Soms willen huisbazen niet dat studenten hun echte woonadres doorgeven aan de gemeente, bijvoorbeeld als de vergunning voor verhuur niet op orde is. Maar als studenten bij hun ouders ingeschreven blijven staan, krijgen ze minder basisbeurs. Dit collegejaar scheelt het bijna vierduizend euro.

Valt daar misschien iets op te verzinnen, wilde Eerste Kamerlid Mary Fiers (GroenLinks-PvdA) van minister Dijkgraaf weten tijdens het debat over de terugkeer van de basisbeurs. Hij had beloofd dit uit te zoeken.

Niet werkbaar

Het korte antwoord: nee. De ministeries van Onderwijs en Binnenlandse Zaken hebben er samen naar gekeken. “De conclusie is dat er geen werkbare oplossing gevonden kan worden waarbij de student zich niet in hoeft te schrijven op het adres, maar wel een uitwonendenbeurs krijgt”, schrijft Dijkgraaf aan de Eerste Kamer.

De belangrijkste overweging: de overheid moet zo’n verbod van een huisbaas niet legitimeren door een oplossing te bieden. “De verhuurder mág deze eis niet stellen en moet de vergunningen op orde hebben.”

Bovendien moet élke inwoner, student of niet, zich op het juiste adres bij de gemeente inschrijven. “Zo is het adres relevant als postadres voor bijvoorbeeld overheidsdiensten, de brandweer en voor het ontvangen van stem- en kiezerspassen”, legt de minister uit.

Meldpunt

“Het is uitermate vervelend als, zeker in de huidige woningmarkt, de student voor het blok wordt gezet door een verhuurder”, voegt de minister eraan toe. De student verliest immers het recht op een beurs voor uitwonenden, “terwijl het probleem door een verhuurder wordt veroorzaakt”.

Hij wijst op de Wet goed verhuurderschap die per 1 juli in werking is getreden. Die moet huurders betere bescherming bieden, onder meer dankzij allerlei vastgestelde normen: er zijn bijvoorbeeld regels voor de werving van huurders, de bezichtiging van woningen en voor de verhuur zelf.

“Ook is elke gemeente verplicht een meldpunt in te stellen waar anoniem en kosteloos meldingen kunnen worden gedaan van ongewenst verhuurgedrag”, onderstreept hij. Hij hoopt dat studenten de weg weten te vinden naar deze meldpunten.

Onderzoek leenstelsel

Dijkgraaf had nog een toezegging aan senator Fiers gedaan. Hij beloofde een gedegen onderzoek naar de gevolgen van veranderingen in de studiefinanciering in de afgelopen jaren. Het gaat dan vooral over het afschaffen en weer invoeren van de basisbeurs.

Daarom heeft hij het Centraal Planbureau gevraagd om komend jaar onderzoek te doen naar “de effecten van een studieschuld op ontwikkelingen in het latere leven”, vertelt hij. Dit gebeurt naast allerlei andere monitoring van het beleid. Verder wil hij in 2027 terugblikken, als ook de invoering van de nieuwe basisbeurs onder de loep wordt genomen.

Het kan sowieso geen kwaad om goed te kijken naar de positie van oud-studenten op de arbeids- en woningmarkt, meent hij. Wel waarschuwt hij dat het effect van het leenstelsel misschien moeilijk valt aan te wijzen, nu bijvoorbeeld ook de coronacrisis er tussendoor is gekomen.