; of mijn ouders kunnen oppassen; wanneer de band bij elkaar komt. Heel mijn professionele en sociale leven gevangen in zo’n klein stukje elektronica.

En terwijl ik dit schrijf, dringt het tot me door: mijn iPhone is een wormhole, een wormhole in mijn tas. Zoals natuurkundigen voorspellen dat er onontdekte bruggen moeten bestaan tussen verschillende punten in tijd-ruimte, zo brengt mijn telefoon mij instantaan dicht bij mensen, informatie en werelden, mijlenver van hier.

Maar zodra je je bewust wordt van je telefoon, of je blik er maar even op rust, opent het de virtuele weg naar al die andere mensen, plaatsen, taken, rollen. En die representatie is niet passief. Hij zuigt je weg van waar je bent en met wie je bent. En hoe meer je daar bent, des te minder ben je hier.

Mobieltje op tafel? Minder empathie!

Heel recent nog vroegen onderzoekers tweetallen mensen tien minuten met elkaar een gesprek te hebben. De sterkste determinant van de kwaliteit van het gesprek was niet of men bevriend was, of vreemden van elkaar, niet of het onderwerp waarover zij spraken oppervlakkig was of persoonlijk en betekenisvol, maar of één van beiden terloops zijn/haar mobieltje op tafel had gelegd. Zij die dat deden hadden minder aandacht en empathie voor hun gesprekspartner.

Geuren, kleuren, objecten in onze dagelijkse omgeving maken veel meer los dan wij beseffen, door wat ze zijn, maar meer nog door wat ze voor ons betekenen. En dit geldt ook voor de technologische artefacten die we in ons leven toelaten - zelfs wanneer ze in stille modus staan.

Yvonne de Kort | hoogleraar Omgevingspsychologie bij Human Technology Interaction