Het kabinet-Schoof wil de verengelsing in het hoger onderwijs terugdringen. Er zullen dan minder internationale studenten hierheen komen en dat moet de schatkist een besparing van 272 miljoen euro per jaar opleveren.

Twee wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen onderzochten de economische effecten op de langere termijn. Wat zou er gebeuren als alle bacheloropleidingen Nederlandstalig worden? Platform ScienceGuide zette de schijnwerper op het in juli verschenen artikel, dat overigens nog niet door de peer review heen is.

Studenten zelf zitten niet te wachten op onderwijs in het Nederlands, blijkt uit een representatieve steekproef die de onderzoekers afnamen. De 400 internationals onder hen al helemaal niet. Het leeuwendeel – van binnen én buiten Europa – zou er flink wat extra collegegeld voor over hebben als de onderwijstaal Engels blijft.

De 500 Nederlandstalige respondenten maakt het gemiddeld weinig uit. Extra collegegeld hebben ze niet over voor Engels- of Nederlandstalig onderwijs. De bezorgdheid van de regeringspartijen delen ze klaarblijkelijk niet, concluderen de onderzoekers.

Overigens is niet bekend of er een taalswitch moet plaatsvinden op de TU/e. Het kabinet is voornemens om uitzonderingen te maken, 'bijvoorbeeld in beta en techniek'. Ook de 'regionale omstandigheden' spelen een rol, blijkt uit de miljoennota. 

Driekwart vertrekt

Als het bacheloronderwijs Nederlandstalig wordt, zou nog maar een kwart van de Europese studenten voor Nederland kiezen en dat zijn dan merendeels Vlamingen. Van de niet-Europese studenten is dat 13,8 procent. Alles bij elkaar dreigt Nederland volgens de onderzoekers minstens driekwart van zijn internationale studenten kwijt te raken.

Het hoger onderwijs (universiteiten en hogescholen) zou dan met ruim 72 duizend studenten oftewel 8,6 procent krimpen. Ter vergelijking: dat zijn er meer dan het totale aantal bachelorstudenten bij de universiteiten van Rotterdam, Tilburg, Maastricht en de Vrije Universiteit Amsterdam.

Maar de taalswitch en het signaal dat internationals minder welkom zijn in Nederland zullen volgens de onderzoekers ook een negatief effect hebben op de internationale instroom bij de mastersopleidingen, zelfs als die Engelstalig blijven.

Braindrain

Nederland zal bovendien minder aantrekkelijk worden voor internationale wetenschappers. De onderzoekers gaan er vanuit dat er naar verhouding net zoveel wetenschappers zullen vertrekken als studenten (8,6 procent). Als dat gebeurt kan de wetenschappelijke output van Nederland tot wel 19 procent dalen, schatten de onderzoekers. Dat heeft negatieve gevolgen voor de economie. Het bruto binnenlands product zal dan met 1,6 procent krimpen.

Die schade kan niet zomaar ongedaan gemaakt worden, waarschuwen de onderzoekers, zeker nu andere landen om ons heen juist hun best doen om aantrekkelijker te worden voor hoogopgeleide internationals.

Het lijkt hun een beter plan om Engelstalige studies duurder te maken, zodat internationals kunnen blijven komen. Die zijn immers best bereid zijn om daar meer collegegeld voor te betalen.