Dat veel studenten bezwaar hebben aangetekend tegen het afwijzen van de aanvraag voor de energietoeslag, werd maandag duidelijk: “Er lagen veel stapels met brieven”, zegt Van den Akkerveken. “Een hele reeks studenten werd gehoord die dag.” Cursor kreeg in de loop der tijd meerdere e-mails die informeerden naar het vervolg van de case van Van den Akkerveken. Zijzelf kreeg ook veel berichtjes van studenten die om tips of hulp vroegen voor hun eigen bezwaarschrift, of die benieuwd waren hoe haar case verliep. Om dit artikel over het vervolg van de zaak goed te begrijpen, is het handig eerst het artikel over de aanvraag en het bezwaarschrift te lezen.

Van den Akkerveken heeft voor het vervolginterview ook een vriend, Jeroen Vos (masterstudent AI en Engineering Systems), meegebracht, die in hetzelfde schuitje zit. Ook hij heeft bezwaar aangetekend tegen de afwijzing en de manier van berekenen. “Maandag 20 maart hebben wij allebei onze hoorzitting gehad”, zegt Van den Akkerveken, “maar daar is weinig bevredigends uit gekomen. De mensen van de gemeente zeiden enkel ‘dit is de wet, dus we hebben het zo gedaan’.” Vos: “Ze zeggen (bij de gemeente, red.) begrip te hebben voor onze situatie en het vervelend te vinden, maar daar betalen wij onze energierekening niet van.”

Mogelijkheid tot lenen dooddoener

Vos: “Mijn bezwaarbrief ging vooral om het concept dat de gemeente een rentedragende lening als inkomen ziet. Dat is geen inkomen, dat is een schuld die met rente moet worden afgelost. Het is elders in de maatschappij ook niet gebruikelijk om dat aan te merken als inkomen. Ik heb daar met behulp van een bevriende advocaat ook jurisprudentie bij gezocht. Maar de gemeente blijft wijzen naar artikel 33, lid 2 van de Participatiewet, dat zegt dat een lening als inkomen aangemerkt moet worden.”

Vos miste ook een stukje neutraliteit bij de hoorzitting. “De cases werden behandeld door twee medewerkers van de gemeente zelf. Niet door een neutrale jurist van buitenaf. Een van de twee vertelde mij dat ik al weet dat ik de toeslag 'niet ga krijgen, dus de volgende stap is een rechtszaak aanspannen'. We zijn dit nog aan het overwegen. Het kost een hoop tijd en geld om naar de rechter te gaan, iets wat veel studenten niet hebben. Maar misschien kunnen we wat als we veel studenten verzamelen en het samen aanpakken.”

Laatste jaar of maand?

Het berekenen van het totale inkomen gaat ook niet volgens de standaardroute, middels een overzicht van de inkomstenbelasting over het afgelopen belastingjaar. Er werd de studenten – naast de ouderbijdrage en bewijs betaling energiekosten van de eigen rekening – enkel gevraagd naar de recentste loonstrook op het moment van indienen van de aanvraag. Dat zorgt voor een willekeurige situatie: studenten die een maand niet gewerkt hebben, krijgen de toeslag wel, werkende studenten die minimaal 389,31 euro hebben verdiend in die maand, niet.

Van den Akkerveken: “Een vriendin van mij had toevallig de maand voor de aanvraag niet gewerkt door een buitenlandsemester en kreeg de energietoeslag van 1300 euro daardoor wel.” Vos vindt het ook krom: dat een maximaal lenende student die niet werkt wordt beloond met 1300 euro. Die toeslag is bedoeld voor mensen met een minimaal inkomen (maximaal 120% van de bijstandsnorm). “Dat is bij studenten het geval. Daarnaast gaat de gemeente er dus vanuit dat elke student maximaal leent. Dan wordt er gezegd dat je op papier die mogelijkheid hebt en dat bedrag meetelt voor je inkomen”, zoals bij Van den Akkerveken het geval was, terwijl zij in de praktijk niets leende maar “hard werkte om juist geen schuld op te bouwen”.

Wel bezwaar maken

De communicatie (ingezien door Cursor) vanuit de gemeente naar de studenten maakt het er niet eenvoudiger op. De brieven zijn juridisch zeer complex. “Dat maakt het niet makkelijker om je proces door te zetten.” Van den Akkerveken krijgt ook vaak vragen van studenten of het nog zin heeft om hun eigen bezwaarbrief te schrijven en in te dienen. “Ja, zeker", zegt ze. "Doen! Als je al een aanvraag voor energietoeslag hebt gedaan (dat kan nu niet meer, red.) dan heb je na het moment van afwijzing door de gemeente nog zes weken om bezwaar te maken. Gewoon doen, dat laat zien dat je het er niet mee eens bent, en ik ken ook een case waar de gemeente een fout had gemaakt en de bezwaarmaker alsnog haar geld kreeg. Ook helpt het als je later nog naar de rechter wilt.”