Gezellig

Als er één woord is dat echt verbonden is met de Nederlandse cultuur en misschien juist hierdoor moeilijk te vertalen is, dan is het wel ‘gezellig’. De eerste betekenis is vergelijkbaar met ‘cozy’ en kun je gebruiken om een leuk ingerichte woning of kamer te beschrijven of het gevoel wanneer je samen onder een dekentje op de bank kruipt met een warm kopje thee. De andere betekenis van gezellig is het fijne gevoel wanneer je omringd bent door andere mensen en de sfeer goed is, je gebruikt het dus altijd in sociale contexten. Om te benadrukken dat je het samen leukt hebt roepen mensen vaak: “Gezellig hè!” Ook als je afscheid neemt na een leuke afspraak of een etentje, zeg je in Nederland steevast: “Het was gezellig!” (“It was fun!”)

Lekker

‘Lekker’ betekent letterlijk ‘delicious’ of ‘tasty’, maar het gebruik beperkt zich niet alleen tot complimenten over eten en drinken. Zo kunnen Nederlanders het hebben over lekker weer (‘nice weather’), een lekkere vakantie of een lekkere bonus. En als iets echt goed gaat, dan kun je zeggen: ‘Het gaat lekker’. ‘Lekker’ dient ook als een instemmend antwoord wanneer iemand je iets te drinken of eten aanbiedt, in plaats van een simpele ja. ‘Wil je een biertje?’ ‘Lekker.’ ‘Chips erbij?’ ‘Lekker.’ Daarnaast werkt ‘lekker’ versterkend als je het voor een ander bijvoeglijk naamwoord zet, zo kun je het ‘lekker druk’ of ‘lekker warm’ hebben. In combinatie met sommige woorden wordt ‘lekker’ vrijwel altijd ironisch gebruikt, met ‘lekker belangrijk’ geef je bijvoorbeeld aan dat je het helemaal niet zo belangrijk vindt. Last but not least: denk goed na voordat je ‘lekker’ over een persoon zegt, dat betekent namelijk dat je deze aantrekkelijk vindt.

Leuk

‘Leuk’ en ‘lekker’ worden vaak door elkaar gehaald door niet-Nederlanders, omdat ze op klankenniveau op elkaar lijken en beide positief zijn. ‘Leuk’ betekent ongeveer hetzelfde als ‘nice’ en kun je als reactie gebruiken op een idee of voorstel dat je bevalt. ‘Leuk’ is vrij neutraal en hierdoor breed inzetbaar, maar ook een beetje nietszeggend. Hoe leuk je iets echt vindt, verraadt vaak de intonatie; zo kan de betekenis van ‘leuk’ variëren van ‘leuk, maar niet zo bijzonder’ tot ‘heel erg gaaf’. Wil je benadrukken dat je iets echt heel erg leuk vindt? Dan kun je ‘superleuk’ zeggen!

Alsjeblieft

‘Alsjeblieft’ is het Nederlandse woord voor ‘please’ oftewel het magische woord dat ieder verzoek meteen beleefd maakt. ‘Alstublieft’ is de formelere variant wanneer je iemand niet goed genoeg kent om zijn of haar eerste naam te gebruiken. Vaak zie je ook de afkorting ‘a.u.b.’ staan, bijvoorbeeld op borden of briefjes met een algemeen verzoek. ‘Graag’ is een beleefdheidswoord waarmee je in sommige contexten ‘alsjeblieft’ kunt vervangen, zoals wanneer je iets bestelt. ‘Twee bier, graag’ betekent bijvoorbeeld ‘Two beers, please’. Ook de constructie ‘Mag ik…’ (‘May I …’) wordt gebruikt om iets beleefd te vragen en is het woord ‘alsjeblieft’ dan niet echt nodig.

Dankjewel

Iemand bedanken doe je in het Nederlands met ‘dankjewel’, een samenstelling dat bestaat uit ‘dank’ (‘thank’), ‘je’ (‘you) en ‘wel’ (‘well’) is. De korte versie ‘dank je’ is ook gebruikelijk, net als ‘bedankt’. Aangezien steeds meer mensen het Engelse woord ‘thanks’ gebruiken is het misschien niet echt noodzakelijk maar wel leuk om te onthouden.  

Godverdomme

‘Godverdomme’ is het meest gebruikte Nederlandse vloekwoord. Het is afgeleid van ‘God verdoeme mij’ wat ‘May God damn me (to hell)' betekent, dus het is eigenlijk een vloek die de spreker over zichzelf uitroept. Wees je er wel bewust van dat het een heftige krachtterm is die niet in iedere setting past en dat sommige, voornamelijk religieuze mensen dit woord als respectloos ervaren. Er zijn veel verbasteringen van ‘godverdomme’ met een minder sterke lading, zoals ‘potverdomme’, ‘verdorie’ of ‘potjandorie’. In informele geschreven taal kun je ook de afkorting ‘gvd’ tegenkomen. Om deze reden wordt GVD in Nederland niet in kentekenplaten van auto's gebruikt.

Hoor

De uitspraak van ‘hoor’ lijkt enigszins op die van ‘whore’, dus voordat je denkt dat je de hele tijd uitgescholden wordt is het handig om kennis te maken met dit veelgebruikte woordje. ‘Hoor’ is een tussenwerpsel dat als een extra bevestiging wordt gebruikt en valt moeilijk te vertalen. Vaak wordt het gebruikt na een ontkenning of een instemming. ‘Nee hoor’ geeft meer nadruk op de ontkenning dan een simpele ‘nee’. ‘Ja hoor’ klinkt juist beleefder dan een simpele ‘ja’ wanneer iemand bijvoorbeeld vraagt of je iets oké vindt.

Prima

Dit leenwoord uit het Italiaans wordt in Nederland veel gebruikt als aanduiding van een goede kwaliteit of prestatie, maar tegelijkertijd illustreert het heel goed de typische Nederlandse nuchterheid. ‘Prima’ betekent namelijk dat je er eigenlijk niets op aan te merken hebt, maar dat je er toch niet zo enthousiast over bent. ‘Een prima wijn’ smaakt niet slecht maar niet uitstekend en als je het ‘prima’ hebt gedaan, heb je het goed gedaan maar niet uitzonderlijk goed. Verder betekent ‘prima’ als een reactie op een verzoek of voorstel hetzelfde als ‘oké’.

Proost

Nederlanders houden van een gezamenlijke borrel en uitgaan, dat vinden ze namelijk heel erg ‘gezellig’. Het klinken met glazen hoort er natuurlijk ook bij. Hoewel ‘cheers’ ook veel gebruikt en breed geaccepteerd wordt, kan het geen kwaad om alvast de Nederlandse versie te leren. Proost!