Cursor op cursus | Zwaardvechten
Ook buiten de reguliere colleges om valt er van alles te leren op de TU/e. Cursor doet dit keer mee aan een training zwaardvechten, gegeven door studenten van The Knights of the Kitchen Table. Gevaarlijk is het gelukkig niet, omdat er speciale larp-zwaarden worden gebruikt, die zijn gemaakt van schuimrubber met een kern van fiberglas.
Met de zwaarden onder de arm lopen we van de Knights-kamer in de kelder van Luna naar de Markthal van Metaforum. Het is fris buiten, maar “vanwege de zwaarden, die meer dan een meter lang zijn, hebben we een hoge ruimte nodig om te trainen”, zegt Knights-voorzitter Laura Sentjens.
Knights of the Kitchen Table is een vereniging voor studenten die houden van bordspellen (denk aan het hele assortiment van 999 Games), rollenspellen (zoals Dungeons & Dragons) en/of live action role-playing, kortweg larp.
De larp-subcultuur bestaat uit mensen die zich op speciale evenementen (zoals Ravenskeep en Drachenfest) graag onderdompelen in een andere (fantasy)wereld of een ander tijdperk, en daarin een rol spelen, zoals die van elf of ridder. De tweewekelijkse zwaardvechttraining op donderdagavond van de Knights komt daaruit voort, want zwaardgevechten staan vaak op het programma van larp-events.
Zwiepen
Bloed zal er zoals gezegd niet snel vloeien bij een larp-zwaardgevecht, omdat de fiberglas kern van het zwaard is voorzien van een schuimrubberen omhulsel. Niettemin kun je de tegenstander behoorlijk pijn doen, als je flink uithaalt.
Mikken op het hoofd of de “edele delen” is daarom uit den boze, zegt Ronald Smits, die vanavond samen met Lena Wildervanck de training geeft. En: “Als je het zwaard echt hoort zwiepen, kun je er vanuit gaan dat je te hard slaat.”
Om ‘het gevoel te krijgen’ mag ik even oefenen op de gestaalde arm van Joost Vossen, een boom van een student. Eerst sla ik een beetje lafjes, maar de tweede mep komt harder aan. “Iets ertussenin”, zegt mijn proefkonijn, terwijl hij over zijn biceps wrijft. Oeps.Terwijl Ronald en Lena verder trainen met de groep, neemt een andere trainer, Mennolt van Alten, mij apart om me de basics van het zwaardvechten bij te brengen.
Met de wijsvinger en duim van je dominante hand (rechts in mijn geval) houd je het zwaard vast, vlak onder de pareerstang (het dwarsbalkje tussen handvat en kling). Met de andere hand ondersteun je het handvat, en kun je het zwaard bliksemsnel draaien om je tegenstander te verrassen.
Voetenwerk
Maar de basis van het zwaardvechten zit in het voetenwerk, leer ik van Mennolt. Hoe je je voeten neerzet, maakt het verschil tussen raken of geraakt worden. Je leven is drie punten waard, dus na drie keer geraakt worden ben je ‘dood’, en moet je op en neer rennen naar de trap in de Markthal om een nieuw leven te verdienen. Ik ren heel wat af, want zo vanzelfsprekend als het voetenwerk er bij anderen uitziet, zo ingewikkeld blijkt het opeens als ik het zelf probeer.
Mennolt legt me enkele zwaardslagen uit met ronkende Duitse namen. Waarom Duits? “Voor deze trainingen gebruiken we een boek dat is gebaseerd op manuscripten uit Duitsland, die teruggaan tot de vijftiende eeuw. De schrijvers, Lichtenauer en zijn navolger Meyer, maakten zich destijds druk dat de ‘jeugd van tegenwoordig’ niet meer fatsoenlijk leerde zwaardvechten.”
Daarom schreven ze handboeken, die een half millennium later nog steeds prima van pas komen. Alhoewel: “Veel van de beschreven technieken zijn erop gericht de ander zo hard mogelijk op zijn hoofd te slaan”, en dat is juist wat de Knights wijselijk proberen te voorkomen.
Overigens bestaan er ook groepen die het zwaardvechten een stukje authentieker aanpakken, met echte stalen zwaarden en harnasachtige bescherming, vertelt Laura. “Zij doen bijvoorbeeld aan Historical European Martial Arts ofwel HEMA. Veel historici beoefenen deze sport om gevechtstechnieken uit oude manuscripten te ervaren en herontdekken.” Dat klinkt interessant, maar ook net iets te thrillseeker-ig voor deze beginner …
Duelleren
Na een pauze met stroopwafels geven Ronald en Lena nog een lesje techniek: hoe kom je als winnaar uit de bus als je tegenstander en jij zwaard tegen zwaard staan (in een zogeheten ’binding’)? Daarna is het tijd voor het echte werk. Eerst vechten we in twee teams tegenover elkaar in een ‘liniegevecht’. Het voelt even of ik op de filmset van een ridderepos sta, zij aan zij met mijn strijdmakkers.
Daarna wordt er geduelleerd in het midden van een grote cirkel. Wie geraakt wordt en af is, mag de volgende tegenstander aanwijzen. Na “En garde … près … allez!” gaat het los. De zwaardvechters halen alles uit de kast: imponerende blikken, afleidingsmanoeuvres (“Hé, je broek zakt af”) en knappe staaltjes techniek, zoals zwaardvechten op de hurken (‘de kikker’).
Zelf houd ik me zorgvuldig gedeisd, tot ik de laatste ‘overlevende’ ben. Dan stap ik toch maar in de kring. Van mijn techniek moet ik het niet hebben, maar ik geniet! De focus op het zwaard van de tegenstander brengt me in een flow en ik waan me even in de middeleeuwen – tot ik in mijn ooghoek een skater voorbij zie flitsen. Die brengt me weer in 2023. Even baal ik ervan. Zal ik over twee weken weer?
In de rubriek ‘Cursor op cursus’ schuiven redacteuren aan bij allerhande trainingen, cursussen en workshops die aan de TU/e worden aangeboden aan medewerkers en studenten, zodat die daarmee hun kennis en vaardigheden op allerlei gebieden kunnen vergroten. Wie zelf een cursus, training of workshop aanbiedt die voor deze rubriek interessant zou kunnen zijn, of weet heeft van een dergelijk event, wordt van harte uitgenodigd contact op te nemen met de redactie.
Discussie