Vóór de 7%-norm had de TU/e al een verbredend excellentieprogramma: Honors Horizon. Jaarlijks begonnen om en nabij de 35 tweedejaars studenten aan dit programma - een hele krappe 3% van het totale aantal inschrijvingen. Dit was gewoonlijk een gevarieerde groep, die hechter werd naarmate ze langer in het programma zaten. Dat oh zo befaamde Solar Team Eindhoven ontstond hier. Niet omdat de studenten zo intelligent waren, maar omdat ze een hechte groep vormden. Ik heb met veel plezier deelgenomen, nog net voordat het programma ter dood veroordeeld werd.

Door de nieuwe norm moest het programma op de schop. Méér studenten moesten kiezen voor excellentie, dus werd de drempel voor deelname verlaagd. De belangrijkste waarden van het programma, zoals binding binnen de groep, kleinschaligheid en intrinsieke motivatie, gingen daarbij verloren.

Meer verdieping aanbrengen in je studie uit zich in vele vormen. Een honneursprogramma past voor sommigen het beste. Maar wat nou als je naast je studie veel sport, een tijdrovende bijbaan hebt of zorgt voor een ziek familielid? Je bent absoluut beter dan gemiddeld, alleen zal je niet het stempeltje ‘excellent’ ontvangen.

Gedurende mijn vwo-opleiding en bachelor aan de TU/e heb ik geleerd dat excellentie vooral iets heel persoonlijks is. Het uit zich in het nastreven van de doelen die jijzelf belangrijk vindt. Wat het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ervan vindt, is wel het laatste waarover we ons zorgen zouden moeten maken.

Voor de aanstaande zomerstop en het komende academisch jaar wil ik jullie dan ook het volgende meegeven. Doe niet wat je kunt, wat je moet of wat past. Ga doen wat je wilt. Dan komt de excellentie vanzelf.