Hun vleiende taal werd ogenblikkelijk vervangen door een paar hardcore Surinaamse scheldwoorden. Vanuit mijn ooghoek zag ik dat een zwaar beledigde jongeman achter mij aanrende. Ik trapte alsof mijn leven ervan afhing en de afstand tussen mij en mijn belager werd steeds groter. Oef, ik was hem gelukkig te snel af. Enkele uren later - ik was het hele voorval alweer vergeten - nam ik dezelfde route terug naar huis en kwam langs dezelfde winkel. Onze ogen ontmoetten elkaar en ik zette meteen weer een sprintje in met die gekrenkte lummel scheldend achter mij aan. Weer fietste ik hem eruit.

Op straat in Suriname is er altijd genoeg ‘aandacht’ voor vrouwen. Er wordt heel vaak naar vrouwen gefloten en op alle mogelijke machomanieren getracht om je aandacht te trekken. Dit gedrag van mannen, gelukkig niet van allemaal, is zo ingeburgerd in de Surinaamse samenleving dat er zelfs een uitdrukking voor bestaat: het schijnen van vrouwen.  Als je positief reageert op schijnen, ben je een slet. Als je niet reageert, ben je arrogant. Je trekt als vrouw altijd aan het kortste eind. Aan dit gedrag heb ik een bloedhekel.

In Nederland aangekomen merkte ik dat het er heel anders aan toe ging op straat. Wat een verademing! Ik kon in vergelijking met Suriname rustig over straat lopen zonder nageroepen te worden. Tot mijn verbazing begon ik mij na enige tijd af te vragen; doe ik er nog toe? Het voelde alsof ik geen blik waardig was. Het lopen langs een bouwkeet had me toen misschien kunnen helpen, maar het kwartje viel wel bij me. Onbewust had ik mijn gedrag aangepast om zo min mogelijk op te vallen en zodoende de reactie van de mannen af te houden. Ongemerkt had ik mijn flamboyante Surinaamse temperament zelf gedimd.

Dit is natuurlijk geen uitnodiging voor mannen in Nederland om te gaan schijnen. Het illustreert wel dat bepaalde aspecten van de cultuur waarin je opgroeit, ongemerkt - en soms ongewenst - je gedrag op een onverwachte manier kunnen beïnvloeden. Voor mij was dat op een zodanige manier dat ik het zichtbaar zijn, wat in de Nederlandse maatschappij belangrijk is, had uitgebannen. In de Surinaamse maatschappij diende onzichtbaarheid mijn belang, maar in de Nederlandse maatschappij werkte dit niet voor mij. Als je hier niet van je laat horen, word je niet opgemerkt.

Ben je daarom bewust van de impact van cultureel erfgoed op jezelf. Het zou doodzonde zijn als dat een barrière zou vormen om je ware aard en kwaliteiten tot hun recht te laten komen.

*Tori praten: Surinaamse uitdrukking voor verhalen vertellen.

K3 | Kaal, Kroes of Kammen is een gezamenlijk initiatief van Willem Mulder (Kaal), Monique Bruining (Kroes) en Luc Brunsveld (Kammen), die daar begin 2023 mee gestart zijn op de site van Cursor.