TU/e vraagt Den Haag om voorinvesteringen voor meer groei
Zowel collegevoorzitter Robert-Jan Smits als rector Frank Baaijens gaven EZ-minister Micky Adriaansens maandag bij de opening van het academisch jaar een duidelijke boodschap mee. Als de TU/e de komende jaren qua studentenaantal moet verdubbelen om het bedrijfsleven in Brainport voldoende talenten te leveren, moet Den Haag over de brug komen met voorinvesteringen. ASML-topman Peter Wennink, ook voorzitter van de Raad van Toezicht van de TU/e, zou dat aantal zelfs willen verviervoudigen.
Een stevige delegatie aan sprekers betrad gisteren het podium in de Blauwe Zaal bij de opening van het nieuwe academische jaar. Een Eurocommissaris, een minister en de CEO van de grootste Nederlandse onderneming. Er werd gesproken over het versterken van de economische positie van Europa en over de kwetsbaarheden die aan het licht zijn gekomen nu een oorlog in Oekraïne en een energiecrisis de verhoudingen op scherp hebben gezet.
Technologische soevereiniteit voor Europa is nu meer dan ooit een noodzaak om tegenwicht te kunnen blijven bieden aan China en de VS, vertelde Thierry Breton, Europees Commissaris voor de Interne Markt. Daarvoor is volgens de Fransman wel nodig dat Europa op technologisch gebied nog meer gaat samenwerken en meer zelfvertrouwen krijgt in het eigen kunnen. Breton: “Sommigen willen ons doen geloven dat Europa op technologisch gebied achterloopt, maar een van de best presterende bedrijven als het aankomt op beurswaarde zit in Europa, zit hier in de regio: ASML.” Ook solidariteit tussen Europese landen zoals die te zien was tijdens de coronapandemie, zal volgens hem van doorslaggevend belang zijn.
Opwindende tijd
Minister Micky Andriaansens van Economische Zaken richtte zich in haar rede vooral ook op de studenten. “Hier in deze zaal zitten de mensen die die transformatie mogelijk kunnen maken: wetenschappers, mensen uit het bedrijfsleven en van de overheid én studenten. Het moet echt een enorme opwindende tijd zijn om nu met een studie van start te kunnen gaan.” Volgens de minister mikt Nederland ook op een leidende rol bij het aanpakken van de klimaatcrisis. “Kennis en expertise die hier op de universiteit aanwezig is, moeten we zo snel mogelijk naar de markt brengen.” Ze sprak echter ook de waarschuwing uit dat technologie niet misbruikt moet worden en zei dat dit kabinet wetgeving ontwikkelt om bedrijven daar ook op te kunnen controleren. Ook beloofde ze dat Den Haag in de Brainportregio meer zal investeren in de infrastructuur en een betere leefomgeving, al noemde ze daarbij geen exacte bedragen. CvB-voorzitter Smits had die achterstand vorige week nog aangekaart in de landelijke media. Volgens Smits stond tegenover elke euro die wordt geïnvesteerd in de Randstad maar tien eurocent voor deze regio.
Vertrouwen
ASML-topman Peter Wennink gaf aan het begin van zijn speech een korte ontstaansgeschiedenis van de chip en van de enorme snelle ontwikkelingen die op dat vlak nog steeds plaatsvinden. Dat schept ook grote verwachtingen voor zijn bedrijf, dat de apparatuur maakt -wafersteppers – die steeds complexere chips mogelijk moeten maken. Volgens Wennink is de situatie zoals die aanwezig is in de Brainportregio, waar kennisinstellingen, overheid en het bedrijfsleven nauw samenwerken, een lichtend voorbeeld voor de rest van Europa om op die manier de uitdaging die Breton eerder aanhaalde, mogelijk te maken. “Onderling vertrouwen en het op regelmatig basis praten met elkaar van deze drie partijen is daarbij essentieel”, aldus Wennink. Over de productie van chips, waarbij Taiwan een van de grootste producerende landen is en slechts acht procent wordt gedaan in Europa, zei hij het streven om dit laatste cijfer naar twintig procent te krijgen van harte te ondersteunen. Hij hamerde er ook nog op dat er meer investeringen nodig zijn in fundamenteel onderzoek en dat er gericht gewerkt moeten worden aan een verhoging van de instroom van vrouwelijk talent.
Frank Baaijens betrad als laatste, en voor de laatste keer als rector bij de opening van een academisch jaar, het podium. Volgend jaar in mei rondt hij zijn tweede zittingstermijn van vier jaar af. Baaijens wees zijn toehoorders er nog maar eens op dat duurzaamheid op het gebied van onderzoek inmiddels een prioriteit is geworden en dat de TU/e, ondanks de opkomst van meer online onderwijs, een on-campus universiteit wil blijven. Een verdubbeling van de instroom is volgens Baaijens alleen mogelijk als Den Haag de keuze maakt om de universiteit hierbij te helpen met voorinvesteringen. “Geef ons de instrumenten dan maken wij het werk af”, had collegevoorzitter Smits iets daarvoor al geroepen, daarbij nadrukkelijk kijkend richting minister Adriaansens.
Klimaatverandering
Voorafgaand aan de rede van Baaijens kwam uit de zaal een interruptie van Diego Quan Reyes, promovendus bij de faculteit Mechanical Engineering. Hij vroeg zich af waarom bij alle toespraken er tot nu toe nauwelijks aandacht was voor wat zich buiten de Blauwe Zaal aan het afspelen was: de klimaatcrisis. Wennink reageerde vanaf het podium direct door de promovendus uit te nodigen om na de plechtigheid met hem hierover na te praten. Daar trok hij meer dan tien minuten voor uit. Volgens Quan Reyes zei Wennink dat nog meer samenwerking hierbij essentieel is en dat het transitieproces moeilijk en pijnlijk zal zijn, maar dat hij zeker gelooft dat het zal gaan plaatsvinden. Quan Reyes zei door het gesprek niet echt gerustgesteld te zijn. “Ik merk dat Wennink eigenlijk twee verhalen vertelt: een op persoonlijke titel, maar hij moet ook een verhaal vertellen als zijnde een belangrijke captain of industry. Die twee verhalen waren voor mij moeilijk te verenigen.” De promovendus was echter vooral teleurgesteld door het feit dat collegevoorzitter Smits en EZ-minister Adriaansens de klimaatcrisis onbesproken lieten. “In mijn optiek zijn zij juist de aangewezen personen om dat te doen, meer nog dan Peter Wennink.”
Protest
Enkele tientallen actievoerders en vakbondsleden kwamen op dezelfde dag bijeen in Den Haag voor de ‘Ware Opening’ van het nieuwe studiejaar. Ze eisen meer vaste contracten van de universiteiten en lanceren een petitie. Tegenover treinstation Den Haag Centraal, op een steenworp afstand van het ministerie van OCW, stond een klein podium. Vijftig à zestig mensen kwamen er samen voor een klein protest bij de opening van het nieuwe studiejaar.
Bron: Hoger Onderwijs Persbureau
Discussie