SG-bezoekers krijgen kijkje in de wereld van daklozen

Eindhoven zien door de ogen van daklozen, dat is een kans die je niet vaak krijgt. De straattour die Studium Generale tweemaal organiseert, is snel volgeboekt door studenten en werkenden. Cursor liep mee met de groep die door Roland en Martijn werd rondgeleid langs plekken waar zij in hun dakloze leven veel waren. “Eindelijk kan ik de vragen stellen die ik altijd heb gehad.”

Wat deed je overdag? Is het terecht dat ik me schaam als ik een dakloze die om geld vraagt, geen geld geef? Heb je op de TU/e-campus geslapen? Zou je eerder hulp hebben gezocht als het je moeilijker was gemaakt om op straat te leven?

De deelnemers houden niet op met vragen stellen en dat bevalt Roland en Martijn wel. Ze noemen zich ‘routelopers’ bij ‘De jungle van beton’ en willen graag zoveel mogelijk vertellen over hun ervaringen. “We willen mensen bewust maken van de situaties waarin daklozen zich bevinden en het helpt mij zelf ook met mijn herstel”, zegt Roland. Hij heeft zijn weg teruggevonden door afkicken (vijfmaal!) en kansen die op het goede moment op zijn pad kwamen. Nu woont hij in een groepswoning van de stichting ‘Ervaring die staat’ en werkt hij als vrijwilliger bij KDET, de Klankbordgroep voor Dak- en Thuislozen in Eindhoven.

Beleving

De excursieleiders vragen de meelopers om hun telefoon niet te gebruiken en geen water te drinken tijdens de route, om zo eens te ervaren dat iets niet meer kan. Het is prachtig weer vandaag, maar als het had geregend, hadden ze gevraagd om de paraplu’s niet uit te klappen.

Roland vertelt bij de binnentuin van Kennispoort dat hij hier vaak crack gebruikte. “Ik was verslaafd aan basecoke en hier achter het trapje kon niemand me zien. Ik was zo bang voor anderen, ik vertrouwde niemand en schaamde me ook rot.” Ben je hier nooit weggestuurd? “Nee, want ik hield het altijd netjes. Doordat ik opruimde, zagen ze niet dat ik hier was geweest.”

Het TU/e-terrein is aantrekkelijk voor thuislozen. Martijn legt uit dat iedere dakloze snel leert dat de politie je hier niet weg mag sturen. Hij heeft net als Roland een verleden met drugs, dat begon door als scholier “met verkeerde vrienden” dagelijks te blowen tot hun moeders hun zonen het huis uitzetten. Ze zijn nu beiden afgekickt op een blowtje in de avond na. Beiden hebben zelf nooit op de campus geslapen, trouwens.

Dagbesteding

Op weg naar de Centrale Inloop van het Leger de Heils in de Visserstraat vertellen de mannen dat ze overdag altijd bezig waren met het regelen van drugs. Roland stopte veel tijd in winkeldiefstallen, vaak op bestelling van z’n dealers. Martijn kwam ook aan geld door zijn bewindvoerders voor te liegen dat zijn fiets wéér was gestolen of dat hij naar de begrafenis van een vriend moest.

’t Eindje is de nachtopvang aan de Mathildelaan. De eerste plek waar je naartoe gaat als je het niet meer zelf op kunt lossen. “Eigenlijk wil je daar niet zijn. Er zijn veel verwarde personen”, zegt Roland. Maar positief ingesteld als hij is, kan hij het ook anders bekijken: “’t Eindje is het begin van iets nieuws.”

Het zijn spannende verhalen. De luisteraars hangen aan hun lippen om verschillende redenen. De een werkt in de verslavingszorg of wil na pensionering iets betekenen voor de Voedselbank. Florine Westen en Serra van Santen, twee tweedejaarsstudenten Industrial Design, willen de menselijke maat gebruiken en niet ontwerpen vanuit een ivoren toren. Een PhD bij Technology, Innovation & Society woont ongeveer naast het inloophuis voor daklozen ’t Hemeltje en is geïnteresseerd in hun stem. Bouwkunde-alumnus Rik Verhalle werkt bij Eindhoven 365 en moet de stad promoten met alles wat leuk en gezellig is. “Maar graag wil ik zelf ook de andere kant leren kennen. Ik weet nog dat ik op de TU/e ook leerde hoe je gebouwen kunt ontwerpen die daklozen juist ontmoedigen.”

Toegankelijk

Rinze Custers studeert Sustainable Innovation en woont nu tijdens zijn tweede studiejaar in een studentenhuis. “Als ik daklozen zie, wil ik wel graag met ze praten, maar voel ik toch een drempel. Deze SG-activiteit maakt het opeens wél toegankelijk.” Ook Carlijn van der Luit - toevallig van dezelfde studierichting - wil daklozen beter begrijpen. “Ik loop altijd met een boog om daklozen heen.” Bij de nabespreking van de stadstour vertelt ze de groep dat ze nog steeds op haar hoede is, maar dat de eerste stap is gezet. “Ik heb veel info gekregen die ik nog moet verwerken.”

Iedereen bedankt de routelopers van harte. ID-student Florine Westen heeft gekregen waar ze voor kwam: “Ik zal jullie perspectief altijd onthouden.”

De volgende straattour is op 5 april. Hier kun je je aanmelden.

De verhalen van Martijn en Roland zijn ook opgenomen in de tentoonstelling Point of View op de begane grond van Atlas. Daar hangen tot en met 12 april foto’s die zij en andere (ex)-daklozen met een wegwerpcamera hebben gemaakt van hun schuilplekken in Eindhoven.

Deel dit artikel