Gemeente onderzoekt of Auditorium monument kan worden
Het Auditorium zou een beschermde status moeten krijgen. Tenminste: als het aan het Cuypersgenootschap ligt. Die vereniging zet zich in voor het behoud van bouwkundig erfgoed en heeft haar zinnen gezet op het brutalistische gebouw op de TU/e campus. De gemeente is een proces gestart om te kijken of het gebouw inderdaad in aanmerking komt voor een monumentenstatus.
Onlangs wees het college van burgemeester en wethouders meerdere naoorlogse gebouwen in Eindhoven aan als gemeentelijk monument. Het Cuypersgenootschap was echter verbaasd dat bij deze aanwijzingsronde het erfgoed op het terrein van de TU/e geen bescherming kreeg. “De TU/e leek vergeten te worden, daarom hebben we zelf een aanvraag gedaan om het Auditorium als gemeentelijk monument aan te wijzen”, vertelt Norman Vervat, die als kunsthistoricus al jaren betrokken is bij de vereniging.
Wat het gebouw volgens hem zo iconisch maakt, is dat het zo’n “stoer brutalistisch object” is. “Het is bijna een beeldhouwwerk dat tegelijkertijd een functioneel gebouw is.” Het gebouw illustreert daarnaast de snelle ontwikkeling van de TU/e in de decennia na de Tweede Wereldoorlog. En het is van waarde vanwege haar prominente ligging en functie en het vrij gaaf behouden karakter, staat te lezen in de aanvraag.
De criteria waaraan een ‘jong’ gebouw moet voldoen, verschillen van heel oude gebouwen, legt Vervat uit. “Als een gebouw een houtconstructie uit 1200 heeft, is dat al monumentwaardig. Bij een meer recent gebouw moet je kijken naar de kwaliteit van het ontwerp, of het cultuurhistorische waarden heeft en hoe gaaf het gebouw behouden is. Het hoeft niet puntgaaf te zijn, maar wel voldoende herkenbaar.” Het zijn criteria waaraan het Auditorium volgens hem allemaal voldoet. Zelfs na de grote brand in 1994 en verbouwing die daarop volgde. “Het is netjes verbouwd en het karakter is gebleven.”
Toetsingsmomenten
Naar aanleiding van de aanvraag is de gemeente een proces gestart om te kijken of het gebouw daadwerkelijk in aanmerking komt voor een status als gemeentelijk monument. Dat proces is pas net begonnen en zal waarschijnlijk zo’n zes maanden duren, laat een woordvoerder weten.
In zo’n proces zitten allemaal toetsingsmomenten, legt Vervat uit. “Eerst maakt een externe partij een waardestelling, dan heeft de monumentencommissie van de gemeente er nog wat over te zeggen. Als het rapport en de commissie groen licht geven, is het gebouw echt monumentwaardig. Dan kan de eigenaar haar visie geven enkan het college besluiten om de status toe te wijzen of niet.” De eerste twee stappen komt het Auditorium waarschijnlijk door, verwacht hij. “We doen geen aanvraag als we daar niet van overtuigd zijn.”
‘Geen spijker aan de muur’
Maar wat betekent het voor de TU/e om een monument te hebben? Zal dat niet in de weg staan van de ontwikkeling van het terrein? Vervat denkt dat dat wel meevalt. “Ik snap dat je graag de handen vrij wilt houden. Maar het bekende vooroordeel van ‘geen spijker aan de muur’ is echt achterhaald. Je zal anders met het gebouw om moeten gaan, maar dat hoeft niet per se slechter te zijn.”
Voor grote ingrepen als verbouwen of verduurzamen, is wel een vergunning nodig. De gemeente heeft volgens Vervat veel kennis en ervaring op het gebied van het verduurzamen van monumenten op bijvoorbeeld Strijp-S en Strijp-T, waar de TU/e van zou kunnen profiteren. Ook de universiteit zelf heeft al ervaring met het hebben van een beschermd gebouw: de W-hal (nu Metaforum) is sinds 2018 een rijksmonument.
Compliment
Of het gebouw daadwerkelijk een monumentenstatus krijgt, is afwachten. Vervat zal het proces blijven volgen en eens in de paar maanden bij de gemeente kijken hoe de vlag erbij hangt. “Als de status wordt toegekend zijn we blij. Als dat niet gebeurt, kunnen we bezwaar aantekenen. De TU/e kan dat zelf ook doen.” Mocht het Auditorium inderdaad een gemeentelijk monument worden, dan hoopt hij dat iedereen dat als een compliment zal zien. “Het kan voor de TU/e ook een visitekaartje zijn.” Real Estate ziet de uitkomst met belangstelling tegemoet, laat een woordvoerder weten.
Discussie