Sommige jongeren wonen al jarenlang in Nederland en hebben hier zelfs eindexamen gedaan. Maar in het hoger onderwijs moeten ze opeens tienduizenden euro’s collegegeld betalen. Ze hebben geen permanente verblijfsvergunning en moeten daarom hetzelfde tarief betalen als studenten van buiten Europa.

Aanzuigende werking

Minister Dijkgraaf houdt dat zo, schreef hij onlangs aan de Tweede Kamer. Het gewone collegegeld zou “een aanzuigende werking” hebben op de stroom vluchtelingen naar Nederland, vreesde hij, zeker omdat hier veel Engelstalige studies zijn.

Hij schoof dit beleid ook op het bordje van de Tweede Kamer. Die wil immers de toestroom van internationale studenten beter kunnen beheersen. Die wens staat volgens de minister haaks op een verlaging van het collegegeld voor vluchtelingstudenten naar het tarief dat Nederlandse studenten betalen.

Zeer teleurstellend, vindt Rian Ederveen van het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt (LOS). “Studenten zonder verblijfsvergunning kunnen tot hun achttiende gewoon naar school. Dat is een mensenrecht. En als ze in afwachting zijn van een verblijfsvergunning, bijvoorbeeld omdat ze asiel hebben aangevraagd, mogen ze hier ook gaan studeren.”

Barrière

Maar dan doemt er dus een enorme barrière op: het hoge instellingscollegegeld van duizenden euro’s per jaar voor studenten van buiten Europa. Een paar honderd jongeren gaan ondanks die tarieven studeren.

Ederveen: “We weten niet precies hoeveel het er zijn, want ze zijn heel bang om ‘ontdekt’ en uitgezet te worden. Ze doen er alles aan om niet op te vallen. We horen soms pas jaren later, als ze zich bij ons melden, wat ze allemaal hebben moeten doorstaan en hoe hun familie heeft kromgelegen om dat hoge collegegeld te kunnen betalen.”

Als ze eenmaal in beeld komen, meestal via de campagne DreamersNL, waar de stichting LOS aan meedoet, lukt het vaak om voor hen het lage instellingscollegegeld te regelen. “We hebben nu contacten met ongeveer tien instellingen, voornamelijk hogescholen in de grote steden, en als we die het probleem uitleggen, dan vinden we eigenlijk altijd wel gehoor.”

Geen buitenlandse studenten

Maar als jongeren zonder papieren de weg naar Dreamers niet kunnen vinden, lopen ze vaak vast in de procedures en is een studie voor hen niet weggelegd. “We zouden graag zien dat deze in Nederland gewortelde jongeren, die ook vaak Nederlandstalige studies kiezen, het lage collegegeld mogen betalen. Want het zijn geen buitenlandse studenten.”

Woensdag is er in de Tweede Kamer een tweeminutendebat met minister Dijkgraaf over de positie van vluchtelingen in het onderwijs.