Wat als Word tegen je zou gaan praten? “Clippy vroeger of Alexa vandaag zijn gewoon voorlopers op gebied van Large Language Models (LLM's) die ten grondslag liggen aan conversatie user interfaces”, zegt universitair docent bij Industrial Design Minha Lee. “Veel mensen vonden Clippy irritant, maar als hij vandaag de dag jouw artikel zou schrijven, zou ie misschien best handig zijn? LLM's zoals ChatGPT hebben echt een vlucht genomen de afgelopen maanden. Zowel onderzoek als het dagelijks leven worden hierdoor geraakt. We moeten opnieuw definiëren wat plagiaat is. En tegelijk kunnen we kijken hoe ChatGPT onze research funnel sneller kan maken. Er zitten kansen en uitdagingen in.”

Over die onderwerpen en meer komen onder andere Effie Law (Durham University, over human-computer interaction) en Catherine Pelachaud (Sorbonne University, over het door haar onderzoeksgroep ontwikkelde interactieve virtuele agent platform Greta, dat ook emoties kan tonen) een lezing geven. Lee: “Denk bijvoorbeeld aan humor, dat hebben robots (nog) niet. Daar komt ook een onderzoeker over vertellen op de conferentie. Waarom vinden we robots die lachen of een grap vertellen wat ongemakkelijk en zelfs griezelig? Het zit in ieder geval (nog) niet in ons verwachtingspatroon dat een robot zulke dingen kan of doet. Maar dit soort zaken zijn niet langer scifi: het is er allemaal al.”

Large Language Models

“LLM is heel vrij in wat je erin kunt stoppen (vraag) en wat je er weer uit kunt krijgen (antwoord), en de technologie kan zowel deel uitmaken van een chatbot als van een voicebot.” Tegelijk maakt Lee zich geen illusies over het IQ van de bots. “LLM lost niet alles op en een taalmodel als ChatGPT is nog steeds dom, maar komt gewoon slimmer over dan de beperkte klantenservicebots die we al eerder hebben leren kennen. Dat zorgt er ook voor dat het steeds wat moeilijker wordt om robotcommunicatie te onderscheiden van menselijke communicatie.”

Een kenmerk waar taalmodellen nog veel te leren hebben is het omgaan met ontkenningen, weet Lee. “Dat kunnen ze heel slecht. Ze vinden online woorden die volgens hen kunnen passen bij het gevraagde antwoord, maar missen het als de gevonden tekst in de ontkenning staat, waardoor ze je wellicht tegengestelde adviezen gaan geven.” Lee geeft een voorbeeld: “Als je zou zeggen ‘wat moet ik doen als iemand stikt’ is er een goede kans dat je een mix van adviezen krijgt met ook zaken die je vooral niet moet doen als iemand stikt, omdat die ook veel online te vinden zijn. Als mens kunnen we die verschillen wel goed verwerken, maar bij het antwoord van ChatGPT is dat niet meer zichtbaar en kan het gevaarlijke situaties opleveren als je hier blind op vaart.”

De bot heeft dus al moeite met ontkenningen, maar zeker dubbele ontkenningen, die er ook veel zijn in online data waar de bots gebruik van maken, geven hem een error. “Die leiden helemaal tot heel slechte adviezen, daar is nog een lange weg in te gaan.”

Brainport

Lee denkt dat Brainport meer focus nodig heeft op software. “Deze regio is zo hardware-gedreven met ASML, Philips en Shapeways bijvoorbeeld, terwijl om in de toekomst echt verder te komen, heb je juist ook de nieuwste software nodig die in die hardware komt te zitten. Alexa is een vaste combinatie van een stuk software in hardware. ChatGPT zou in allerlei hardware kunnen worden geïmplementeerd.”

“Brainport zou in mijn optiek niet alleen de technologie moeten volgen maar de leiding moeten nemen op dit topic”, zegt Lee. “Onze kracht ligt nu nog niet in software, terwijl die wel steeds belangrijker wordt. We maken niet alleen chips voor telefoons, maar voor alle slimme technologie. Ook worden we steeds afhankelijker van die conversatietechnologie in robots, Google Assistant en chatbots met LLM’s. Daar ligt een belangrijke kans en taak voor Brainport.”

De eerste bezoekers van de conferentie hebben zich al aangemeld en daar komt duidelijk een internationaal beeld uit naar voren. “Vanuit de hele wereld komen aanmeldingen binnen”, zegt registration chair Melanie Swallow. Dit jaar is de CUI-conferentie voor het eerst aangemerkt als een ACM-conferentie, een bijzondere status in het werkveld. “Daar zijn we trots op”, zegt Lee tot slot.

Ticketprijzen voor de conferentie variëren voor de verschillende doelgroepen maar beginnen bij 300 euro. Inschrijven kan tot uiterlijk 19 juli, maar mensen die een al geaccepteerde paper of poster willen presenteren dienen zich uiterlijk tot 30 juni in te schrijven.

De hoofdfoto is een AI-gegenereerde afbeelding op basis van de query 'conferentie Zwarte Doos'