“Pensioenfonds ABP heeft 2,5 miljard euro belegd in de Israëlische bezetting en kolonisering van Palestina”, stelt The Rights Forum, een organisatie die opkomt voor de rechten van Palestijnen. De nederzettingen in de Palestijnse gebieden zijn door Nederland als illegaal bestempeld, aldus de organisatie. Ook de Verenigde Naties en de Europese Unie deden dat. Daarom zou het ABP uiterlijk 29 februari moeten aankondigen te stoppen met investeringen die mensenrechtenschendingen blijven faciliteren. 

Het gaat om beleggingen in bedrijven als de Israel Discount Bank, Booking Holdings, Expedia, Airbnb en Motorola. Volgens The Rights Forum krijgt het pensioenfonds al tien jaar de vraag om zulke investeringen te staken. Op de website staat nu een standaardbrief die deelnemers van het ABP-pensioenfonds kunnen mailen. Medewerkers van de universiteiten, waaronder TU/e, sparen via ABP voor hun pensioen.  

Reactie U-raad TU/e 

Volgens Martijn Klabbers, die namens medewerkers in de Uraad van de TU/e zit, speelt de kwestie in Eindhoven niet zo. “Ik heb niet gehoord dat TU/e-medewerkers zich er heel erg kwaad over maken", zegt hij. “Als U-raad veroordelen we alle geweld. Maar met dit soort conflicten is het achterliggende verhaal vaak complex. De U-raad neemt hierover geen standpunt in.”  

Klabbers benadrukt dat er op de universiteit ‘geen ruimte is voor discriminatie, antisemitisme en islamofobie’. Het gesprek voeren over de oorlog in Gaza is daarom belangrijk. “Dat is geen taak voor de U-raad, maar ik zie dat Studium Generale en vooral ESA dat goed oppakken. Dat wil niet zeggen dat het een makkelijk gesprek is, maar als universiteit moeten we dat wel blijven faciliteren”, vindt Klabbers.  

Verdrietig en zorgelijk 

Pensioenfonds ABP bevestigt dat het investeert in bedrijven die “producten leveren die overal in de wereld worden gebruikt en dus mogelijk ook in Israël of Gaza”. Het pensioenfonds vindt de situatie in Israël en Gaza “verdrietig en zorgelijk”.  

ABP hanteert voor zijn beleggingen vier criteria: rendement, risico, kosten en “hoe het bedrijf scoort op duurzaam en verantwoord ondernemen”. Transparant is fonds hierover niet. “De precieze beoordeling van hoe bedrijven scoren op deze vier criteria kunnen wij niet prijsgeven aan de buitenwereld. Dit vanwege concurrentiegevoeligheid.” 

De samenstelling van de beleggingsportefeuille zet het ABP op de website. “Dit doen we wel met een kwartaal vertraging ook vanwege concurrentiegevoeligheid”, aldus de toelichting. Als de aanval van Hamas en de aanhoudende bombardementen op Gaza iets veranderd hebben in de koers, is dat nu nog niet zichtbaar. Bij ‘nieuwe ontwikkelingen’ kijkt het fonds naar eigen zeggen of de beleggingen nog wel duurzaam en verantwoord zijn.  

Mensenrechten 

Eerder heeft ABP gebroken met twee Israëlische banken vanwege bouwprojecten in Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. De banken hadden volgens het pensioenfonds geen mensenrechtenbeleid.  

Protestacties kunnen effect hebben. Na aanhoudende kritiek van klimaatactivisten kondigde het pensioenfonds in 2021 aan te stoppen met investeringen in olie, gas en kolen. 

Het ABP beheert de pensioengelden van zo’n drie miljoen Nederlanders die bij de overheid of semipublieke instellingen werken of hebben gewerkt. Het is een van de grootste pensioenfondsen ter wereld.