Toen mijn ouders en ik terugkeerden van Nederland naar Suriname, maakten we aanvankelijk gebruik van het openbaar vervoer. Op een dag zaten mijn moeder en ik in de bus. Ik kon mijn ogen niet afhouden van een vrouw met een ongelooflijk mooie donkere huid. Omdat ik gewend was aan blanke menigten in Nederland, waren donkere menigten in Suriname nieuw voor mij. Mijn moeder werd een beetje nerveus en probeerde me op allerlei manieren af te leiden van het staren naar deze vrouw, maar niets hielp. Toen kwam het moment waar mijn moeder bang voor was: ik vroeg: "Mama, is dat Calimero?" Mijn moeder, opgelucht dat de vrouw nog nooit van Calimero had gehoord, zei snel nee. Ik was behoorlijk teleurgesteld omdat Calimero een van mijn favoriete tv-personages was op dat moment.

Een paar jaar later liet mijn moeder me de Inlichtingen Dienst voor telefoonnummers bellen om iemands telefoonnummer op te vragen. Mijn Nederlandse accent was nog steeds erg sterk. Na lang wachten sprak ik eindelijk met een vrouw die, na mijn verzoek te hebben gehoord, vroeg: "Ben je blond met blauwe ogen?" Ik antwoordde: "Nee, ik ben bruin met bruine ogen." Ze reageerde: "Wat jammer!" en gaf me het telefoonnummer, waarmee ze het gesprek beëindigde. Tot op de dag van vandaag is de impact van haar woorden bij me gebleven. Haar woorden "Wat jammer" voelden alsof er een dolk in mijn hart werd gestoken. Mijn kleine-meisjestrots op het hebben van de moed om het telefoontje te plegen, werd onmiddellijk verbrijzeld door haar achteloze woorden.

Mijn woorden hadden de vrouw in de bus gemakkelijk kunnen beledigen en de situatie had uit de hand kunnen lopen. En de woorden van de vrouw aan de telefoon hadden gemakkelijk onzekerheid, minderwaardigheid en zelfs haat kunnen veroorzaken. Gelukkig is dit allemaal niet gebeurd.

Tegenwoordig zijn we zo snel verongelijkt door de woorden of daden van anderen. Natuurlijk zijn er mensen die erop uit zijn om anderen pijn te doen en die echt de grens overschrijden. Dit moet met zero-tolerance worden aangepakt. Ik geloof echter dat de meerderheid van de opmerkingen uit onwetendheid wordt gemaakt en soms misschien zelfs uit onhandige, maar oprechte interesse. Helaas zijn veel ontvangers snel geneigd het ergste aan te nemen en te reageren op manieren die bijdragen aan polarisatie.

Komt het doordat we onder druk staan om weer een doel of deadline na te jagen, waardoor we minder bewust zijn van hoe we met anderen communiceren? Of moeten we anderen kleineren om onszelf goed te voelen? Voelt een ontvanger van een bericht zich niet gerespecteerd of niet gezien voor wie ze zijn? Momenteel zijn we goed op weg om een wereldwijde cultuur te creëren waarin we ons snel verongelijkt voelen.

Laten we niet uit het oog verliezen wat echt belangrijk is. Goede relaties en een open geest zijn de sleutel tot bloeiende samenlevingen. Mensen die zich gerespecteerd en gezien voelen, bouwen meestal goede en sterke relaties.

Om dit te illustreren, wil ik een mooi voorbeeld delen van een gesprek hier aan de TU/e dat verkeerd had kunnen gaan, maar in plaats daarvan de basis was voor een mooie en sterke relatie. Een tijdje geleden had ik een vergadering met een mannelijke collega. Na een tijdje praten stopte de collega en zei: "Ik moet iets delen. Ik heb nog nooit tegenover een 'Surinaamse' vrouw gezeten, en om de een of andere reden staat dit in de weg van ons gesprek." Dit had ik niet verwacht en het overviel mij en ook mijn collega. Toen legden we het zakelijke even opzij en spraken hierover. We hadden een zeer interessant gesprek, dat ging over onze verschillende achtergronden, opvoeding, aannames en meer. We respecteren en waarderen elkaar tot op de dag van vandaag en hebben een goede relatie vanwege de manier waarop we deze situatie hebben aangepakt. We toonden beiden nieuwsgierigheid, openheid, kwetsbaarheid en tolerantie tijdens dit rijke gesprek. Ik ben echt dankbaar dat we beiden de verantwoordelijkheid hebben genomen om de relatie te koesteren.

Hoe mooi is het wanneer we menselijkheid brengen in alles wat we doen en de verantwoordelijkheid nemen om relaties op te bouwen in plaats van af te breken?

Monique Bruining is Managing Director ICMS. Zij schrijft deze column op persoonlijke titel.