Als het aan de regeringscoalitie van PVV, VVD, NSC en BBB ligt, gaan studenten die meer dan een jaar uitlopen met hun studie straks drieduizend euro extra collegegeld betalen. Alles bij elkaar wil het toekomstige kabinet bijna een miljard euro per jaar bezuinigen op hoger onderwijs en onderzoek.

Elisa Weehuizen, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) die het protest organiseerde, is de eerste spreker op het Utrechtse Jaarbeursplein. Ze vindt de boete oneerlijk en onredelijk omdat er allerlei redenen zijn waarom studenten vertraging kunnen oplopen. “Doe je een bestuursjaar, zet je je in voor andere studenten, ben je chronisch ziek of is je studie gewoon erg lastig? Dan ziet het kabinet jou graag een boete van drieduizend euro betalen.”

De nieuwe coalitie heeft de afgelopen jaren in haar ogen niets gedaan voor studenten en hun welzijn. “Wie bezuinigde dit jaar miljarden op de compensatie van de pechgeneratie? De NSC. Wie negeerde een oproep van jongeren om aan te mogen schuiven aan de formatietafel? Alle coalitiepartijen. Wie bezuinigt het onderwijs nu kapot? Alle coalitiepartijen.” Ze eindigt met de leus: “Stop met ons chanteren, geen boete voor studeren!”

Dwars ervoor liggen

De demonstratie kreeg steun van WOinActie. Medeoprichter Rens Bod, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), waarschuwt in zijn toespraak dat de langstudeerboete de toegankelijkheid van het hoger onderwijs verder onder druk zal zetten en dat er daardoor nog minder kennis en kunde beschikbaar zal zijn om de problemen in de samenleving aan te pakken.

“Wij demonstreren niet alleen tegen de bezuinigingen en de langstudeerboete, maar ook tegen de systematische ondermijning van wetenschap en kennis”, zegt Bod. “We moeten daarom dwars voor deze bezuinigingen gaan liggen en er op geen enkele manier aan meewerken.” Hij riep de bestuurders van universiteiten en hogescholen op om principieel te zijn en niet mee te werken aan de bezuinigingen. “Voer deze regelingen niet uit!”

Mars door Utrecht

Na de laatste toespraken beginnen de demonstranten aan een protestmars door Utrecht. Ook Jente (19) loopt mee. Ze studeert verpleegkunde in het hbo en hoopt dat ze geen vertraging oploopt omdat ze niet meteen een stageplaats kan vinden. “Als dat toch gebeurt is dat niet mijn schuld en doe ik langer over mijn studie dan ik wil. Als ik dan ook nog eens een langstudeerboete moet betalen is dat echt niet eerlijk.”

Studenten en wetenschappers uit heel Nederland doen mee aan het protest, net als bestuurders van onder meer de universiteiten van Utrecht, Rotterdam, Groningen, Tilburg en Leiden. Ook onderwijsvakbonden zijn van de partij, vertegenwoordigers van jongerenpartijen en Tweede Kamerleden van oppositiepartijen.

Petitie

Kamerlid Luc Stultiens van GroenLinks-PvdA is de initiatiefnemer van een petitie tegen de langstudeerboete die inmiddels ruim 62 duizend keer is ondertekend. Volgens hem zal de boete studenten nog verder in de verdrukking brengen. “Daarom willen wij dit plan van tafel krijgen door te demonstreren en het te blijven agenderen in de Tweede Kamer. We zullen met alternatieve plannen komen als de overheid geld tekort komt.”

Ook Caspar van den Berg, voorzitter van universiteitenvereniging UNL en Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen, zijn bij de demonstratie. Maar Limmen zegt desgevraagd dat hij eerst wil afwachten wat Eppo Bruins, de beoogde minister van OCW, precies gaat doen met de plannen van het regeerakkoord. “Pas wanneer we meer weten over de boete, de uitwerking ervan en de bezuinigingen, gaan we in gesprek met de minister om dit aan te pakken. Tot die tijd steun ik de tegengeluiden, maar doe ik nog geen uitspraken over welke acties de Vereniging gaat ondernemen.”

Absurd

Natuurkundestudent Rens (20) is boos over de plannen. Hij vindt het “absurd” dat hij straks misschien een boete krijgt omdat hij een moeilijke studie volgt. “Ik heb nu al een bijbaan om überhaupt te kunnen studeren, dus een boete vind ik echt een no-go.”