Dinsdagmiddag stapte AOb-voorzitter Tamar van Gelder uit haar witgroene ‘anti-flexbus’ voor de hoofdingang van de Amsterdamse Vrije Universiteit (VU). In een witte doktersjas van de voor de gelegenheid in het leven geroepen mobiele afkickkliniek ‘Whattheflex!?’ overhandigde ze een zelfhulpboek aan collegevoorzitter Marcel Nollen.

Ze vroeg hem of hij de noodzaak van meer vaste contracten inzag. De bestuurder verzekerde haar dat de VU meer vaste dienstverbanden realiseert en dat de vakbond daar een rol in heeft gespeeld. Het boekje zou hij zó aandachtig gaan lezen dat hij het “van voor naar achter zou kunnen spellen”.

Flexverslaving

“Bij het idee je medewerker een vast contract te geven, breekt het klamme zweet je uit… Herkenbaar? Dan zou het heel goed kunnen dat je flexverslaafd bent”, zo opent het boekje, dat ook een bijbehorende campagnesite heeft.

In het boekje staat onder meer een zelftest voor bestuurders met vragen als: “krijgt u veel klachten van collega’s over uw kortetermijnvisie?” En: “voelt u een grote weerstand bij het geven van een vast contract?”

De ondertoon is natuurlijk serieus: in het hbo heeft vijftien procent van de docenten een kortlopend contract, stelt de AOb. Bij de universiteiten geldt dat voor dertig procent van de universitair docenten en voor zestig procent van de ‘overige docenten’(die geen onderzoek verrichten). Het gebrek aan baanzekerheid leidt tot veel stress, veel ziekteverzuim en een hoge doorloop van personeel.

Kapitaalvernietiging

Kapitaalvernietiging, noemt AOb-voorzitter Van Gelder het. “Je blijft werven en inwerken en de kennis en kunde die je hebt opgebouwd gaat telkens weer verloren. Het is logisch dat je als bestuurder met flexibele contracten werkt om pieken en ziekte op te vangen. Maar als het de norm wordt, dan gaat de kwaliteit van onderwijs en onderzoek achteruit.”

De belangrijkste zelfhulptips voor bestuurders? Ga eens praten met bestuurders van instellingen die investeren in vaste dienstverbanden. En luister naar medewerkers.

Onderwijsminister Wiersma is volgens Van Gelder bezig met een wetsvoorstel over strategisch HR-beleid waarin de vaste contracten in mbo, primair en voortgezet onderwijs verplicht worden. “Bestuurders in het hoger onderwijs willen dat vaak per instelling regelen, maar het lijkt me beter om het landelijk af te stemmen.”

Maandag begon de anti-flexbus in Utrecht, dinsdag reed hij naar de Tweede Kamer en de VU, deze woensdagochtend bezocht de bus in Eindhoven het Summa College op de Brainport Industries Campus (BIC). Donderdag en vrijdag volgen Rotterdam en Zwolle.