Nederland schreeuwt om hoogopgeleid (technisch) talent. Maar het collegegeld voor 'langstudeerders' wordt verhoogd, meldt het nieuwe coalitieakkoord: "Het collegegeld wordt met 3.000 euro verhoogd voor voltijdstudenten die langer dan 1 jaar uitlopen inde bachelor- of masterfase. Instellingen krijgen per langstudeerder 3.000 euro minder Rijksbekostiging. De budgettaire opbrengst gaat uit van invoering in het studiejaar 2026/2027".

Door de implementatie van dit beleid van de nieuwe regering van PVV, VVD, NSC en BBB worden studenten actief ontmoedigd zich te verbreden en verder te ontwikkelen in hun studie. De mogelijke impact is groot. Ga maar na. In de eerste plaats wordt een arbeidsintensieve studie kiezen ontmoedigd. Ter illustratie: Slechts 51 procent van TU/e natuurkunde studenten haalt z'n bachelordiploma binnen 4 jaar. De overige 49 procent zal dus bij moeten gaan betalen. Ben je BMT’er, is het 44 procent die moet bijbetalen en voor EE zelfs 66 procent.

De coallitiepartijen lijken de educatie-instellingen te zien als een fabriek waar het liefst zoveel mogelijk ongedifferentieerde studenten uitgepompt worden, als kippen in een legbatterij. De kwaliteit van de geproduceerde arbeidskrachten wordt hier als ondergeschikt gezien.

Een fulltime bestuursjaar bij een studievereniging, studentenvereniging of studententeam wordt dan een dure grap. Dat is vanwege de langstudeerboete voor velen niet meer weggelegd. Hierdoor zullen vele studentenorganisaties in de problemen komen en met deze de sociale en innovatieve cultuur binnen de instellingen.

Het nieuwe beleid is zeer vervelend voor studenten die vertraging oplopen door fysieke of mentale problemen. Is het echt de bedoeling om studenten in de problemen financieel af te straffen? 

De langstudeerboete is ook geen aanmoediging om extra vakkenpakketten te nemen of minors/stages erbij te doen die niet in het reguliere programma zitten. Dit terwijl het juist loont om je te onderscheiden van je mede-studenten op arbeidsmarkt.

Dit alles lijkt mij zeer onwenselijk voor de positie van Nederland op het gebied van innovatief onderwijs. het staat ook haaks op beoogde plannen zoals Project Beethoven, dat juist beoogd om de kennispositie rond de hightech industrie in Eindhoven te versterken. De nieuwe regering investeert wel in de vestigingsvoorwaarden van de bedrijven, maar ontmoedigt studenten om de diepte in te gaan. 

Deze maatregel zou op termijn 280 miljoen euro per jaar moeten opleveren voor de staatskas. Goedkoop is duurkoop. 

Nick Hol is student Technische Natuurkunde aan de TU/e