Er zijn momenteel zo’n tweeduizend promovendi met een beurs van de China Scholarship Council (CSC) in Nederland, meldt dagblad Trouw. Maar dat kunnen er de komende jaren zomaar minder worden. Met name de TU Delft (waar 242 bursalen werken) zegt “steeds terughoudender” te zijn met de toelating van zulke promovendi, zeker bij projecten over gevoelige onderzoeksgebieden. Het gaat dan bijvoorbeeld om technologieën met zowel civiele als militaire toepassingen.

Terughoudender

Vooral promovendi van de ‘Seven Sons’, een groep van zeven universiteiten die nauwe banden hebben met het Chinese leger, en van de National University of Defense Technology, worden geweerd.

Ook de Universiteit Maastricht, Wageningen Universiteit en de Universiteit Utrecht worden steeds terughoudender. Daarbij speelt soms ook een rol dat deze onderzoekers nauwelijks kunnen rondkomen van hun beurs.

Universiteitenvereniging UNL zit met de kwestie in de maag en zegt tegen Trouw meer richtlijnen te willen.

CSC

Om met hun CSC-beurs naar het buitenland te kunnen, moeten de Chinese promovendi de lijn van de communistische partij onderschrijven en loyaliteitsverklaringen ondertekenen. Ook in andere landen is er ophef over. Tijdens het promotietraject staan familieleden voor de promovendi garant. Die draaien op voor de kosten als de promovendus zijn traject afbreekt of niet naar wens presteert. Het gaat om bedragen tot zo’n 75 duizend euro.

Recent bleek dat Chinese promovendi met een CSC-beurs wordt gevraagd om hun vorderingen door te geven aan hun ambassade. Ze nemen de rapportageplicht zelf niet erg serieus.

Kennisveiligheid

Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf laat onderzoek doen. Het is volgens hem denkbaar dat China het beursprogramma voor promovendi inzet voor het verwerven van hoogwaardige kennis en technologie, antwoordde hij vorige maand op Kamervragen van de VVD.

Als wetenschappers vermoeden dat er een risico is dat hun kennis wordt gestolen, kunnen ze melding maken bij het loket voor Kennisveiligheid. Vorig jaar kwamen daar 148 meldingen binnen.