Het zijn nog voorlopige uitslagen, maar één ding was gisteravond vanaf de eerste exitpolls duidelijk: Caroline van der Plas en haar BBB hebben veel stemmen behaald. Dat heeft gevolgen voor de provincies, maar ook voor de Eerste Kamer.

In de Eerste Kamer heeft het kabinet toch al een minderheid. Die minderheid wordt nu nog kleiner. Het kabinet houdt naar verwachting 24 van de 75 zetels over en moet voor elk wetsvoorstel steun krijgen van oppositiepartijen.

BBB kan hen met vijftien zetels aan een meerderheid helpen, maar de gezamenlijke senaatsfractie van GroenLinks en PvdA (acht plus zeven zetels) kan dat ook.

Voor het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek zal er vermoedelijk niet bijzonder veel veranderen. Het ziet ernaar uit dat minister Dijkgraaf en de coalitie tamelijk ongehinderd hun koers kunnen vervolgen.

Studiefinanciering

In september komt de basisbeurs terug. Geen enkele partij stemde tegen het wetsvoorstel en dat gaat in de Eerste Kamer ook niet gebeuren. De oppositie heeft allerlei bezwaren tegen de keuzes van het kabinet, maar vindt de beurs een stap vooruit en wil niet riskeren dat tegenstribbelen tot uitstel leidt.

Op het gebied van de studiefinanciering kan BBB sowieso goed door een deur met de linkse partijen. Caroline van der Plas noemde het leenstelsel een grote fout en vindt dat de basisbeurs hoger zou moeten zijn. De lage compensatie voor de pechstudenten is volgens haar “een fooi”.

Ze koppelde de financiële zorgen en de krappe studiefinanciering zelfs aan het aantal zelfdodingen onder jonge mensen. Mede daarom vindt ze een hogere basisbeurs belangrijk en wil ze niet “hakketakken over dekking”. “De dekking zou je namelijk ook uit de toekomst kunnen halen, want zelfdoding kost de maatschappij in totaal 5 miljard euro per jaar”, zei ze in een Kamerdebat. “Ik zeg natuurlijk niet dat de verhoging van de basisbeurs alle zelfdodingen kan voorkomen, maar we mogen de zorgen van jonge mensen over de financiën ook niet zomaar negeren.”

(Denk je aan zelfmoord? Praten helpt en kan anoniem: chat via 113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.)

Internationalisering

Politiek gezien ligt internationalisering in het hoger onderwijs lastiger. Er komen veel studenten van buiten Nederland naar de universiteiten. Met name de rechtse partijen, ook BBB, willen snel maatregelen om de toestroom in te dammen.

Ook stemde BBB (net als bijvoorbeeld SP en CDA) voor een motie van de PVV om het Nederlands als onderwijstaal in alle universitaire bacheloropleidingen te herstellen, op uitzonderingen na. Maar die motie kreeg geen meerderheid.

Op het gebied van kennisveiligheid steunde Van der Plas het voorstel van Forum voor Democratie om Chinese studenten en onderzoekers uit alle gevoelige kennisdomeinen te weren. Daar stemden PVV en SGP ook voor.

Maar BBB is niet per se tegen internationalisering. Voor studenten in de grensregio’s bepleitte Van der Plas bijvoorbeeld beter openbaar vervoer. Deze studenten vallen soms tussen wal en schip en kunnen geen gebruik maken van de Nederlandse ov-studentenkaart of de Duitse en Belgische tegenhanger daarvan, stelde ze. Ze vroeg de regering in een motie om een “aantrekkelijk en grensoverschrijdend ov-reisproduct voor deze groep studenten”.

Wonen

Voor studenten – en anderen – moeten er meer woningen komen. Meer bouwen is weleens moeilijk vanwege de stikstofwet. Daar heeft BBB een simpele oplossing voor: pas die wet aan. “Deze wetgeving heeft Nederland in de houdgreep: het belemmert de bouw, de industrie, de landbouw en het verkeer en vervoer.”

Maar andere partijen, ook in het kabinet, zien stikstof als gevaar voor de natuur. De woningnood onder studenten zal dus op een andere manier opgelost moeten worden.

Hoger en lager opgeleid

In het onderwijs maakt Van der Plas zich hard voor de ambachtsopleidingen in het mbo. Ook verzet ze zich tegen de termen ‘hoger’ en ‘lager’ in het onderwijs. Maar dat is geen onderwerp waarop het kabinet in de senaat averij zal oplopen.