- De universiteit
- 07/03/2024
Openheid over fossiele projecten door WOO-verzoek
Mapping Fossil Ties heeft een website gemaakt met de gegevens van universiteiten over hun banden met de fossiele industrie. Die gegevens zijn losgekomen door een WOO-verzoek. Ook de TU/e heeft gegevens aangeleverd. Maar wat zijn fossiele projecten? Hoe ver ga je in die definitie, want fossiel zit bijna in alles om ons heen?
Aaron Pereira van de coalitie Mapping Fossil Ties (MFT) laat weten dat de resultaten van de WOO-verzoeken nog niet volledig zijn, maar dat hij wel al wat indexen en een deel van de documenten heeft ontvangen van verschillende universiteiten, waaronder de TU/e.
“Daarop zien we onder andere de namen van externe partijen in de fossiele industrie en projectomschrijvingen. Die laatste zijn hier en daar wat te summier en daar hebben we extra vragen over gesteld. Voor enige projecten weten we uit de omschrijvingen al genoeg, voor andere denken wij dat de documenten interessante informatie kunnen opleveren, bijvoorbeeld over de motivatie van het bedrijf en de universiteit om deze projecten te doen, of hoeveel inbreng het bedrijf in de onderzoeksvraag had. Dat hopen we in de documenten te zien, maar er is een kans dat de geldbedragen in eerste instantie worden zwartgelakt. Als ze zwartgelakt worden, zullen we daar bezwaar tegen indienen, want volgens ons horen de geldbedragen openbaar te zijn.”
De betrokken bedrijven krijgen sowieso nu eerst de kans om te zien wat er precies openbaar wordt en kunnen nog bezwaar maken. Daarna moet de TU/e beslissen wat er verder op basis van de Wet Open Overheid (artikelen 5.1 en 5.2, red.) moet worden geopenbaard. Hetzelfde geldt voor de andere universiteiten waar ze de verzoeken hebben ingediend. Afgelopen week werd duidelijk dat de TU Delft in ieder geval in de laatste jaren geld heeft gekregen voor onderzoek naar olie en gas. “Universiteiten hebben geen goed overzicht van alle projecten met fossiele partners, aangezien niet alles centraal geregistreerd wordt”, merkt Pereira tijdens het onderzoek dat hij met de coalite van MFT doet. Alle informatie die de coalitie bemachtigt, wordt voor iedereen zichtbaar op hun website www.mappingfossilties.org.
Een beter gesprek door beschikbaarheid feiten
Pereira van Solid Sustainability, onderdeel van de coalitie: “Wij voeren als coalitie geen actie, wij onderzoeken de banden tussen universiteiten en de fossiele industrie. De gegevens die wij verzamelen en openbaren zijn van belang voor goede gesprekken over deze banden. Zonder feiten geen goed gesprek.” Hij benadrukt dat het niet alleen gaat om het geld dat van de fossiele industrie naar de universiteiten vloeit. “Dat is ook belangrijk om te weten, maar wat nog interessanter is voor de fossiele bedrijven, is geassocieerd worden met universiteiten en wat dat doet voor je reputatie. Dan word je plots een geloofwaardige partner. En heb je toegang tot onderzoeksresultaten. Greenwashing is aan de orde van de dag in deze industrie”, zegt Pereira. “Uit de gegevens van de Universiteit Leiden kwam zelfs naar voren dat in de projectaanvraag is genoemd dat Aramco, het grootste oliebedrijf uit Saoedi Arabië, gebruik kan maken van de goede reputatie van de Universiteit Leiden.” Een voorbeeld dat hij ook aanhaalde tijdens het debat op de TU/e waarbij hij de bijbehorende projectcommunicatie liet zien als bewijs, met een stille zaal tot gevolg.
Voorbeelden van vertragende projecten
Pereira: “Universiteiten claimen van groot maatschappelijk belang te zijn. Maar als je dat bent, heb je ook een grote verantwoordelijkheid, zoals bij het tegengaan van de klimaatcrisis. Als je dan met fossiele bedrijven samenwerkt in projecten die dat niet tegengaan of erger nog, vertragen, dan is het tijd om je verantwoordelijkheid te nemen.” En die vertragende projecten zien ze zeker.
“Een project rond ‘affordable LNG’ is daar een voorbeeld van; vloeibaar gas wordt soms gepresenteerd als ‘transitiebrandstof’, maar is een fossiele brandstof die een grotere klimaatimpact heeft dan eerder gedacht door lekkages tijdens transport en opslag. Daarnaast kijken we ook of er projecten bij zijn die naar greenwashing ruiken. Neem bijvoorbeeld onderzoek naar het recyclen van plastic; dat klinkt milieuvriendelijk, maar leidt de aandacht af van effectievere oplossingen die de productie van plastic daadwerkelijk verminderen.”
De komende weken en maanden zal de coalitie nieuwe gegevens blijven toevoegen aan de database.
Discussie