“Ik heb niet opgeroepen kunst te verwijderen”, schrijft minister Dijkgraaf voor alle duidelijkheid. Hij reageert op de ophef van een maand geleden, toen er aan de Universiteit Leiden een schilderij van kunstenaar Rein Dool van de muur werd gehaald.

Daar stonden witte, rokende universiteitsbestuurders uit de jaren zeventig op afgebeeld en dat beeld zou geen recht doen aan de diversiteit binnen de academische gemeenschap. Na alle kritiek is het schilderij inmiddels weer teruggehangen. Een speciale commissie gaat zich erover buigen hoe het beter tot zijn recht kan komen, bijvoorbeeld met een toelichting erbij.

Aanjager

De zaak leidde tot schriftelijke vragen van de VVD, die wilde weten hoe Dijkgraaf tegen de kwestie aankijkt. Hij ziet weinig problemen, blijkt uit zijn antwoorden. Kunst kan naar zijn mening een goede aanjager van het debat zijn. En het mag best schuren.

“Het is goed dat er discussie wordt gevoerd over representatie bij de instellingen”, zegt hij, al voegt hij eraan toe: “Ik hoop en verwacht dat er in de toekomst een inhoudelijk debat wordt gevoerd voordat een dergelijke actie wordt ondernomen.”

Onder Dijkgraafs voorganger en partijgenoot Ingrid van Engelshoven kwam het ministerie met een handreiking voor gendergelijkheid in het hoger onderwijs. Tot ergernis van de VVD en enkele andere partijen kregen de instellingen onder meer het advies om kunst, namen van gebouwen en foto’s te ‘controleren’. Het ministerie laat zijn oren hangen naar de activisten, meent de partij, zodat het snel verwijderen van zo’n schilderij eigenlijk ook aan de bewindspersonen te wijten is.

Onvrede

Dijkgraaf schuift zulke verwijten terzijde. Het ministerie wil nu eenmaal discriminatie en racisme tegengaan en de ruimte geven aan diversiteit. “Dit zijn thema’s die leven in de maatschappij en dus ook op universiteiten”, schrijft hij. “Dat komt niet door hoe het ministerie zich mengt in deze discussie, maar door de onvrede van mensen die zich niet thuis voelen of niet gerepresenteerd voelen op een onderwijsinstelling.”

De VVD meent dat het ‘klimaat’ voor het vrije academische debat hersteld moet worden, maar daar is Dijkgraaf het niet mee eens. Er kwam juist een enorme discussie los, is zijn weerwoord, dus het vrije debat wordt gewoon gevoerd.