Afgelopen vrijdag publiceerde Cursor een artikel over een open brief van studenten en medewerkers van de TU/e. De briefschrijvers vragen aan het College van Bestuur zich uit te spreken tegen de ‘aanhoudende genocide en decennialange bezetting van Palestina'. Mensen worden opgeroepen de open brief te ondertekenen. Dat is inmiddels ruim 900 keer gebeurd. Lees hier de open brief en hier het artikel dat Cursor erover schreef.  

Het nieuwsartikel van Cursor schoot een van onze columnisten in het verkeerde keelgat. “Het artikel is een pure push van de brief, zonder kritische analyse, zonder onderzoek/vermelding naar wie hier achter zit, en zonder te weten hoe breed dit manifest gedragen wordt door de TU/e gemeenschap", schrijft hij in een mail aan de redactie, om eraan toe te voegen dat slechts een kleine groep van ondertekenaars van de TU/e afkomstig is. 

Wat deze columnist ook dwars zit, is dat meerdere Cursor-redacteuren de brief ondertekend hebben. “Mij lijkt dit niet correct voor journalisten. En zeker niet als ze vervolgens het artikel zelf gaan schrijven en kritiekloos de brief promoten", schrijft hij in zijn mail, die door twee andere columnisten wordt gesteund, zo blijkt uit andere mails die de redactie ontving.  

Als hoofdredacteur ben ik eindverantwoordelijk voor alles wat Cursor publiceert. Vragen over onze journalistieke aanpak neem ik altijd serieus en daar leg ik graag verantwoording over af.  

In deze kwestie zijn twee zaken van belang: 1) wat vinden individuele redacteuren van de oorlog in Gaza? en 2) hoe gaan we daar als redactie van Cursor mee om? 

Om te beginnen met de tweede vraag: Cursor is een onafhankelijk journalistiek medium en neemt in het maatschappelijk debat zelf géén stelling in. “De redactie werkt zorgvuldig, kritisch, onbevooroordeeld en fair", staat in het beleidsplan dat ik voor Cursor aan het maken ben. In het nieuwe redactiestatuut, dat binnenkort van kracht wordt, staat: “Cursor is géén public relations-vehikel voor de universiteit, net zoals het geen promotieplatform is voor welk deelbelang dan ook". 

Ik heb het artikel over de open brief twee keer teruggelezen, maar ik vind het eerlijk gezegd geen kritiekloos stuk. Het is neutraal geformuleerd. De vreselijke gebeurtenissen in Gaza houden de gemoederen bezig, en een open brief erover is nieuws, dus daar doen we als Cursor verslag van.  

Hoewel Cursor neutraal is als het gaat om het maatschappelijk en academisch debat, staan we wel voor fundamentele waarden op het gebied van de rechtsstaat en de academische vrijheid. Cursor is dus tégen discriminatie, tégen islamofobie en tégen antisemitisme. 

Als de journalistiek van Cursor neutraal is, waarom ondertekenen redacteuren dan een open brief? Dat is een terechte vraag. Daar heb ik een genuanceerd antwoord op.  

Redacteuren zijn ook mensen, en mensen hebben een eigen mening. Laat ik een vergelijking maken met de politiek. Journalisten mogen stemmen op de partij die ze willen, dat spreekt voor zich. Dat is een grondrecht. Journalisten mogen wat mij betreft ook lid zijn van een politieke partij. Maar zodra ze op de redactie zijn, zijn ze journalist en niks anders; geen politicus, geen belangenbehartiger, geen activist.  

Zolang de politieke voorkeur van een journalist geen invloed heeft op het werk, is dat geen probleem. Maar zodra journalisten actief en publiekelijk campagne voeren voor hun partij, of zich kandidaat stellen voor de gemeenteraad of de Tweede Kamer, dan ontstaat er een probleem. Want actief campagne voeren gaat niet samen met onafhankelijke en neutrale journalistiek.  

Daar ligt voor mij als hoofdredacteur de grens. Dus ja, journalisten mogen een politieke voorkeur hebben, maar nee, daar kunnen journalisten niet actief mee de bühne op.  

Langs deze lijn beoordeel ik ook de vraag of het acceptabel is dat redacteuren een open brief ondertekenen. Ik vind dat je als journalist terughoudend en selectief moet zijn met publieke steunbetuigingen, dat kan immers schuren met je onafhankelijkheid, maar als hoofdredacteur pas ik ervoor om collega's het recht op maatschappelijk engagement te ontnemen. Ondertekenen mag wat mij betreft, ik zie het als een passieve daad van solidariteit.  

Essentieel daarbij is dat redacteuren hun professionele distantie in acht blijven nemen tijdens hun werk voor Cursor. Daar stuur ik als hoofdredacteur op. Ik herhaal: “Cursor is géén promotieplatform voor welk deelbelang dan ook". 

Ik geef toe dat het lastig is om volledig neutraal te zijn, misschien wel onmogelijk, want persoonlijke overtuigingen voeden de nieuwsgierigheid en dat heeft weer een sturende invloed op redactionele keuzes die de redactie maakt. Daarom is een diverse redactie met verschillende opvattingen belangrijk. Als hoofdredacteur waak ik erover dat de redactie geen echokamer van het eigen gelijk wordt.  

Naast pluriformiteit op de redactie is lezersgerichtheid van essentieel belang bij het handhaven van een neutrale houding. Want wat redacteuren persoonlijk van een bepaalde kwestie vinden, is journalistiek gezien niet belangrijk. Cursor is een neutraal en onafhankelijk medium dat vrij baan geeft aan de opvattingen en academische analyses van wetenschappers, onderzoekers en studenten.  

Lees hier bijvoorbeeld de bloemlezing van de inhoudelijke reacties op de open brief, die we na een oproep binnenkregen. De TU/e-gemeenschap herbergt diverse meningen over de vraag of het College van Bestuur wel of geen standpunt moet innemen over de oorlog in Gaza. Dat is precies de rol die Cursor moet spelen: faciliteren van het debat en het laten zien van die diversiteit, zodat lezers hun eigen mening kunnen vormen en aanscherpen. 

Commentaar op de neutraliteit van Cursor? Reageer door een mail te sturen: cursor@remove-this.tue.nl