Een kort animatiefilmpje schetst het probleem zoals De Jonge Akademie het ziet: wil je een systeem waarin onderzoekers moeten strijden om schaarse middelen of zouden de universiteiten meer geld moeten krijgen voor onderzoek?

Deelnemers krijgen eerst enkele vragen. Wanneer vind je jezelf een succesvolle wetenschapper en waarom werk je in de wetenschap? Heb je zelf weleens een beurs aangevraagd, of heb je wellicht aanvragen beoordeeld?

Maar het belangrijkste komt daarna. De wetenschappers stappen “in de schoenen van de beleidsmakers” en verdelen zelf 900 miljoen euro. Een versimpeld model rekent de gevolgen door.

Elf opties

Deelnemers krijgen elf opties voor het besteden van geld. Met schuifjes kunnen ze bepalen hoeveel miljoen ze eraan willen toekennen. Die opties zijn bijvoorbeeld persoonlijke beurzen, thematisch onderzoek, vaste banen voor jonge onderzoekers en rolling grants voor onderzoekers die hoger op de carrièreladder staan.

Voorbeeld: met 350 miljoen euro aan persoonlijke beurzen of rolling grants krijg je ook 3.500 promovendi. Als je een even groot bedrag aan beurzen voor recent gepromoveerden besteedt, is de wetenschap elk jaar 1.750 fte kwijt aan het schrijven van onderzoeksvoorstellen (1 fte staat voor het aantal uren van één fulltimebaan).

Wat buiten beeld blijft – en misschien ook moeilijk in beeld te brengen is – zijn de uitkomsten van het onderzoek zelf. In het model weegt niet mee welke optie de hoogste kwaliteit oplevert. Ook moet je zelf maar inschatten waar de samenleving het meest aan heeft: meer thematisch onderzoek of meer vaste aanstellingen? De verdeling over de wetenschapsgebieden speelt ook geen rol in de raadpleging.

Potentie

Na het versturen van je eigen verdeling volgt een nieuwe reeks vragen, bijvoorbeeld over de invloed van allerlei instanties en collega’s op je ‘wetenschappelijke potentie’. Ook wil De Jonge Akademie weten hoe je het aanvragen van onderzoeksgeld ziet: is de review eerlijk, is het eigenlijk een loterij, ben je er veel tijd aan kwijt?

De raadpleging is samen met de Delftse start-up Populytics gemaakt. Met de uitkomsten wil De Jonge Akademie vaststellen welke waarden verschillende groepen wetenschappers delen “en hoe deze waarden kunnen worden vertaald naar beleid”. Universiteitsbesturen, geldverstrekkers en de politiek kunnen een samenvatting tegemoetzien.