De universitaire bacheloropleidingen verwelkomden dit studiejaar zo’n 900 eerstejaars minder, blijkt uit voorlopige cijfers. Er schreven zich bijna 700 Nederlandse studenten minder in dan vorig collegejaar. Ook het aantal buitenlandse eerstejaars kromp met 220.

Er kwamen bovendien minder internationals speciaal voor een masteropleiding naar Nederland, zonder hier al eerder een bachelor te volgen. Universiteitenvereniging UNL noemt de daling deze keer “licht”, maar het zijn er 1.700 minder dan twee jaar geleden.

Minder werven

Een mogelijke verklaring is volgens Jouke de Vries, interim-voorzitter van UNL, dat de universiteiten minder studenten werven in het buitenland en dat ze internationals tegenwoordig beter waarschuwen voor het tekort aan studentenwoningen in Nederland.

De internationale masterinstroom groeit uiteindelijk wel met 550 studenten, maar dat komt door degenen die hier een bachelor hebben gevolgd.

Volgens de voorlopige cijfers staan er in Nederland alles bij elkaar – dus eerstejaars plus ouderejaars – 340.700 universitaire studenten ingeschreven. Dat zijn er bijna 700 meer dan vorig collegejaar.

Toch zijn de universiteiten bang dat ze minder aantrekkelijk worden voor internationale studenten. “We roepen de politiek dan ook op geen radicale maatregelen te nemen die de kwaliteit van ons onderwijs en onderzoek ernstig kunnen schaden”, schrijft De Vries.

Partijen als NSC en VVD willen bijvoorbeeld flink bezuinigen op het hoger onderwijs door bacheloronderwijs weer Nederlandstalig te maken, al dan niet met een uitzondering voor de technische opleidingen.

Hard nodig

Maar volgens De Vries is de wetenschap “van nature grensoverstijgend” en moet Nederland het internationale karakter van de universiteiten koesteren. Bovendien heeft Nederland, gelet op de enorme tekorten op de arbeidsmarkt, meer dan ooit internationale studenten nodig die na hun studie in Nederland blijven.

Tegelijkertijd willen de universiteiten de instroom wel beter kunnen beheersen. Ze vragen de politiek sinds 2018 om “instrumenten” waarmee ze de instroom van internationale studenten kunnen sturen, bijvoorbeeld een numerus fixus voor het Engelstalige traject binnen een opleiding.

TU/e heeft hoogste aantal nieuwe studenten ooit

De TU/e heeft dit collegejaar het hoogste aantal nieuwe studenten in haar bestaan verwelkomd: 3.093, zo laat het persteam van de TU/e weten. De groei is zeer welkom, maar zeker niet genoeg om aan de vraag naar meer ingenieurs in onze regio te voldoen, zegt CvB-voorzitter Robert-Jan Smits.

De instroom van de TU/e ligt met 3.093 nieuwe studenten zo’n 12 procent hoger dan vorig jaar. Vooral het aantal nieuwe bachelorstudenten ging omhoog, van 2.210 vorig jaar naar 2.430 dit jaar. De groei is het hoogst bij de bacheloropleidingen Mechanical Engineering en Computer Science and Engineering, doordat de universiteit de instroomlimiet (numerus fixus) bij beide opleidingen heeft kunnen verhogen.

De gestegen instroom komt vooral door een hoger aantal nieuwe bachelorstudenten uit andere EU-landen. De TU/e heeft zelfs voor het eerst meer nieuwe internationale studenten (1.571) dan nieuwe Nederlandse studenten (1.522). De instroom van Nederlandse studenten neemt daarentegen al een paar jaar af. Het percentage internationale studenten van de totale studentenpopulatie van de TU/e komt dit jaar uit op 30 procent.

Robert-Jan Smits, voorzitter van het College van Bestuur: “De instroomcijfers zijn een erkenning van onze kwaliteit en reputatie, het laat zien dat we internationaal goed op de kaart staan.” Hij is blij dat de universiteit weer iets meer studenten kan toelaten. “Er zijn dringend meer hoogopgeleide ingenieurs nodig voor de enorme maatschappelijke uitdagingen; denk aan de energietransitie, het klimaat en digitalisering. Parallel daaraan is het belangrijk voor het verdienvermogen van Nederland. Het hightech bedrijfsleven, vooral in de Brainportregio, heeft een enorme behoefte aan ingenieurs. De instroomgroei is daarom welkom, maar zeker niet genoeg. We blijven dan ook zoeken naar mogelijkheden om in een hoger tempo op een verantwoorde manier te kunnen groeien.”

Smits: “Om meer ingenieurs op te leiden, is het enorm belangrijk dat er landelijk meer wordt geïnvesteerd om de interesse in bèta en techniek al op jonge leeftijd te stimuleren, zodat de instroom van Nederlandse studenten groeit. In Duitsland ligt die instroom twee keer zo hoog als bij ons, dus groei moet mogelijk zijn.”

“Verder is het van groot belang dat Den Haag de deuren openhoudt voor het internationale talent dat we zo hard nodig hebben. De CEO van NXP Nederland liet eerder deze week nog weten dat het afremmen van de internationale instroom ertoe kan leiden dat Nederlandse multinationals meer in het buitenland gaan investeren in R&D. Het zou slecht zijn voor Nederland als dit soort hoogwaardige werkgelegenheid uit Nederland wegsijpelt.”

De definitieve tellingen voor studiejaar 2023-2024 worden in februari bekendgemaakt. Dan komen er ook gegevens per universiteit beschikbaar.

Redactionele noot

Bij Cursor is op dit moment grote onduidelijkheid over haar journalistieke vrijheid. In samenwerking met de vakbonden hebben de redactieleden een voorstellenbrief ten aanzien van persvrijheid neergelegd bij het College van Bestuur en is er een eerste gesprek gevoerd. Dit artikel is gepubliceerd in afwachting van de uitkomst van het onderhandelingsproces.