Dit voorjaar dreigde chipfabrikant ASML uit Nederland te vertrekken. Dat kwam mede door de beperking van het aantal buitenlandse studenten en kennismigranten, waar met name PVV en NSC op aansturen. ASML vreesde straks niet genoeg medewerkers te kunnen vinden.

Tamelijk snel heeft het vorige kabinet toen besloten de portemonnee te trekken en 450 miljoen euro beschikbaar te stellen, plus 80 miljoen per jaar vanaf 2031. Met dat geld moeten onder meer extra studenten voor de techniek gewonnen worden. Het plan kreeg de codenaam ‘Beethoven’.

38 duizend extra technici

Daar stelde regeringspartij NSC schriftelijke vragen over. Deze partij kijkt nog altijd met argwaan naar de komst van buitenlandse studenten en kennismigranten naar Nederland.

Voor de microchipsector zouden er zo’n 38 duizend extra technici nodig zijn, vooral rond Eindhoven. Het gaat om medewerkers op alle niveaus: uit het mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs. Eén van de Beethovenplannen: zorgen dat technisch opgeleide internationals in Nederland blijven werken. Ook zouden er meer vrouwen voor techniek moeten kiezen.

NSC wil weten hoe die overheidsmiljoenen gaan zorgen voor extra technici. Daar heeft de nieuwe onderwijsminister Eppo Bruins nog geen concreet antwoord op, maar de bedrijven en onderwijsinstellingen kunnen bijvoorbeeld “programma’s ontwikkelen om internationale studenten te koppelen aan banen in de microchipsector”, oppert hij. Ook kunnen ze met het geld hun wervingscampagnes aanpassen om ‘genderbias’ te doorbreken.

Zorg, onderwijs

Er zijn meer studies die extra studenten nodig hebben, merkt NSC op. Denk maar aan verpleegkunde en de lerarenopleidingen. Als je techniekstudies populairder maakt, gaat dat dan niet ten koste van de gezondheidszorg en het onderwijs?

Het mogelijke succes van techniekstudies kan inderdaad ten koste van de zorg en het onderwijs gaan, erkent Bruins (die overigens namens NSC in het kabinet zit). Daarom werken de regio’s volgens de minister aan “het vergroten van de vijver van talent”. Hij noemt bijscholing en omscholing van werkenden, maar ook “het gericht aantrekken van internationaal talent”.

Thuisland

Andere landen kampen ook met een gebrek aan technici, legt hij uit. Een van de oplossingen in die landen: als hun techniekstudenten naar het buitenland zijn gegaan, willen ze die weer naar het ‘thuisland’ laten terugkeren. Hij zegt het niet expliciet, maar Nederland is dus niet het enige land dat aan deze internationals trekt.