Al voor het ontstaan van het Christendom vierden heidense Germanen feest in de periode die wij nu als de kerstperiode kennen. Zij vierden het zogenaamde Joelfeest, ook wel bekend als het Midwinterfeest. Tijdens een periode van twaalf dagen werd er eind december gevierd dat het zwaarste punt van de winter voorbij was en dat de dagen weer langer werden.  

De opkomst van het Christendom 

Met de opkomst van het Christendom werden veel heidense tradities omgezet naar katholieke feestdagen. Zo werden de twaalf dagen van het Joelfeest omgezet naar twaalf dagen kersttijd. De kersttijd ging van start op 25 december, ofwel ‘Eerste Kerstdag’ - de dag waarop Jezus Christus werd geboren. Twaalf dagen later, op 6 januari, werden de feestelijkheden afgesloten tijdens ‘Driekoningen’ - de dag waarop drie wijzen baby Jezus kwamen bezoeken in Bethlehem. 

Niet twee, niet drie, maar vier Kerstdagen 

Tijdens het Concilie van Mains, een kerkelijke vergadering in 813, werd er besloten dat er - naast 25 december - meer Kerstdagen moesten komen binnen de kersttijd. Uiteindelijk werden dit er vier. Op deze dagen was het verboden om te werken want dat zou ongeluk brengen. Ook kregen sommige dagen een eigen betekenis. Zo stond Tweede Kerstdag in het teken van de dieren en Vierde Kerstdag in het teken van de kinderen.  

Als snel na de invoering werd Vierde Kerstdag toch weer geschrapt. En in 1773 moest ook Derde Kerstdag het loodje leggen. Ergens in de 18e eeuw klonken er geluiden om zelfs Tweede Kerstdag af te schaffen, maar deze plannen zijn nooit doorgevoerd.  

Op 25 juli 1964 werd de Algemene termijnenwet ondertekend. Een Nederlandse wet waarin de algemeen erkende feestdagen in Nederland officieel zijn vastgelegd. Eerste én Tweede Kerstdag werden beide opgenomen in deze lijst.  

Waarom hier wel en elders niet? 

Maar waarom vieren we hier wel Tweede Kerstdag en in veel andere landen niet? Naar verwachting komt dit doordat de feestdag zijn oorsprong vindt bij de Germanen en het katholicisme. De Germanen - wiens Joelfeest de basis vormde voor onze huidige kerstperiode - en de katholieken - die meerdere Kerstdagen hebben ingevoerd - komen van oudsher namelijk vooral voor in Europa. Het is dan ook geen toeval dat vrijwel alleen Europese landen die overwegend katholiek zijn (of waren), Tweede Kerstdag als officiële feestdag vieren. 

Extra dagje vrij 

Ondanks de afname van het kerkelijke karakter van Tweede Kerstdag, en de afname van het Christendom in Nederland in het algemeen, is de feestdag nooit afgeschaft. Maar goed, of je deze dag nou invult met religieuze tradities, je opa en oma bezoeken, of een serie bingewatchen - een extra dagje vrij vindt iedereen wel lekker, toch?