World Press Photo is een Nederlandse non-profitorganisatie, opgericht in 1955, die als doel heeft de fotojournalistiek te bevorderen. Dit doet zij onder meer door jaarlijks prijzen uit te delen aan de beste nieuwsfoto’s wereldwijd. Die foto’s worden internationaal geëxposeerd op in totaal zeventig locaties, waarvan de TU/e er jaarlijks een is. Studium Generale is de vaste host.

De expositie op de campus is nog tot en met aanstaande dinsdag 26 september gratis te bezoeken in de hal van Atlas. De foto’s zijn voorzien van informatieve bijschriften, en een qr-code linkt naar een audio-guide in meerdere talen. Bovendien geeft World Press Photo op haar website achtergrond bij alle geëxposeerde foto’s.

Cursor gaat mee met een van de rondleidingen die worden verzorgd door studenten. Gids is Ariadna – kortweg Ari – Masot Llima. De Spaanse studeert Biomedical Engineering en het geven van de rondleidingen is een van de laatste taken die zij verricht in het kader van haar bestuursjaar 2022-2023 bij fotografievereniging Dekate Mousa.

“Zelf houd ik van reis- en portretfotografie, maar bij Dekate Mousa heb ik ontdekt dat bijna alle fotogenres me aanspreken.” Wat haar raakt bij de foto’s uit de expositie, is hoe die nieuwsfeiten invoelbaar maken, door er gezichten aan te geven.

Heel dichtbij

Tot twee jaar geleden verdeelde World Press Photo de inzendingen in verschillende thematische categorieën, zoals nieuws en sport. Uit het oogpunt van representativiteit is die rangschikking vervangen door een indeling in regio’s: Afrika, Azië, Europa, Noord- en Midden-Amerika, Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië & Oceanië.

Om te voorkomen dat een westerse blik domineert, selecteert elke regio de eigen winnaars en eervolle vermeldingen. De expositie geeft zo een inkijkje in internationale kwesties die hier wellicht de kranten nauwelijks halen. Voor de mensen op de foto’s zijn de vastgelegde feiten echter een levensbepalende realiteit.  

Zo legde Nick Hannes vast hoe regimes in verschillende Afrikaanse landen nieuwe hoofdsteden uit de grond stampen (New Capital) op gunstiger locaties dan de oorspronkelijke hoofdstad. Het zijn steden die onder erbarmelijke arbeidsomstandigheden worden aangelegd door immigranten. “Moderne slavernij”, aldus Ari. Daarnaast zijn de gloednieuwe woningen niet te betalen voor het overgrote deel van de bevolking, hetgeen de afstand vergroot tussen regering en burgers, in landen waar de democratie vaak al onder druk staat.

Indringend zijn ook de foto’s van Weimin Shu, van Chinezen die hebben geïnvesteerd in vastgoed, maar door de crisis in de bouwwereld hun geld zijn kwijtgeraakt (Faint Light in the Unfinished Building). Na faillissement van het bouwbedrijf waren zij genoodzaakt hun eigen huis van de hand te doen. Nu leven zij noodgedwongen onder slechte omstandigheden in hun beleggingsproject: een appartement dat niet afgebouwd is, en ook niet afgebouwd zal worden.

Marioepol

World Press Photo is een expositie waar uw Cursor-redacteur zowel naar uitkijkt, als tegenop ziet. Dit vanwege de ervaring dat de beelden, hoe esthetisch soms ook, hard zullen binnenkomen. Het menselijk leed, dat ongefilterd wordt weergegeven, is vaak groot.

Triest voorbeeld is de wereldwijde winnaar van deze editie: Mariupol Maternity Hospital Airstrike. De ‘foto van het jaar’, gemaakt in het Oekraïense Marioepol, is het bekende beeld van een hoogzwangere vrouw die op een brancard wordt weggehaald uit de brokstukken van een gebombardeerd ziekenhuis.

Ari vertelt dat de moeder, Iryna Kalinina, kort na het maken van de foto bevallen is van een overleden kindje, en dat ze zelf uren later ook stierf. Iedereen is stil. “Heartbreaking”, verwoordt Ari ons gevoel. Ze vervolgt door te vertellen over het belang van de reportage die fotograaf Evgeniy Maloletka maakte in Marioepol. Niet alleen om mondiaal bewustzijn te creëren, maar ook omdat de beelden hebben gediend als bewijsmateriaal om de claim van de Russische aanvaller onderuit te halen dat die zich niet op burgerdoelen had gericht.

Alpaca’s

Sprankjes hoop zoals dit – dat het niet allemaal voor niets is geweest – zijn belangrijk voor het publiek, weet ook World Press Photo, vertelt Ari. De organisatie probeert daarop in te spelen door bewust ook een podium te bieden aan optimisme en hoop: beelden die laten zien hoe mensen wereldwijd zoeken naar oplossingen voor de grote problemen van onze tijd, zoals klimaatverandering.

We sluiten ons bezoek daarom af met foto’s van duurzame energieprojecten in IJsland met aardwarmte en algen  (Net-Zero Transition), en van een project in de Andes (Alpaqueros), om alpaca’s te fokken die bestand zijn tegen de steeds extremer wordende weersomstandigheden.