Tijdens een feestje werd Jacco Rubenkamp enige tijd terug aangesproken door een TU/e-studente uit Hong Kong, die hem meedeelde dat ze gebeld werd door anonieme personen die haar vroegen kennis te stelen, en dat ze ook een brief op haar thuisadres had ontvangen met dezelfde strekking.

“Die telefoontjes, waarbij de beller altijd anoniem is, begonnen in het Engels met de vraag of ze die en die was, en als ze daarop bevestigend antwoordde ging de beller verder in het Chinees en stelde haar de vraag of ze bereid was om kennis te stelen en die door te sluizen”, vertelt Rubenkamp. “Ze ontving ook een brief op haar thuisadres met die strekking en daarna had ze ook de indruk dat er bij de ingang van haar appartementencomplex vaker personen rondhingen met een Chinees voorkomen. Het kwam voor haar zeer bedreigend over en van diverse andere studenten uit haar netwerk, uit Hong Kong en andere delen van China, hoorde ze vergelijkbare verhalen.”

Schrikreactie

Toen Rubenkamp haar meedeelde dat hij politicus was, volgde volgens hem eerst een schrikreactie. “In China, en vooral in Hong Kong, wordt de rol van politici anders beoordeeld dan hier in Nederland. Maar ik kon haar geruststellen en daarna vertelde ze me ook over de intimiderende werking die deze telefoontjes en brieven uitoefenen op haar en haar medestudenten. Dat is naast het weglekken van kennis ook hetgeen waar we ons bij Volt Eindhoven de meeste zorgen over maken: de sociale veiligheid van degenen die dit meemaken.”

De studente vertelde hem dat ze niet goed wist waar ze met dit probleem nu moest aankloppen. “De vraag of ze het moest aankaarten binnen de vakgroep kon ze eigenlijk niet beantwoorden, want wie kon haar hiermee helpen en wie kon ze vertrouwen. Ze is zelfs al terughoudend om het met andere studenten te bespreken. In deze kwestie wil ze ook anoniem blijven en ook met de media wil ze geen contact. Ze maakt zich serieus zorgen over haar veiligheid.”

Volgens Rubenkamp wordt aan de studenten die benaderd zijn niet direct een soort beloning in het vooruitzicht gesteld als ze meewerken. “Het zit volgens die studente uit Hong Kong meer impliciet verpakt in de boodschap: het zou zeer op prijs worden gesteld als je ingaat op hun voorstel. Daar zou je volgens haar uit mogen opmaken dat als je weer teruggaat naar China je verzekerd zou zijn van een goede baan.”

Mandaat

Rubenkamp heeft twee weken geleden vragen gesteld aan het College van B&W over deze kwestie. Is het College op de hoogte van deze dreiging en welk mandaat heeft de gemeente om hier iets mee te doen? Vorige week gaf burgemeester Jeroen Dijsselbloem antwoord op die vragen.

Volgens Dijsselbloem is de gemeente niet op de hoogte van de specifieke gevallen die Volt naar voren heeft gebracht, maar het is volgens hem in bredere zin wel bekend bij de gemeente dat “statelijke en niet-statelijke partijen” beslag proberen te leggen op kennis binnen het bedrijfsleven in de Brainport-regio en binnen de TU/e. Hij verwees ook naar een rapport van AIVD van april dit jaar, waar die dreiging van spionage door China expliciet wordt vermeld. “Tussen de veiligheidsdienst, het ministerie van OCW, de Universiteiten van Nederland en de kennisinstellingen is hier ook veel contact over. Men is er alert op, ook aan de TU/e en binnen het bedrijfsleven”, vertelde Dijsselbloem. Volgens hem houdt de universiteit hierbij ook de sociale veiligheid van individuen in het oog. “En dat geldt dan niet alleen voor studenten, maar zeker ook voor medewerkers die hiervoor benaderd worden”, aldus Dijsselbloem.

Namens het College van Bestuur laat woordvoerder Ivo Jongsma weten "dat de TU/e geen meldingen van dit soort zaken heeft binnengekregen. Maar we komen graag in contact met studenten als ze hier wel mee te maken hebben, om met ze in gesprek te gaan over hoe we ze kunnen helpen.”

Rubenkamp laat weten dat zijn fractie zich op dit moment aan het beraden is op concrete vervolgstappen, maar daar wil hij nu nog niets over kwijt. “Dat gaan we eerst bespreken met andere groeperingen binnen de gemeenteraad.”