Het is niet voor het eerst dat studenten zich al etend of studerend in het Auditorium mengen met chic geklede bezoekers. Er zijn wel vaker officiële bijeenkomsten in de Blauwe Zaal. Maar donderdagmiddag was anders. Wie goed keek, kon zowaar Eindhovens burgemeester Dijsselbloem ontwaren. Of Peter Wennink, voormalig CEO van ASML, nu voorzitter van de Raad van Toezicht van de TU/e. Er was zelfs koninklijk bezoek.

Toch is het niet voor het eerst dat Prins Constantijn de universiteit bezoekt. Zo opende hij in 2023 gebouw Neuron. Als speciaal gezant van Techleap helpt hij het ondernemingsklimaat voor techbedrijven te verbeteren. En daar ligt een duidelijke link met de TU/e. Dat deze en andere mensen van naam aanwezig zijn bij de afscheidsbijeenkomst van de collegevoorzitter is typerend voor Robert-Jan Smits. Hij heeft de deur van de universiteit geopend voor de regio.

Vanaf het begin van zijn voorzitterschap zes jaar geleden zet Smits in op samenwerking met industriële partners. Hierdoor kan het onderzoek dat aan de TU/e gedaan wordt sneller naar de maatschappij gebracht worden, aldus Smits. Dat hij veel tot stand heeft gebracht, beaamt full professor Aida Todri. Ze noemt in één zin: onderzoeksinitiatief Future Chips Flagship, project Beethoven, de nieuwe cleanroom en de Summer- en Winter School voor internationale studenten.

Carlo van de Weijer, directeur van The Eindhoven AI Systems Institute (EAISI), waardeert het vertrouwen van Smits in het relatief nieuwe instituut. Volgens De Weijer ziet hij de potentie waarmee AI innovaties kan versnellen en de productiviteit van onderzoekers kan verveelvoudigen. Universiteitshoogleraar Maarten Steinbuch wijst op de essentiële steun van Smits voor de vierde generatie universiteit, een netwerkuniversiteit die samen met externe partners werkt aan academisch onderlegde oplossingen voor fundamentele vraagstukken.

Grote prestaties vragen om visie, doorzettingsvermogen, pragmatisme en empathie, zegt Silvia Lenaerts. Om die reden vergelijkt de rector magnificus haar collega met de Romeinse keizer Augustus. En samenwerkingspartner burgemeester Dijsselbloem prijst Smits vanwege zijn volhardendheid om de Brainportregio op de kaart te zetten in Den Haag. Naast een erepenning van de universiteit, die Smits ontvangt uit handen van Peter Wennink, wordt hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Zelf overhandigt hij tijdens de overdrachtsceremonie een glazen voorzittershamer aan zijn opvolger Koen Janssen. Glas, omdat dit materiaal volgens Smits symbool staat voor transparantie en verbinding vanwege de geleidende eigenschappen. Janssen beseft dat zijn nieuwe rol een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt. “Het is indrukwekkend wat je hebt gedaan, Robert-Jan. Van student tot professor tot de CEO van ASML, ze kennen je allemaal.”

Vraagtekens

Terwijl Smits het publiek meeneemt in zijn TU/e-reis aan de hand van tien foto’s, zitten drie eerstejaars Electrical Engineering-studenten aan een tafel vlak naast de Blauwe Zaal. Van het afscheidsevenement hebben ze geen weet. Ze kijken naar een livestream van Nintendo over nieuwe games. De naam Robert-Jan Smits, roept eerst wat vraagtekens op, maar dan begint toch iets te dagen.

“Hij is misschien de man geweest die een speech gaf aan het begin van de introweek”, zegt een van de studenten, Kathalijne. Tegenover haar zit Isa. “Ik weet eigenlijk niks van hem. Gaat hij met pensioen? Leuk dat hij weer aan andere dingen kan werken.” De derde student, Salim, heeft zijn naam weleens voorbij zien komen in berichtgeving over het afscheid. “Het ziet ernaar uit dat hij zal worden gemist. Ik hoop dat de nieuwe persoon ook zo goed is.”

Frisse wind

Het afscheid van Smits is een bijzonder moment, vindt senior beleidsadviseur Jolanda Habraken van General Affairs. “Je ziet dat zijn vertrek voor veel beweging zorgt binnen de universiteit. Het heeft grote impact. Smits heeft de universiteit op de kaart gezet voor de buitenwereld door de banden met het bedrijfsleven in de regio te versterken en het belang van de TU/e voor Europa te behartigen. Daardoor heeft de universiteit zich meer naar buiten gericht.”

Habraken ziet het vertrek van Smits als iets goeds. “Het is tijd voor een frisse wind, voor iemand die weer met een verse blik vooruit kan kijken.” Ze hoopt dat Smits opvolger Koen Janssen een verbindende rol op zich neemt. “Zeker in deze spannende tijden, met veranderende bondgenoten en druk op de academische vrijheid hebben we iemand nodig die iedereen hier bij elkaar kan houden.”

Knokkers

In de Senaatzaal staat Wim van de Donk, collegevoorzitter en rector magnificus van Tilburg University, met een cadeau in zijn hand. Het is een boek over de stichting van Tilburg. Van den Donk kent Smits sinds zijn vorige functie als Commissaris van de Koning, toen Smits bij de Europese Commissie zat.

Nadat Smits in 2019 aantrad als collegevoorzitter werd Van de Donk dat iets meer dan een jaar later. “We hebben voortdurend samen op kunnen trekken. We waren echte knokkers. De relatie tussen onze universiteiten is ook heel erg versterkt in die tijd.”