door

Juvenoia

29/11/2016

Er staat al een tijdje een Ray-Ban-billboard bij mijn bushalte. Het billboard beeldt een metrotrein af, waarin twee lachende, aantrekkelijke mensen elkaar (natuurlijk met hippe Ray-Ban-brillen) de hand schudden, omringd door mensen met smartphones voor hun ogen geplakt. Onderaan staat: ‘It takes courage, Ray-Ban’. Deze mensen zijn blijkbaar als enigen ‘moedig’ genoeg om menselijk contact te zoeken. De rest is blind, slaaf van hun magische doosjes.

Ray-Ban is de volgende in een lange schakel partijen die het hip vinden om smartphones af te schilderen als de duivel. Ze zijn de opvolgers van lezercolumnisten in de Metro - om wat voor reden dan ook altijd jongeren van twintig - die graag hun stukjes wijden aan het feit dat ‘iedereen in de trein gebukt zit, starend naar hun telefoons, waar zijn de goede oude tijden gebleven (toen ik nog niet geboren was)?’ Zij zijn op hun beurt natuurlijk opvolgers van ouders en hipsters met draaitelefoons. 

Dit back-in-my-day-sentiment is zo omnipresent dat het zelfs een naam heeft gekregen: juvenoia, de aversie van oudere generaties tegen de nieuwe gewoontes van jongere generaties. Eigenlijk is juvenoia best logisch: het is evolutionair gunstig voor een soort om zich te bekommeren om de gebruiken van de volgende generatie. Immers, de volwassenen zijn evolutionaire succesverhalen, ze hebben hun genen doorgegeven. Als jongeren afwijken van de manier waarop de oudere generatie is opgegroeid, zou dat een bedreiging kunnen zijn voor hun voortplantingssucces. Juvenoia is dus mogelijk iets waarvoor geselecteerd wordt in de natuur voor het behoud van de soort.

Biologische mechanismes kunnen het soms echter ook fout hebben. Wij mensen zitten vol met cognitieve biases en heuristiek waardoor wij niet altijd een correct beeld hebben van het verleden. Onbeduidende irritaties verdwijnen uit ons geheugen en alleen de grote lijnen blijven over. Dit alles leidt ertoe dat wij ons het verleden rooskleuriger herinneren dan dat het eigenlijk was.

We kunnen dus de ouderen, die ons in de trein afkeurend aankijken wanneer we op onze telefoons kijken, excuseren - ze kunnen er niks aan doen. Behalve als je, net als Ray-Ban, juvenoia als verkooppraatje gebruikt. Dan kun je oplazeren.

Deel dit artikel