De ziekte - met een vijf-jaaroverlevingskans van 35 procent - is zeldzaam, in Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 1200 vrouwen de diagnose. Haar gynaecologisch oncoloog Jurgen Piek van het Catharina Ziekenhuis ziet gemiddeld iedere week twee nieuwe patiënten. “Dat is omdat patiënten met deze ziekte vanuit de gehele regio Brabant worden doorverwezen naar het Catharina Ziekenhuis omdat wij hier een oncologisch centrum hebben”, zegt Piek.

Buikholte spoelen

Mabel kreeg driemaal chemotherapie om de tumoren en uitzaaiingen kleiner te laten worden. Daarna werd ze geopereerd om het resterende tumorweefsel te verwijderen en om de HIPEC toe te passen. Piek: “Dan wordt tijdens de operatie de buikholte anderhalf uur lang gespoeld met verwarmde chemo om achtergebleven kankercellen te pakken te krijgen.” Na deze intensieve operatie volgde weer driemaal chemotherapie. “Je bent zo dertig weken weg, kreeg ik te horen bij het slechtnieuwsgesprek”, zegt Van Eck. In overleg met de arbo-arts maakt ze nu - bijna elf maanden later - een plan om terug te keren naar haar werkplek op vloer 3 van Atlas.

Nanomedicijnen

De tumor in haar buik onderdrukt het afweersysteem, en ‘kaapt’ zelfs bepaalde afweercellen waardoor tumorcellen gaan vermenigvuldigen en mogelijk andere organen aantasten. Het team van TU/e-hoogleraar Precision Medicine Willem Mulder ontwikkelt nanomedicijnen die het afweersysteem herprogrammeren, zodat afweercellen hun normale taken weer gaan uitvoeren en heel gericht de tumorcellen aanvallen en opruimen. Voorlopig slikt Mabel medicijnen die haar hele lijf beïnvloeden. “Ik voel me wel goed hoor, ik ben nog steeds positief en ik ga gewoon verder.”

Ten eerste is er medicijnenontwikkeling. Jurgen Piek en Willem Mulder kennen elkaar omdat het Catharina Ziekenhuis samen met het Mulderlab een onderzoek aan het opzetten is naar het onderdrukte immuunsysteem bij vrouwen met eierstokkanker. Mulder heeft met collega’s van het Radboudumc in 2019 een bedrijf opgericht dat zich richt op het herprogrammeren van het immuunsysteem voor eierstokkanker. Los hiervan ontwikkelt de groep van hoogleraar Chemical Biology Luc Brunsveld moleculen tegen kanker.

Wat betreft efficiëntie van operaties is er ook nog winst te behalen. Piek onderzoekt met de groep Video Coding bij Electrical Engineering van Peter de With en Fons van der Sommen of, op basis van informatie van CT-scans van vrouwen met uitgezaaide eierstokkanker, goed te voorspellen is of een operatie mogelijk is en hoe groot de ingreep zal gaan worden. Het is niet ongebruikelijk dat naast al het kankerweefsel in de buikholte, ook de eierstokken en de baarmoeder weg moeten.

Slow release gel

Tenslotte wordt de afgifte van medicijnen geoptimaliseerd. Het Dankerslab, onder leiding van Patricia Dankers, ontving in december bijna een half miljoen euro van KWF kankerbestrijding voor onderzoek naar buikvlieskanker, een ziekte die vaak ontstaat na uitzaaiingen van tumoren aan een eierstok. Het bedrijf UPyTher, een start-up van het Dankerslab, onderzoekt medicijnafgifte in de buikholte. Ze ontwikkelt een gel die werkt als een depot en de chemotherapie geleidelijk afgeeft. Hierdoor worden de tumoren langer blootgesteld aan de chemotherapie en dat maakt de behandeling effectiever. “Het ligt in de bedoeling in de toekomst deze gel ook te gaan gebruiken voor vouwen met eierstokkanker in het Catharina Ziekenhuis”, zegt Piek.

Mabel klinkt dat als muziek in de oren. “Die slow release gel zou fantastisch zijn. Want dan kan de kanker doelgericht gestopt worden. Met chemo is dat nu heel moeilijk.”  Ze benadrukt dat wanneer iemand uit de TU/e-gemeenschap zich geroepen voelt om ook iets te willen betekenen voor eierstokkanker, deze contact met haar mag opnemen.