Uit protest tegen het gedwongen vertrek van haar hoofdredacteur zette de redactie van Cursor haar website begin oktober op zwart. De aanleiding van het conflict was een artikel over vermeende belangenverstrengeling van de nieuwe rector magnificus van de TU Eindhoven (TU/e).

Het bestuur probeerde het artikel in Cursor tegen te houden en ook de redactieraad adviseerde negatief over publicatie. Onder deze druk besloot de hoofdredacteur het artikel in te trekken, maar hij werd desondanks enkele maanden later ‘met onmiddellijke ingang’ uit zijn functie ontheven.

De overgebleven Cursor-redacteuren pikten het niet. Ze eisen een nieuwe, onafhankelijke redactieraad en inspraak bij de benoeming van een nieuwe hoofdredacteur. Ook willen ze het redactiestatuut herzien om de onafhankelijkheid van Cursor beter te waarborgen.

Klokkenluider

De redacteur die het artikel had geschreven, deed een beroep op de klokkenluidersregeling van de universiteit. Naar aanleiding van haar klacht doet de Commissie melding onregelmatigheden van de universiteit onderzoek “naar het als censuur gekwalificeerde handelen van de TU/e en naar het gevoel van de Cursor-redactie dat zij niet onafhankelijk hun werk kunnen doen”, staat in het antwoord van minister Dijkgraaf op Kamervragen van de SP en GroenLinks.

Op papier is de journalistieke onafhankelijkheid van de redactie van Cursor voldoende geborgd, meent Dijkgraaf, maar hij kan niet zeggen of die “in de praktijk ook volledig gegarandeerd is, noch dat deze in het geding is.” Over individuele gevallen wil hij als minister geen uitspraak doen.

Zorgelijk signaal

Hij benadrukt “dat journalistieke onafhankelijkheid van universiteitsbladen een groot goed is en dat ik het zeer onwenselijk vind dat een blad als Cursor op zwart is gegaan”. Universiteitsbladen als Cursor moeten wat hem betreft plaats bieden aan artikelen die kritisch zijn over de eigen organisatie. “Indien er in toenemende mate druk wordt uitgeoefend om bepaalde artikelen die als onwenselijk worden gezien niet te publiceren, dan vind ik dat een zorgelijk signaal.”

Immers: “Voor academische vrijheid is vrijheid van meningsuiting en daarmee ook journalistieke vrijheid een vereiste. Zowel wetenschappers als journalisten moeten in vrijheid en onafhankelijkheid hun onderzoek kunnen doen.”

Voor een breed onderzoek naar de inperking van de journalistieke vrijheid bij andere hogeronderwijsmedia ziet Dijkgraaf “momenteel geen aanleiding”. Hij is evenmin van plan om zelf met de TU Eindhoven in gesprek te gaan over de eisen van Cursor. “Ik vind het aan de redactie en het CvB om het gesprek hierover onderling te voeren.”

Nieuw perspectief

Die gesprekken zijn inmiddels gaande, zegt interim-hoofdredacteur Roy op het Veld desgevraagd. “Ik ben in elk geval blij met de erkenning van de minister dat het in een academische omgeving heel belangrijk is om een onafhankelijk journalistiek platform te hebben.”

Zelf wil hij zich na alle onrust richten op een nieuw perspectief voor Cursor. Daarbij hoort een nieuw redactioneel plan en ook de modernisering van het redactiestatuut. Wat hem betreft moet er duidelijker in komen te staan dat de hoofdredacteur verantwoordelijk is voor de inhoudelijke afwegingen.

Ook vindt Op het Veld dat ten minste één lid van de redactieraad journalist moet zijn. “Zo iemand kent het klappen van de zweep en kan de redactie uit eigen ervaring feedback geven over gemaakte journalistieke keuzes.”