Het is een “bijzonder verontrustend signaal” dat de opsporing van fraude met de basisbeurs voornamelijk studenten met een migratieachtergrond treft, herhaalt minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) in een brief aan de Tweede Kamer.

De Autoriteit Persoonsgegevens is deze week aan een onderzoek begonnen, meldt de minister. “Daarbij wordt door medewerkers van DUO volledige medewerking verleend en inzage geboden.” Deze onafhankelijke toezichthouder houdt de bescherming van persoonsgegevens in de gaten.

Opsporing

DUO wilde er zelf ook meer van weten. De dienst zou de ‘Auditdienst Rijk’ al in december hebben gevraagd om zich te buigen over de naleving van de privacywet AVG bij de opsporing van misbruik van de basisbeurs.

Studenten krijgen een hogere basisbeurs als ze uitwonend zijn. Het scheelt ongeveer tweeduizend euro per jaar. Sommige studenten doen daarom alsof ze niet meer bij hun ouders wonen. Met huisbezoeken en buurtonderzoeken wil DUO dat checken.

Maar uit onderzoek van het HOP, Investico en NOSop3 bleek dat studenten met een migratieachtergrond veel vaker dan anderen in het vizier komen. Bovendien leek DUO daar niet of nauwelijks op te reflecteren.

Ook extern

DUO gaat de eigen praktijk ook zelf doorlichten, schrijft Dijkgraaf. Het gaat onder meer om de gebruikte data en het controlesysteem. Ook de menselijke beoordeling in het proces wordt onder de loep genomen.

Dijkgraaf: “Zoals aangekondigd wil ik, geheel los van het eigen onderzoek van DUO, ook onafhankelijk extern onderzoek laten doen naar het fraudebeleid van DUO op het terrein van de studiebeurs voor uitwonenden.”

Hij wil onder meer weten “in hoeverre dit systeem leidt c.q. zou kunnen leiden tot discriminatie, direct of indirect”. Ook wil hij weten hoe het kan dat journalisten DUO moeten wijzen op mogelijke discriminatie en waarom die niet binnen DUO zelf aan het licht is gekomen, “zeker gegeven de ervaringen rond de uitvoering van de kinderopvangtoeslag”.