Terwijl veiligheidsdiensten en analisten steeds luider waarschuwen voor de gevaren van kennisdeling met onderzoekers uit China, reageren de universiteiten traag en naïef, is de strekking van een artikel dat onderzoeksplatform FTM vandaag heeft gepubliceerd.

FTM deed onderzoek samen met RTL Nieuws en media uit Duitsland, Spanje, België, Denemarken, Italië en Zwitserland. Ze stuitten op allerlei artikelen over technologie die ook militaire toepassingen kan hebben, zoals onderwatersensoren of zwermen van drones.

Supermacht

De afgelopen jaren verschijnen met enige regelmaat nieuwsberichten en rapporten over de samenwerking met China. Daarin staat dat China het leger wil moderniseren en wil uitgroeien tot een militaire en economische supermacht en bovendien in het westen politieke invloed wil uitoefenen.

Universiteitsblad Delta maakte bijvoorbeeld een reeks artikelen over onderzoek van de TU Delft dat onbedoeld het Chinese leger vooruithelpt. De samenwerking met China zou nog verder gaan dan Delta destijds meldde. Een van de Delta-auteurs, Annebelle de Bruijn, werkt ook aan dit onderzoek van FTM mee.

De TU Delft heeft de meeste gezamenlijke publicaties met onderzoekers van het Chinese leger, telde FTM, gevolgd door de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Leiden en de TU/e.

Bestuurswoordvoerder Ivo Jongsma geeft namens het College van Bestuur een reactie op wat in het artikel wordt gemeld over de TU/e: "De door FTM genoemde publicaties zijn gebaseerd op onderzoek dat is geïnitieerd en uitgevoerd voordat het huidige Europese en landelijke beleid inzake kennisveiligheid is opgezet. Dergelijke co-publicaties kunnen onder de nieuwe inzichten en regels over samenwerking met China echter niet meer tot stand komen. Natuurlijk houden wij ons als universiteit aan de geldende afspraken en richtlijnen."

Geen harde lijn

Het ministerie van Onderwijs legt de verantwoordelijkheid voor de kennisveiligheid goeddeels bij de universiteiten en trekt vooralsnog geen harde lijn. Toen een mensenrechtencentrum van de Vrije Universiteit Amsterdam Chinese financiering bleek te krijgen, antwoordde minister Dijkgraaf dat financiering uit China niet altijd verkeerd is, maar dat de instellingen beducht moeten zijn voor de gevaren. Wel wil de minister “bindende afspraken” maken over het kennisveiligheidsbeleid van de instellingen.

De overheid heeft begin dit jaar een loket kennisveiligheid geopend waar instellingen en onderzoekers met vragen terechtkunnen. Ook is er een leidraad voor internationale samenwerking opgesteld, al komt China daar nauwelijks in voor.