‘Het gemiddelde’ is sowieso een lastig concept. Zo geeft de gemiddelde studieduur een tamelijk vertekend beeld van hoe lang de meest studenten studeren; in dit geval omdat de gemiddelde studieduur heel sterk beïnvloed wordt door een paar langstudeerders én omdat ook een goede student er meestal wel de volle vijf jaar voor nodig heeft. De mediaan is in dit geval een veel informatievere waarde.

Een (technische) universiteit is van nature niet een reflectie van het gemiddelde, niet van Eindhoven, Nederland of Europa, niet van inzet, niet van motivatie en niet van eisen die we (zouden moeten) stellen aan onszelf, als student en als docent. Toch moet het op een universiteit wel constant ons streven zijn om het gemiddelde omhoog brengen.

“Luc, mocht je ooit in een rol komen waarbij jij beslist over de aanname van nieuwe mensen, zorg er dan altijd voor dat zij beter zijn dan jij bent.” Dit advies kreeg ik van een senior collega toen ik net was begonnen als jonge groepsleider in Duitsland. Nu zou je in dit advies kunnen lezen dat deze collega dacht dat ik zo ongeveer de uiterste ondergrens vertegenwoordig van wat acceptabel is qua wetenschappelijk niveau, maar de toevoeging “want dat trekt het gemiddelde omhoog” gaf mij in ieder geval een net iets beter gevoel.

Dit advies was, en is, volledig contrair aan de ontwikkelingen binnen het Nederlandse onderwijs, van lagere school tot universiteit, alwaar niveauverlaging wordt gezien als de beste manier om inclusief te zijn. Een universiteit is echter per definitie exclusief en een omgeving waar je tot je uiterste wilt worden uitgedaagd om jezelf te ontwikkelen. Een exclusieve universiteit is ook het beste instaat om voor iedere student op maat dat “uiterste” te vinden en begeleiden.

Het maximaal uitdagen van ieder individu heeft ook een sneeuwbaleffect op het geheel. Dit creëert namelijk een mentaliteit jezelf steeds te proberen te omringen met mede-studenten en collega’s die net wat beter zijn dan jezelf bent. Alleen op die manier kan worden voorkomen dat we binnenkort het beste HBO van Zuid-Nederland worden.

Het is een beetje een platgeslagen weg om hem te citeren, maar sport en wetenschap hebben veel overeenkomsten, dus vooruit met Johan Cruijff: “Zeventjes omringen zich met zessen. Negens omringen zich met tienen.” Of Cruijff dit nu wel of niet gezegd heeft - er zijn veel soortgelijke varianten van andere visionairs – de boodschap is duidelijk: daag jezelf uit door met mensen samen te werken waar je wat van kan leren.

Wat betekent dit voor je studie? Natuurlijk niet dat je moet zorgen in een OGO-groepje terecht te komen waarin twee slimme studenten zitten die al het werk doen (die studenten zijn ook niet zo slim als ze dat doen), maar dat je jezelf uitdaagt om ook dat niveau te willen halen van die goede student naast je. Laat anderen een inspiratiebron zijn, waar je van leert en voor wie je blij bent wanneer zij een mooi resultaat boeken en waar je vervolgens zelf door gemotiveerd raakt om datzelfde, of nog mooier resultaat neer te zetten.

K3 | Kaal, Kroes of Kammen is een gezamenlijk initiatief van Willem Mulder (Kaal), Monique Bruining (Kroes) en Luc Brunsveld (Kammen), die daar begin 2023 mee gestart zijn op de site van Cursor.