K3 | Focus; wetenschappelijke vriend of vijand?
Moedeloos stond ik voor mijn zuurkast op de negende verdieping van T-hoog, de toenmalige thuisbasis van Scheikundige Technologie (nu Vertigo). Talloze experimenten zijn hier uitgevoerd om inzicht te krijgen in de structuur van PPI-dendrimeren en hun vermogen om moleculen in te kapselen. Vanuit de zuurkast staarden honderden glazen potjes me aan met daarin de opbrengsten van gezuiverde reactiemengsels. Mijn supervisor - een hele goede Elvis-imitator - was blij dat hij me zover had gekregen te beginnen met deze vervelende schoonmaakklus. Ik wilde het zo snel mogelijk afmaken, ik moest focussen!
Omringd door het geluid van Elvis raakte ik in een hypnotische staat, terwijl ik de potjes grondig schoonmaakte met oplosmiddelen en borstels. Ik schatte dat ik minimaal drie uur nodig zou hebben om deze klus te klaren. Ik zat al helemaal in mijn ritme en wilde net het zoveelste potje uitschrobben, toen mijn supervisor schreeuwde alsof hij Elvis weer tot leven had zien komen. Dit zijn kristallen, Monique!
Mijn trance werd bruut verstoord en ik bekeek het potje dat tussen mijn vingers geklemd zat. Er hadden zich inderdaad prachtige kristallen gevormd in de tijd dat ik het potje achter in mijn zuurkast had genegeerd. We realiseerden ons allebei dat het analyseren van deze kristallen een manier was om veel vragen te beantwoorden en de structuren van de betrokken moleculen te begrijpen.
Met behulp van verstrooiingstechnieken kunnen kristallen worden geanalyseerd. Dit 'werk' leidde tot mijn eerste publicatie. We waren de gelukkige slachtoffers van serendipiteit! Vóór dit voorval dacht ik dat serendipiteit een ver-van-mijn-bedshow was. Zoals de Elvis-imitator zegt: “Focus met een vleugje Elvis makes the magic.”
Ik was zo gefocust op het schoonmaken van de potjes, dat ik het onverwachte fenomeen dat zich - hopelijk alleen - in dat ene potje had afgespeeld over het hoofd zag. Ik concentreerde me alleen op het afmaken van dat klusje, waardoor ik me van meer afsloot dan me lief was. Ondanks de jolige gemoedstoestand van mijn begeleider was hij uiterst alert. Ik weet nog steeds niet hoe hij het voor elkaar kreeg om op het juiste moment op de juiste plaats te zijn.
Want wat is er nou interessant aan het schoonmaakproces van vuile potjes? Het uitvoeren van een goed experiment, mijn bescheiden ongehoorzaamheid om het schoonmaken van de potjes steeds uit te stellen, de waakzaamheid van mijn begeleider en geluk, dat waren de hoofdingrediënten om een mooi wetenschappelijk artikel van te brouwen. Je zou het natuurlijk ook geweldig teamwork kunnen noemen.
Focus wordt vaak gezien als je bondgenoot. In mijn geval leidde mijn focus niet tot het beste resultaat. Ik geloof dat focus in combinatie met aandacht voor het onverwachte een aspect is dat wetenschap tot kunst verheft.
K3 | Kaal, Kroes of Kammen is een gezamenlijk initiatief van Willem Mulder (Kaal), Monique Bruining (Kroes) en Luc Brunsveld (Kammen), die daar begin 2023 mee gestart zijn op de site van Cursor.
Discussie