Anderhalve dag in de week, is dat niet wat mager voor deze functie? Want aan beide instellingen studeren bij elkaar opgeteld ruim 52.000 studenten, wat in potentie dan de doelgroep is voor die nieuwe studentenombudsman. Volgens beleidsmedewerker Daisy van der Schaft is juist voor anderhalve dag en voor deze gecombineerde opzet gekozen omdat verwacht wordt dat deze nieuwe functionaris niet direct heel veel te doen zal krijgen. “Deze conclusie trekken we op basis van eerder onderzoek en uit de gesprekken die we hierover gevoerd hebben met studenten”, vertelt Van der Schaft. “De keuze om het samen met Utrecht te doen is omdat de TU/e al enige jaren samenwerkt met Utrecht in een kennisalliantie.” In die alliantie zitten ook nog het UMC Utrecht en de Wageningse universiteit.

"Aan de TU/e bestaat een uitgebreid supportnetwerk van personen en instanties die de student nu al kan benaderen met een probleem of een klacht", zegt Van der Schaft. In het kader van de campagne rondom sociale veiligheid, die in 2021 van start ging, is toen ook de wegwijzer sociale veiligheid voor studenten opgesteld. “Hulp en ondersteuning kunnen studenten onder meer vinden bij studieadviseurs en bij studentendecanen en -psychologen, maar ook bij de confidential contact persons (de CCP’s) binnen de verenigingen en bij de algemene vertrouwenspersonen. De ombudsman voor studenten staat straks aan het einde aan die keten en gaat pas aan de slag als in het traject daarvoor de zaken zijn vastgelopen en een onafhankelijk oordeel noodzakelijk is.”

Tweedelijnsvoorziening

In de vacaturetekst (vorige week al online in Utrecht en deze week ook in Eindhoven) staat dat de ombudsman ‘een nieuwe functie is die is bedoeld als voorziening voor (groepen) studenten voor een probleem dat tijdens de studie is ontstaan en dat tot een vraag, dilemma of conflict kan leiden en waarbij de bemiddeling door de klachtencoördinator op facultair niveau niet tot een bevredigend resultaat heeft geleid⁠. Het is daarmee een tweedelijnsvoorziening in die situaties waarin een student meent dat er sprake is van een onjuiste of onbillijke behandeling door personen of organen van de universiteit⁠’.

Betekent dit dat de ombudsman ook kan worden ingeschakeld als een student het niet eens is met een examenuitslag of met een beoordeling? Van der Schaft: “Nee, daar bestaan andere instanties voor zoals de examencommissie of klachtencommissie. Maar als een student het sterke vermoeden heeft dat een docent of begeleider hem of haar op persoonlijke gronden steeds te lage beoordelingen of cijfers geeft, zou die student dat wel kunnen aankaarten bij de ombudsman. Maar de ombudsman zal zich toch vooral bezighouden met zaken waarbij mogelijk sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Dat kan bijvoorbeeld intimiderend gedrag zijn, maar ook gedrag van seksuele aard.”

Nog een belangrijk middel dat de ombudsman ter beschikking staat, is de mogelijkheid om zelf onderzoek te kunnen instellen. Van der Schaft: “Als op basis van meerdere cases de ombudsman vindt dat een nader onafhankelijk onderzoek noodzakelijk is, kan hij of zij zo’n onderzoek instellen en er aansluitend een onafhankelijk advies over uitbrengen.”

Onafhankelijke partij

Wat wel duidelijk moet zijn is dat de ombudsman altijd optreedt als een onafhankelijke partij, zegt Van der Schaft. “De ombudsman staat niet aan de kant van de klager noch aan die van de beklaagde.” In de vacaturetekst staat dit als volgt omschreven: ‘Je bent een onafhankelijk gespreksleider met als doel problemen te verhelderen, dan wel te bemiddelen en partijen weer in gesprek te brengen⁠. Je bent er steeds op gericht na te gaan of er mogelijkheden zijn vraagstukken op te lossen⁠. Als intermediair fungeer je bij het herstellen van wederzijds begrip en vertrouwen⁠’.

De werving voor deze functie loopt nu en beide instellingen geven aan te zoeken naar iemand die een autoriteit is op het vakgebied⁠. ‘Je hebt kennis en ervaring in het bemiddelen bij conflicten, klachtafhandeling en klachtonderzoek en je bent in staat uit de samenhang van klachten trends te signaleren⁠’.

Ook wordt er gevraagd om iemand met ‘organisatiesensitiviteit’ en ‘aantoonbare ervaring met de dynamiek en politiek-bestuurlijke verhoudingen binnen een (cultureel) diverse werkomgeving’⁠.  Ook moet de ombudsman beschikken over een goed gevoel voor culturele diversiteit. Inge Adriaans, beleidsmedewerker International Affairs bij ESA, zegt dat dat gevoel hebben voor culturele diversiteit steeds belangrijker wordt met het oog op de sterke groei van het aantal buitenlandse studenten aan de TU/e en de Utrechtse universiteit.

Over een ding zijn Adriaans en Van der Schaft het roerend eens als ze kijken naar grensoverschrijdend gedrag en onevenwichtige machtsverhoudingen en naar alle veranderingen die op dat vlak nu plaatsvinden. “Het draait uiteindelijk allemaal om gedragsverandering en gedragsverandering kost nu eenmaal tijd”, zegt Adriaans. De komst van een studentenombudsman mag ook gezien worden in dat licht.