Terwijl voormalig collegevoorzitter Robert-Jan Smits zijn afscheid viert in het Auditorium, verzamelen tientallen bezoekers zich donderdagmiddag in het pand van DIFFER, aan de andere kant van de campus. Ze zijn hier voor EnergyDays, een terugkerend evenement van EIRES, het instituut voor hernieuwbare energie. Dit jaar draait alles om de grote uitdaging: hoe maken we industriële warmte CO₂-neutraal?

Richard van de Sanden, wetenschappelijk directeur van EIRES, opent de bijeenkomst en staat stil bij een belangrijke mijlpaal: het instituut bestaat vijf jaar. Daarnaast licht hij de rol van EIRES toe als versneller van de energietransitie en als bruggenbouwer tussen verschillende organisaties en expertisegebieden. Hij noemt enkele tastbare successen van EIRES, zoals de start-ups Carbyon en RIFT, die zich richten op CO₂-afvang en schone brandstoffen, en de megabatterij op de TU/e-campus, die helpt om lokale netcongestie tegen te gaan.

Urgentie

De urgentie van de energietransitie wordt onderstreept door Herbert Zondag, onderzoeker thermische-energieopslag bij de TU/e en TNO. “De industrie is verantwoordelijk voor ruim dertig procent van de totale CO₂-uitstoot”, zegt hij. De grafieken die hij laat zien illustreren de omvang van het probleem. De energiebehoefte van de industrie, raffinaderijen en de chemische sector blijft hoog en zal voorlopig niet afnemen. Samen zorgen deze sectoren voor veertig procent van het totale energieverbruik in Nederland.

Zondag wijst erop dat verduurzaming van de industrie essentieel is om de klimaatdoelen te halen. “Binnen 25 jaar moet de industrie CO₂-neutraal zijn”, zegt hij. Hij merkt op dat de industrie momenteel onder grote druk staat door een zeer competitieve markt, wat het nog moeilijker maakt om de nodige verduurzamingsinvesteringen te doen. Volgens Zondag is er dringend beleid nodig om de transitie te versnellen, op zowel nationaal als Europees niveau. Een belangrijke kans ligt volgens hem in het hergebruik van restwarmte. “Als je die kunt inzetten voor je eigen processen of verkopen aan andere gebruikers, maak je je processen efficiënter en verminder je je energieverbruik”, stelt hij.

Jenga

Daarna neemt Tim Peeters van Tata Steel het woord, werkzaam bij Research & Development. Een treffende spreker uit de industrie, want uit Zondags grafieken blijkt dat Tata Steel tot de grootste uitstoters binnen de Nederlandse industrie behoort. Toch brengt Peeters vooral goed nieuws: het bedrijf zet grote stappen richting schonere staalproductie. Tata Steel werkt aan de transitie van kolen naar duurzamere energiebronnen en bouwt een DRI-fabriek (Direct Reduced Iron), die ijzererts omzet in ijzer met behulp van gas in plaats van kolen, en een elektrische oven. In 2030 moeten deze installaties operationeel zijn, waarna een deel van de huidige hoogovens zal sluiten. Met deze maatregelen wil Tata Steel zijn CO₂-uitstoot aanzienlijk verminderen.

Tegelijkertijd werkt Tata Steel aan een hogere energie-efficiëntie door productieprocessen aan te passen, slim om te gaan met energie en in te zetten op circulariteit. Peeters noemt enkele concrete voorbeelden: lokale windenergie gebruiken, slimme logistiek, het benutten van restwarmte en het efficiënt hergebruiken van vrijkomende procesgassen. “We proberen meerdere doelen tegelijk te raken; het gaat om meer dan alleen CO₂-reductie.”