De naakte waarheid
De waarheid krijgen we niet vaak te horen, want die is dikwijls ongemakkelijk en kun je meestal het beste voor jezelf te houden. Maar een korte uitwisseling via Discord maakte me duidelijk dat het niet gaat om welk vak ik geef of hoe ik dat doe. Onze studenten zijn onderworpen aan krachten die wij niet in de hand hebben. Ik vraag me af of er een manier is om van hen echte studenten te maken. Of moeten we accepteren dat het voor een deel van hen slechts gaat om het behalen van een diploma en niets meer?
Tot mijn grote blijdschap geef ik dit kwartaal weer les. In de collegezalen, die weliswaar gevuld zijn met een steeds kleiner wordend aantal studenten, hoop ik degenen die er zijn mee te nemen op een reis door een klein deel van mijn vakgebied. Om de studenten op weg te helpen, gebruik ik Discord, een online discussieplatform, niet veel anders van opzet dan de gesanctioneerde online leeromgeving. Toch is er één cruciaal aspect dat Discord radicaal anders maakt. Gebruikers kunnen ervoor kiezen om zich achter een willekeurige avatar te verschuilen, waardoor ze de mogelijkheid hebben om volledig anoniem te blijven.
Dankzij Discord kreeg ik een glimp van de waarheid te zien. Via het platform bereikte me een vraag over een stuk wiskundige theorie dat ten grondslag ligt aan kritische inzichten in het vak. Normaliter probeer ik via Discord gedetailleerde antwoorden te geven aan studenten, maar ik had het gevoel dat de student beter geholpen zou zijn door dit face-to-face in de collegezaal uitgelegd te krijgen. Op deze suggestie antwoordde die: "Is dit nodig voor het examen? Anders verspil ik mijn tijd hier liever niet aan...".
Eerlijk gezegd is dit geen grote verrassing. Ik besef dat studenten niet echt geïnteresseerd zijn in het leren van de details van veel van de onderwerpen die ik onderwijs, en vooral weinig tot geen belangstelling tonen voor de wiskundige theorieën erachter. Maar deze reactie rechtstreeks via instant messaging kwam sterker binnen dan ik had verwacht.
Wij zijn als docenten voortdurend op zoek naar de beste manier om studenten te motiveren om te leren. Maar het lijkt daarbij alsof we voorbijgaan aan het feit dat er een groeiend percentage studenten is dat niet geïnteresseerd is om te leren, of geen prioriteit meer geeft aan leren. Deze studenten (buitenlandse of Nederlandse) kunnen zich misschien geen uitstel veroorloven bij het behalen van hun diploma vanwege mogelijke financiële gevolgen.
In de hevig oplaaiende discussie over het aantal internationale studenten dat wordt toegelaten tot het hoger onderwijs in Nederland, is de naakte waarheid dat er veel studenten zijn die voor elk vak moeten slagen, omdat het alternatief is dat ze een hypotheek nemen op hun toekomst. Misschien is het probleem niet het aantal internationale studenten, maar het groeiende percentage studenten dat niet de financiële vrijheid heeft om te zakken.
Moeten we daar niet iets aan doen?
Discussie