Tussen de oren | Alles wordt mooier met aandacht
Toen ik pas mijn ouderlijk huis uit was (lang, lang, geleden) ging ik regelmatig even op bezoek bij mijn ouders. Die zaten dan The Bold & The Beautiful te kijken, een eindeloze serie - en dat bedoel ik niet in figuurlijke zin - waarin de acteurs in alle denkbare combinaties en permutaties een relatie kregen. De reden dat ik dit weet, heeft te maken met het feit dat tijdens mijn bezoekjes de tv zelden uitging. Als ik dan na een kop koffie weer opstond om te gaan, zei mijn moeder vaak: “Gek, ik heb het gevoel dat ik je maar nauwelijks gesproken heb”. Dat klopte dan ook wel aardig.
Het lijkt de paradox van technologie - hoe meer tijd we dankzij technologische vooruitgang hebben gewonnen op een noest arbeidend bestaan, hoe minder we door diezelfde technologie aandacht hebben voor elkaar, in het hier en in het nu. De tv concurreert er al jaren om, en heeft bijval gekregen van mobieltje, e-mail, Whatsapp, Twitter, Facebook en Instagram. Aandacht is een schaars goed, en die schaarste maakt het alleen maar meer waardevol. Dat is niet onopgemerkt gebleven.
Aandacht - als er iets in de zorg belangrijk is, dan is dat het wel. Dat zijn niet mijn woorden, maar die van zorgverzekeraar Menzis, tijdens een tv-commercial. Op de achtergrond klinkt het dromerige Somewhere over the Rainbow. Ook bij Eyewish geeft men ‘graag wat extra aandacht aan onze klanten’. Om af te sluiten met het onvolprezen ‘Eyewish, meer oog voor jou’. Bij het reclamebureau dat die slogan bedacht heeft, zitten de champagnekurken nog immer stevig verankerd in het gipskarton systeemplafond.
Is het al te snel om hem vriend te noemen?
Bij IKEA wordt alles mooier met aandacht. Die claim kan ik zonder meer persoonlijk onderschrijven, aangezien ik weleens een Billy in elkaar heb proberen te zetten, zonder vooraf aandachtig de handleiding te hebben geraadpleegd. Geen aanrader. Aegon heeft speciaal voor ons allemaal het ‘Aandacht-gesprek’. Ik stel me zo voor dat ik samen met mijn eigenste Aegon-adviseur - is het al te snel om hem vriend te noemen? - een hapje ga eten en dan lekker doorzak in een kroeg op het Wilhelminaplein waarbij we het leven in detail doornemen.
Nu, een jaartje of vijfentwintig later, kom ik nog steeds regelmatig bij mijn moeder - ze woont inmiddels in een seniorenflat. Ze ziet ons hele gezin graag langskomen en dan gaat de televisie uit. Ze voelt zich soms eenzaam. Het is voor mij lastig om veel vaker langs te gaan. Een mens van Menzis heeft ze nog niet gezien. Misschien toch mijn nieuwe beste Aegon-vriend maar eens vragen om bij haar langs te gaan.
Wijnand IJsselsteijn | hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction
Discussie