Het kabinet is gevallen en op 22 november zijn er nieuwe verkiezingen. De partijen in de Tweede Kamer bepalen samen wat ze tot die tijd wel en niet willen behandelen. Dat deden de diverse commissies vorige week al en dinsdag was de formele stemming in de Tweede Kamer.

Wat is een ‘controversieel’ onderwerp?

Alles wat ‘omstreden’ is, oftewel waar de meningen te sterk over uiteen lopen. De meerderheid beslist of dat zo is. Partijen kijken daarbij met een schuin oog naar de peilingen. Hoe zijn de kaarten straks geschud? Is er dan meer steun voor hun visie of juist niet?

Het bindend studieadvies zou dus controversieel worden?

Ja, dat was de verwachting. Op dit punt zijn de meningen in de Tweede Kamer nogal sterk verdeeld. Minister Robbert Dijkgraaf heeft plannen ingediend, maar daar wilden veel fracties dus niet meer over praten tot de verkiezingen zijn geweest.

Wat was zijn bsa-voorstel dan?

Eerdere pogingen om de norm van het bsa simpelweg te verlagen zijn stukgelopen op weerstand in de Tweede Kamer, dus Dijkgraaf kwam met een variant die twee dingen moest doen: de druk op studenten verlagen én het studietempo erin houden. Zijn voorstel: de norm gaat in het eerste jaar omlaag naar maximaal 30 punten, maar daar staat tegenover dat diezelfde norm van 30 punten ook in het tweede jaar gaat gelden.

Wat vinden studenten ervan?

Studentenorganisaties LSVb en ISO vinden het een goed voorstel. Sterker nog, vandaag smeken ze de Tweede Kamer om dit onderwerp toch te behandelen, ook al besloot de onderwijscommissie afgelopen woensdag anders. De prestatiedruk is nu te hoog, menen de studenten, en het mentale welzijn van studenten staat onder druk. Het voorstel zou een stapje in de goede richting zijn. Daar staat tegenover dat sommige studentenraden er anders over denken.

En de onderwijsinstellingen?

De hogescholen kunnen er wel mee leven, lieten ze eerder weten, maar de universiteiten kwamen in het geweer. Ze vinden het een slecht plan en vrezen dat zwakke studenten langer in hun opleiding blijven hangen.

Wat vinden de politieke partijen?

GroenLinks en D66 zouden het bindend studieadvies het liefst afschaffen. Andere partijen, zoals de VVD, zijn juist tegen versoepelingen. Weer andere partijen, zoals SP en CDA, hebben nog vragen en bedenkingen bij het voorstel. Het is dus geen gesneden koek en de uitkomst van de debatten is onzeker.

Internationalisering ligt nog gevoeliger in de politiek. Waarom is dat dan niet controversieel verklaard?

Het stond niet eens op de lijst van onderwerpen die de Tweede Kamer wel of niet controversieel kon verklaren. De reden: het onderwerp is net uitgebreid besproken en staat voor de verkiezingen niet meer op de agenda. Het hoeft dus niet controversieel verklaard te worden.

Dus Engelstalig onderwijs, de toestroom van internationale studenten, de centrale regie op dit punt…

Allemaal interessant en misschien komt het weleens aan bod in een debat, maar er ligt nog niets dat controversieel verklaard kan worden.

Maar er staat momenteel toch een wetsvoorstel online ter consultatie?

Ja, iedereen kan erop reageren. Met het commentaar in de hand kan het ministerie het voorstel nog aanpassen voordat het de politieke molen ingaat. Maar daar gaat de Tweede Kamer niet over.

Kan het demissionaire kabinet dit wetsvoorstel dus gewoon indienen?

Dat zou kunnen en dan kan de Tweede Kamer alsnog beslissen om er pas na de verkiezingen over te praten. Of om het meteen te behandelen natuurlijk, maar dat lijkt niet realistisch.

Zijn er meer onderwerpen die pas na de verkiezingen weer aan bod komen?

Jazeker. Het experiment met flexstuderen, bijvoorbeeld. Bij sommige opleidingen was het mogelijk om in je eigen tempo te studeren en alleen collegegeld te betalen voor de vakken die je daadwerkelijk volgt. Dat zou goed zijn voor topsporters, ondernemers, mantelzorgers, studenten met een beperking enzovoorts. Maar dat komt dus na de verkiezingen weer en hoefde niet controversieel verklaard te worden.

En de Toekomstverkenning?

Ook zo’n onderwerp. Minister Dijkgraaf heeft zijn langverwachte Toekomstverkenning aan de Tweede Kamer gestuurd en in zijn aanbiedingsbrief noemt hij allerlei afwegingen die de politiek moet maken voor het onderwijs van de toekomst. Maar hij laat het aan zijn opvolger om daar werkelijk iets mee te doen, dus het maakt niet zoveel uit of dit controversieel is of niet.